4 min
Hoe groot is de kans dat je gevoelig bent voor gluten? Ben je drager van het obesitasgen? En in hoeverre ben je meer duurloper of sprinter? Veel mensen zijn er nieuwsgierig naar. Wetenschappers ontdekken steeds meer verbanden tussen genetische aanleg en bepaalde eigenschappen. Door het DNA te analyseren kun je achterhalen wat voor jou specifiek wel of geen goede voeding is. Of wat voor soort sport het best bij je past. Maar voor wie gezonder wil leven, zit de grootste winst nog altijd in een verandering van leefstijl, ongeacht je genenpakket.
De jonge gezondheidsbewuste vrouw die wil weten hoe ze zo gezond mogelijk kan eten. De mannelijke 40-er die al jaren last heeft van vage buikklachten en duidelijkheid wil of het met lactose of gluten te maken kan hebben. De fanatieke sporter of ambitieuze carrièretijger die hun prestaties willen verbeteren. De oudere die nog zo lang mogelijk gezond wil leven of de jongere die het gewoon cool vindt. Allemaal mensen die Sander Bast de laatste jaren als klant heeft gehad bij zijn bedrijf Analyse Me om duidelijkheid te krijgen over hun DNA. Aan de hand van wat wangslijm op een wattenstaafje kan dit bedrijf 30 genetische eigenschappen bepalen, waarop je dan je leefstijl kunt aanpassen.
Personalised nutrition, of personalised health, is de toekomst. Althans, daar gaan veel wetenschappers nu vanuit. Richtlijnen zoals de Richtlijn Goede Voeding zijn opgesteld voor grote groepen mensen. Maar niet iedereen reageert hetzelfde op verschillende voedingsmiddelen. Als je diabetes hebt of hart- en vaatziekten, is er juist een aangepast voedingspatroon nodig. Bij een 18-jarige past een andere leefstijl dan bij een 70-jarige, en ga zo maar door. Dat zijn punten waar personalised health op inspeelt.
Nard Clabbers van TNO en het consortium Personalised Nutrition and Health, ziet ook zeker toekomst in gezondheidsadvies op basis van genen, maar denkt dat de grootste winst zit in adviezen op basis van leefstijl en fenotype. “Stel dat ik een tweelingbroer heb die iedere avond dineert met chips en drop, overgewicht heeft en niet sport. Die zou op basis van zijn genen hetzelfde advies krijgen als ik, terwijl ik veel sport, een goed gewicht heb en over het algemeen een gezond eet. Je kunt het meest bereiken door leefstijladviezen, en pas daarna komt je genetische aanleg om de hoek kijken.”
Het consortium, een samenwerking tussen TNO en Wageningen Research, doet veel onderzoek naar de technologische ontwikkelingen op het gebied van persoonlijke data, maar ook naar de gedragsverandering die nodig is om gezonder te leven. De technologische ontwikkelingen gaan heel hard. Via fitbits, apps, health trackers en allerlei andere apparatuur is het mogelijk om allerlei gezondheidsdata te verzamelen. Dat gebied ontwikkelt zich snel verder; van de genetische testen zoals Analyse Me die doet en glucosemetingen uit traanvocht, tot bloedtesten die je gewoon thuis kunt doen. Een gebrek aan data is er niet. De uitdaging zit in het vertalen van die uitkomsten naar de praktijk, hoe je die kennis goed kan combineren dat het waarde toevoegt voor de individuele consument.
Kennis leidt niet automatisch tot ander gedrag
“Je ziet dat de gedragscomponent groot is,” vertelt Clabbers. “Ook al hebben mensen de kennis over wat wel en niet goed voor ze is, het is toch lastig in te passen in de praktijk. Wij onderzoeken nu hoe je echt iets toevoegt voor mensen, zonder iets weg te nemen. Sommige mensen zijn wat huiverig over personalised nutrition. Ze zien het als de big brother, die je ervan weerhoudt om chocola te eten of bier te drinken. Dat moet personalised nutrition niet zijn. Het moet iets toevoegen, waardoor het mensen helpt de keuze te maken waarbij ze zich prettig voelen. Het moet mensen ontzorgen en helpen. Daarbij gaat het niet over het maken van nieuwe producten, maar om te helpen bij het maken van keuzes. Als je online boodschappen doet, is het nu ook al een stukje gepersonaliseerd. De app kent je favoriete producten, kan aanbevelingen doen gebaseerd op jouw boodschappenlijstje. Als je bijvoorbeeld aan je profiel kunt toevoegen dat je diabetes hebt, dan kan de app je daarvoor ook suggesties doen, waardoor de gezonde keuze de makkelijke keuze wordt. Zo zijn er talloze ontwikkelingen en koppelingen mogelijk.”
