Over naar Sjouk het kalf.
Het is eind juni 2020. En ‘zomaar’ heb ik twee kalveren. Ze zijn afkomstig uit de melkveehouderij. Dat zit zo.
In april 2020 kwam het bericht in de media dat door de Corona-lockdown een 'stuwmeer' aan kalveren ontstond. Dit bericht kwam ook naar boven een app-groep van ‘Kening fane Greide’. Een app-groep waarin boeren, onderzoekers, ambtenaren en burgers meningen, artikelen en activiteiten delen.
Toch werd er zonder eerst vragen te stellen over het hoezo, waarom en waartoe (heel) veel gevonden van de boer, de handel, melk, vlees en elkaarIk merkte, al is het fenomeen niet nieuw, dat bij zowel burgers als beleidsambtenaren en bestuurders er weinig bekend is over de herkomst van deze kalveren genoemd in die artikelen. Dat veel kalfjes uit de melkveehouderij komen en dat er (dus...) bij de productie van melk ook vlees geproduceerd wordt. Toch werd er in die app-groep zonder eerst vragen te stellen over het hoezo, waarom en waartoe (heel) veel gevonden van de boer, de handel, melk, vlees en elkaar. Ook merkte ik dat in mijn vrienden- en kennissenkring vrijwel niemand wist en weet van wat ik ben gaan noemen ‘zonder vlees geen melk’.
Vragen stellen
Waarom hoor je zo weinig over de relatie tussen melk en vlees? Waar kun eigenlijk je terecht met vragen over de relatie tussen melk en vlees, dilemma’s van de melkveehouder, de verschillende inzichten en keuzes, de ‘wereld naast en achter melkproductie’? Ik wilde vragen kunnen stellen.
Om meer te weten te komen over ‘zonder vlees geen melk’ heb ik toen spontaan besloten zelf een kalf van een melkveehouder te kopen. Met het plan dit kalf 2 jaar te houden, om het dier vervolgens te slachten en op te eten. Ook om in die twee jaar met m’n filmcamera op pad te gaan en mensen op te zoeken aan wie ik vragen kan stellen. Nog belangrijker bij het nemen van de beslissing een kalf van een melkveehouder te kopen, is voor mij dat ik is dat ik iedereen die vragen heeft, uitnodig die vragen te stellen. Dat stellen van vragen wilde ik zo gemakkelijk mogelijk maken. Zo bedacht ... zo gedaan...
Kalf gekocht
Bij boer Jaring Brunia uit Grou (Friesland) heb ik in april een nog niet geboren kalf gekocht en, na een best lastige zoektocht, bij boer Maarten de Jong in Midden-Delfland (Zuid- Holland) een pension gevonden voor dat kalf voor de komende twee jaar. Ik noemde het toen nog ongeboren kalf Sjouk. Thuis op Scheveningen groeide het idee ‘Sjouk het kalf ’ in mijn hoofd verder. Ik zette op een rij wat het me allemaal zou gaan kosten, wat opbrengsten zouden kunnen zijn, hoe ik Sjouk het kalf en daarmee de mogelijkheid vragen te kunnen stellen bekendheid kon gaan geven.
Om eerlijk te zijn... ik weet nu dat ik toen nog niet wist waar ik aan was begonnen.
Het is nu 30 juni. Ik ben ondertussen een website, facebookpagina, veel gestelde vragen, 11 visuele verhalen, een berg foto’s, nog meer vragen, een artikel in Buurt&Regio, slapeloze nachten, een lijst met mensen (van kalverhandelaar, verschillende boeren, een veearts tot een historicus) die ik zal gaan filmen en interviewen, de uitnodiging om regelmatig op Foodlog over het initiatief Sjouk het kalf te gaan schrijven en... niet 1 maar 2 kalveren rijker.
Dit zijn de eerste twee gefilmde verhalen, over het ontstaan van het initiatief:
en over Boer Brunia:
Oordeelvrij
Sjouk het kalf gaat over vragen stellen en niet over goed of fout. Sjouk het kalf is oordeelvrij. Als ik naar mezelf in de spiegel kijk, zie ik iemand die ook vaak en te snel ergens een mening of oordeel over heeft. Voor mij is Sjouk het kalf daarom tevens een verdere training in ‘ergens voor staan en open blijven staan‘.
