1 min
Voor het eerst brachten wetenschappers in kaart waar de voedselgewassen die mensen wereldwijd eten, oorspronkelijk vandaan komen. De conclusie is dat er sprake is van één, onderling verbonden mondiaal voedselsysteem.
Dat Italiaanse tomaten oorspronkelijk uit Zuid-Amerika komen weten de meeste mensen wel. Dat de Thaise pepers ook uit Zuid-Amerika stammen, is al minder bekend. Uit het onderzoek door het International Center for Tropical Agriculture (CIAT) blijkt dat maar liefst twee derde van de gewassen die de basis vormen van nationale voedingspatronen, oorspronkelijk ergens anders vandaan komen.
Onderzoeksleider Colin Khoury zegt het kort en krachtig: "ons hele voedselsysteem is helemaal mondiaal".
Het idee dat voedselgewassen een plek van oorsprong hebben, dateert uit de jaren '20 van de vorige eeuw. De Russische plantenonderzoeker Nicolai Vavilov, redeneerde dat het gebied waar een gewas voor het eerst verbouwd is, gekenmerkt zou worden door de grootste diversiteit van dat oergewas. Boeren hebben daar immers al het langst de soorten waar ze het meest aan hebben, kunnen uitselecteren. De plek van oorsprong wordt dus gekenmerkt door de grootste diversiteit en de aanwezigheid van wilde soortgenoten.
Appels, haver, suikerbieten
Die gedachtegang gebruiken Khoury en zijn team om de oorsprong van 151 voedselgewassen uit 23 regio's vast te stellen. Zo blijkt Noordwest-Europa de oorsprongsregio van appels, haver en suikerbieten.
Daarnaast bestudeerden ze nationale statistieken over eetpatronen en voedselproductie in 177 landen (98,5% van de wereldbevolking). "Voor ieder land konden we uitrekenen hoeveel ieder gewas bijdroeg aan calorieën, eiwitten, vetten en totaal aantal grammen voedsel - en of het een lokaal gewas was of juist uit het buitenland kwam", aldus Khoury.
De onderzoekers stelden vast dat wereldwijd 69% van het voedselaanbod en de agrarische productie in een land van buitenlandse oorsprong is. In regio's die relatief ver verwijderd liggen van de centra van oorspronkelijke biodiversiteit, zoals Noord-Amerika, het noorden van Europa en Australië, is de afhankelijkheid van buitenlandse gewassen groter. Maar zelfs landen die midden in een biodiversiteitsregio liggen en nog altijd hun traditionele 'eigen' gewassen telen, zoals Bangladesh en Niger, zijn voor een vijfde van het voedsel dat ze verbouwen en consumeren afhankelijk van buitenlandse gewassen.
Interactieve kaart
De wetenschappers hebben hun bevindingen verwerkt in een interactieve kaart. Daar kun je bijvoorbeeld uit aflezen (door op de regio's of de lijntjes te 'klikken') dat 'onze' oorsprongsgewassen appel, haver en biet verantwoordelijk zijn voor 425,2 calorieën per persoon per dag in het voedingspatroon van Australië en Nieuw-Zeeland. Of dat Zuid-Amerikaanse gewassen goed zijn voor 821 calorieën per persoon per dag in het West-Afrikaanse dieet.
Dit artikel afdrukken
Onderzoeksleider Colin Khoury zegt het kort en krachtig: "ons hele voedselsysteem is helemaal mondiaal".
Ons hele voedselsysteem is helemaal mondiaalDiversiteit kenmert oorsprong
Het idee dat voedselgewassen een plek van oorsprong hebben, dateert uit de jaren '20 van de vorige eeuw. De Russische plantenonderzoeker Nicolai Vavilov, redeneerde dat het gebied waar een gewas voor het eerst verbouwd is, gekenmerkt zou worden door de grootste diversiteit van dat oergewas. Boeren hebben daar immers al het langst de soorten waar ze het meest aan hebben, kunnen uitselecteren. De plek van oorsprong wordt dus gekenmerkt door de grootste diversiteit en de aanwezigheid van wilde soortgenoten.
Appels, haver, suikerbieten
Die gedachtegang gebruiken Khoury en zijn team om de oorsprong van 151 voedselgewassen uit 23 regio's vast te stellen. Zo blijkt Noordwest-Europa de oorsprongsregio van appels, haver en suikerbieten.
Daarnaast bestudeerden ze nationale statistieken over eetpatronen en voedselproductie in 177 landen (98,5% van de wereldbevolking). "Voor ieder land konden we uitrekenen hoeveel ieder gewas bijdroeg aan calorieën, eiwitten, vetten en totaal aantal grammen voedsel - en of het een lokaal gewas was of juist uit het buitenland kwam", aldus Khoury.
De onderzoekers stelden vast dat wereldwijd 69% van het voedselaanbod en de agrarische productie in een land van buitenlandse oorsprong is. In regio's die relatief ver verwijderd liggen van de centra van oorspronkelijke biodiversiteit, zoals Noord-Amerika, het noorden van Europa en Australië, is de afhankelijkheid van buitenlandse gewassen groter. Maar zelfs landen die midden in een biodiversiteitsregio liggen en nog altijd hun traditionele 'eigen' gewassen telen, zoals Bangladesh en Niger, zijn voor een vijfde van het voedsel dat ze verbouwen en consumeren afhankelijk van buitenlandse gewassen.
