‘Wakker Dier zou zijn zegeningen moeten tellen’

Milka heeft zijn nominatie te danken aan de claim dat de melkchocolade gemaakt wordt van 'teder geproduceerde melk’. En dat, zegt Wakker Dier, "terwijl ze kalfjes direct na de geboorte weghaalt bij de moeder. Een melkkoe moet elk jaar een kalf geven. Die kalfjes worden vlak na de geboorte bij de moeder weggehaald en in eenzame huisvesting geplaatst."

'Gangbare praktijk'
"Maar waarom richt Wakker Dier deze pijl op Milka?", is de tegenvraag van Bram Bos, senior-onderzoeker systeeminnovaties en verduurzaming in de veehouderij aan de WUR. "Dit is gangbare praktijk in de melkveehouderij. Ik ken zat boeren die teder met hun dieren omgaan en toch het kalf binnen een uur bij de moeder weghalen. Ook bij veel biologische melkveehouders ligt het kalf binnen een uur in de iglo. Het is heel lastig om dit te veranderen. Dan vraag je wel heel veel als NGO."

Goede redenen
Bos noemt een paar redenen waarom kalveren van hun moeders gescheiden worden. Het is verstandig uit veterinair oogpunt, omdat kalveren kwetsbaar zijn en hun immuunsysteem nog moeten ontwikkelen. Door het kalf apart te zetten, kan de boer snel en genoeg biest geven. Hoe langer je kalveren bij hun moeder laat, hoe schrijnender de scheiding wordt. Er is ook nog een hele praktische reden: de huisvestingssystemen in moderne stallen zijn niet ingericht op jonge kalfjes. Hun veiligheid loopt er gevaar.

Wat we in Nederland (en Europa) juist wel goed hebben geregeld, is een geïntegreerde kalverketen, zegt Bos. Kalveren hebben, hoe raar dat ook klinkt, een toekomst en er zijn regels die een diervriendelijke behandeling garanderen. In landen als Nieuw-Zeeland en Australië is 'bobby calves' geen lang leven beschoren. Ze hebben er geen waarde en verdwijnen na een paar dagen al naar het slachthuis.

'Milka misleidt niet'
Jan Willem Balk, managing director Mondelez Benelux (Mondelez is eigenaar van Milka), reageert verbaasd op de nominatie van Milka als Liegebeest. Gisteren oordeelde het College van Beroep van de Reclame Code Commissie (RCC) dat "de verwijzing naar ‘teder geproduceerde melk’ in de Milka commercial niet misleidend is. Milka heeft volgens de RCC voldoende aangetoond belang te hechten aan het welzijn van de melkkoeien die de melk voor de Milka chocolade produceren.

Als ik zo de Liegebeest-nominaties bekijk, dan lijkt het wel alsof Wakker Dier heeft moeten zoeken om genomineerden te vinden

Balk onderstreept dat de melk van Milka afkomstig is van kleinschalige boeren uit de Alpenregio. "Het gaat om kleine familiebedrijven met een passie voor dieren en hun beroep. De koeien zijn een van hun grootste drijfveren en de reden waarom ze van hun beroep houden. Het kalf wordt alleen om veiligheidsredenen bij de andere koeien weggehaald. Dierenwelzijn is fundamenteel voor ons en ook voor de leveranciers van zuivelproducten waarmee we samenwerken. Wij juichen ieder initiatief toe om dierenwelzijn te verbeteren, maar deze actie is wat ons betreft bij ons beslist aan het verkeerde adres. Wij staan voor de boeren die aan ons leveren en garanderen de Alpenmelk en traditie van waaruit die zich heeft ontwikkeld."

Zegeningen tellen
Bos: "Als ik zo de Liegebeest-nominaties bekijk, dan lijkt het wel alsof Wakker Dier heeft moeten zoeken om genomineerden te vinden. Misschien hebben ze gewoon al wel heel veel bereikt." Net als WUR-kippenexpert Ferry Leenstra in haar commentaar over de AH- en McDonald's-kippen, wijst hij er op dat actieorganisaties als Wakker Dier vanuit de aard van het beestje wel moeten 'drammen'.

Maar ze bereiken ook echt wat. "Je kunt nu wel de pik hebben op de Albert Heijn-kip, maar die supers hebben als gevolg van de acties van Wakker Dier een paar jaar geleden wél een kanteling teweeg gebracht. Er kwam met de nieuwe kip, in al zijn vormen, zo veel volume op de markt dat die markt ook in beweging is gekomen en zelfs internationaal doorpakt. Dat is echt uniek," zegt Bos. "Maar geef het ook de tijd en tel je zegeningen."

Op donderdag 7 november organiseert Foodlog de derde editie van het Jaarcongres Voedselveligheid en -integriteit. Wet- en regelgeving loopt achter op de steeds sneller veranderende moraal. Die leidt tot conflicten over de betekenis van taal. Wat voor de één teder is, is dat voor de ander niet. Misschien is de zaak vergelijkbaar met de framboos op een zakje thee die van het Hof in Luxemburg in je kopje terug te vinden moet zijn. Daar hadden de rechter en de Reclame Code Commissie (RCC) 20 jaar geleden vermoedelijk wat om moeten lachen, omdat er natuurlijk geen vruchtje in een kopje te verwachten valt uit een traditioneel zakje thee.