Ik nodig de lezers van Foodlog van harte uit vragen te stellen en bijvoorbeeld ook tips te geven bij wie en waar (praktijk)kennis en –kunde te vinden is. Met elkaar de relatie tussen melk en vlees zichtbaar en bespreekbaar te maken, zonder oordeel of te zeggen hoe het moet. Dat is waar ik naar op zoek en op uit ben.
Ik neem jullie vanaf hier mee met ‘Sjouk het kalf’. De eerste 5 van de 11 tot nu toe gemaakte visuele verhalen, allemaal minder dan 6 minuten per verhaal, geven denk ik een aardige aftrap. Er zullen vanzelf verhalen bijkomen die ingaan op de gestelde vragen en die, naar ik hoop, op hun beurt zullen leiden tot nieuwe vragen.
Ik kijk uit naar jullie vragen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Beste heer van Ginkel #1. Dank voor je vraag/afvragen. De aanleiding om dit initiatief, het ook zelf kopen van een kalf uit de melkveehouderij, het stellen van vragen heel laagdrempelig te maken en mensen op te zoeken uit 'de wereld' van kalveren was een discussie in een app-groep. Op reacties van groepsleden, het 'iets vinden zonder te vragen', bood een melkveehouder zijn kalveren aan.... Toen bleef het stil in de app-tijdlijn. Dat was het moment dat ik besloot niet alleen een kalf (ondertussen twee) te kopen maar ook op zoek te gaan naar vragen die mensen hebben. Daarbij mensen en omgevingen te zoeken en vinden om in gesprek te gaan en de (visuele) verhalen te delen. Dat Sjouk uiteindelijk geslacht en dus vlees gaat worden is een gegeven maar als zodanig geen hoofddoel. Door zelf een kalf te kopen, en dat merk ik nu dagelijks, ontmoet ik ook nieuwe mensen die ik gestelde vragen en/of mijn eigen vragen kan stellen. Ik ontmoet op de boerderij waar Sjouk staat de veearts, voerleverancier - via hen weer andere mensen - die allen binnen hun schakel een rol en functie in het ' zonder vlees geen melk' vervullen.
Daarnaast ...Ik ben iemand van 'boter bij de vis'. Dan ook zelf aan de bak en verantwoordelijkheid nemen. En ja, ik weet dat Sjouk niet het leven leidt en gaat leiden dat een 'gewoon en 'niet nodig'' kalf uit de melkveehouderij leidt. De Tostifabriek en bijvoorbeeld ook 'het Varkenshuis' van Sjef Meijman en Elles Kiers waren en zijn zijn mooie initiatieven om de herkomst van ons voedsel zicht- en voelbaar te maken. Wat ik met Sjouk het kalf aanvullend wil doen is, mede gestuurd door de gestelde vragen, met mensen vanuit verschillende invalshoeken en zienswijzen uit de beroepspraktijk in gesprek, mensen die een rol vervullen in de schakels van 'overbodig' kalf tot vlees op je bord. Zonder oordeel over goed of fout, beter of slechter. En... dat zal voor mij op z'n tijd best wel lastig zijn....
Hoop dat je, als meer vragen hebt, deze stelt. Dat kan hier bij Foodlog en via de website www.sjoukhetkalf.nl. Van harte welkom! Hiske
Leuk initiatief!
Ooit schreef ik een blog over ons eerste wel heel bijzondere kalfje bij ons op de boerderij. Een verhaal over een vleeskalfje op een melkveebedrijf, over discriminatie en over nature and nurture: Limo en de mooiste billen van Les Forges.
(Waar gebeurd, op de laatste twee alinea's na)
De aanleiding snap ik nog wel maar het idee om dan fysiek een kalf te gaan houden gedurende 2 jaar in pension bij een boer dan weer niet, in de echte wereld gaat zo'n kalf niet 2 jaar naar een "pension" maar een paar maanden naar een kalvermester.
doet me een beetje denken aan de tostifabriek