Interactieve kaart
De wetenschappers hebben hun bevindingen verwerkt in een interactieve kaart. Daar kun je bijvoorbeeld uit aflezen (door op de regio's of de lijntjes te 'klikken') dat 'onze' oorsprongsgewassen appel, haver en biet verantwoordelijk zijn voor 425,2 calorieën per persoon per dag in het voedingspatroon van Australië en Nieuw-Zeeland. Of dat Zuid-Amerikaanse gewassen goed zijn voor 821 calorieën per persoon per dag in het West-Afrikaanse dieet.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Harry, #6 Eens kom ik die bambara's tegen in een Afrikaanse toko. De kennismaking met bambara's en sheanuts kan zolang wel even wachten. Gisteravond al wel een video van een recept met bambara's gevonden, met sheabutter.
Grappig Harry, dus we hebben vrijwel 100% dezelfde achtergrond en werkveld (en beiden ook hier terecht gekomen en electronisch actief dus). Ik was werkstudent voor Egbert's collecties, ochoch, als ik daar nog aan denk. Zou dat nog bestaan? Allerlei Afrikaanse markten afstruinen, zaden opkopen en opsturen voor een proefschrift, of voor een collectie ergens in een NLs herbarium?? Tempo dulu vrees ik!
Anita was mijn KSV-"dochter", en Egbert Westphal mijn praktijkbegeleider in Kameroen. Ik ben overigens echt niet pessimistisch, hoor.
Sorry, zie nou pas dat er "me" staat, en niet "je".
Wat meer optimisme zou me mss sieren Harry, wist je dat ene Anita Linneman in Wageningen in 1994 gepromoveerd is op die Bambara? En het met nadruk een secondary crop voor een sustainable agriculture noemt?Misschien wel een van de laatste prestaties van de opgeheven vakgroep tropische plantenteelt. Ze noemt een wereldproduktie van 330.000 ton in de jaren 1980, erg marginaal dus. Maar ook de potenties van dit gewas, 3900 kg/ha op een proefveldje in Zimbabwe. Volgens Anita heeft haar promotor Westphal de boon in Kameroen "ontdekt" (=is er mee aan komen zetten in Wageningen),maar wat zie ik nou bijhet doorbladeren???? Jouw naam staat ook in het voorwoordje, als iemand die zij erkentelijk is voor hulp, dus je hebt dat boekje ook!~!
In weerwil van Dirk's (#3) pessimisme: cowpeas (Vigna unguiculata) zijn nog behoorlijk belangrijk in veel delen van Afrika, en IITA (1 van de CGIAR instituten) kweekt nog hele goede verbeterde variëteiten die grif aftrek vinden.
Bambara (Vigna subterranea, vroeger Voandzeia subterranea, "voandzou"in het Frans) is heel geliefd in zuidelijk Afrika, en werd tot voor een paar jaar terug in Zimbabwe ingeblikt (misschien nog wel), net als Hollandse bruine bonen. Ik kan wel eens uitzoeken hoeveel een pakje bambaras in de post je zou kosten, Enno! Ik heb in het plantseizoen altijd wel een ton of vijf liggen. Dirk vergat er nog bij te vermelden dat de peulen onder de grond groeien, net als pinda's. Het zit hier aan de rand van z'n ecologische aanpassing en brengt dus inderdaad veel minder op dan bonen of cowpeas. Maar de consument is er erg verzot op, en heeft er graag een hogere prijs voor over. En Dirk, in Suriname wordt het ook verbouwd! Heb het rond Lelydorp gezien, maar ben vergeten hoe ze het daar noemden, en mijn kopie van Ostendorf ligt bij de boekbinder...
Shea nuts (Butyrospermum paradoxum) zijn erg beperkt tot de Sahel. Er wordt een "boter" (eigenlijk dus een gestolde olie) van gemaakt, die hoofdzakelijk industriële en cosmetische toepassingen heeft. Het is een boom, en bij mijn weten wordt het product alleen in het wild geoogst.
Maar het openingszinnetje is er wel heel erg naast, ik heb tenminste drie boeken op de plank van zéér gerenommeerde auteurs, inderdaad te beginnen met Vavilov, die deze hele materie al uittentreure behandeld hebben. Wat het kaartje wel mooi illustreert is de ongepastheid van de protesten die je tegenwoordig veel hoort, van regeringen en NGOs in ontwikkelingslanden, over zgn "bio-piracy". Het valse Westen, dat stiekem inheemse gewassen "steelt" en de producten dan weer duur terugverkoopt. Waar zulke producten het resultaat zijn van inheemse kennis is zulk protest dan wel deels gerechtvaardigd (een bekende "case"een aantal jaren terug was een woestijnplantje uit Namibië wat de Bushmen gebruiken om honger te onderdrukken), maar in de meeste gevallen gaat het gewoon om wilde verwanten van al bekende gewassen, of sierplanten waar de inheemse bevolking het bijzondere niet van inziet. Gestolen worden ze niet, een handjevol zaden is meestal al genoeg. En bijna altijd kan zulke kritiek gesmoord worden met de simpele vraag: wat eten jullie eigenlijk? Tien tegen een is dat een product van een ander werelddeel wat eeuwen geleden door de Portugezen of andere koloniale mogendheden binnen is gebracht.
Zie ook het fameuze "1421" van Gavin Menzies, wat ook dergelijke activiteiten van de Chinezen vermeldt.