Ook voor Analyse Me is die gedragsverandering een aandachtspunt. “Onze klanten krijgen nu kennis over hun genetische aanleg voor bepaalde leefstijlpunten”, vertelt Bast. “We stellen er wel een paar interactieve vragen bij, zoals ‘hoeveel zuivel gebruik je nu?’ en geven de aanbevolen hoeveelheden op basis van geslacht, leeftijd en gewicht, maar er ontbreken nog veel gegevens. Hoe zit het met de huidige leefstijl, de doelen, de motivatie. Dat weten we nu niet, maar daar willen we wel naartoe. Dat je dan uiteindelijk met die gegevens, eventueel in combinatie met bloedwaarden en data uit wearables, begeleiding van een coach kunt krijgen om echt je leefstijl aan te passen op een manier die bij jou past.”
Bast en Clabbers zijn er beiden van overtuigd dat personalised health alleen maar groter zal worden. Hoe snel dat gaat is de vraag. Clabbers denkt dat het niet zo heel snel zal gaan. “De veranderingen op het gebied van voeding gaan langzaam. Daar is meer sprake van evolutie dan revolutie. Maar de technologische ontwikkelingen gaan zo snel. Twintig jaar geleden hadden we er ook geen idee van hoe groot de rol van internet en sociale media nu zou zijn. We zien wel dat grotere bedrijven zich ook meer gaan interesseren voor personalised nutrition: cateraars, supermarkten, restaurantketens, voedingsbedrijven zijn er allemaal mee bezig. Gezondheidsdata van bijvoorbeeld fitbits zijn makkelijk te integreren in bestaande programma’s en dat zal ook snel gaan gebeuren. Dan kan iedereen ervan profiteren, onafhankelijk van inkomen of opleidingsniveau.”
Bast verwacht dat er over 5 à 10 jaar wel best veel veranderd zal zijn. “De ontwikkelingen gaan snel en de wetenschap wordt steeds beter. Het zou me niet verbazen als over een paar jaar mensen thuis hun DNA zelf kunnen onderzoeken en van daaruit een gepersonaliseerd advies krijgen. Maar we moeten wel transparant en eerlijk blijven in wat we doen.” Hiermee refereert hij aan een recente uitzending van ‘Opgelicht’ waaruit bleek dat mensen een willekeurig DNA-rapport opgestuurd kregen. “Het DNA-onderzoek gaat groter worden en ik zou graag met allerlei partijen in overleg om gezamenlijk afspraken te maken waaraan deze bedrijven moeten voldoen. Betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en transparantie zijn heel belangrijk hierin. Als dat goed gaat, ligt er een grote toekomst voor personal health. De ontwikkelingen op dit gebied zijn niet tegen te houden.”
Op 26 maart 2019 organiseert Foodlog in samenwerking met Emerce het congres Digital Food. Nard Clabbers en Sander Bast vertellen op het congres over personalised nutrition en wat dit betekent voor de toekomst van onze voeding en voedsel. Schrijf je hier in. Foodlog-leden profiteren van €100 korting.
Dit artikel afdrukken
Personalised nutrition, of personalised health, is de toekomst. Althans, daar gaan veel wetenschappers nu vanuit. Richtlijnen zoals de Richtlijn Goede Voeding zijn opgesteld voor grote groepen mensen. Maar niet iedereen reageert hetzelfde op verschillende voedingsmiddelen. Als je diabetes hebt of hart- en vaatziekten, is er juist een aangepast voedingspatroon nodig. Bij een 18-jarige past een andere leefstijl dan bij een 70-jarige, en ga zo maar door. Dat zijn punten waar personalised health op inspeelt.
De uitdaging zit in het vertalen van die uitkomsten naar de praktijk, hoe je die kennis goed kan combineren dat het waarde toevoegt voor de individuele consumentGenen of leefstijl
Nard Clabbers van TNO en het consortium Personalised Nutrition and Health, ziet ook zeker toekomst in gezondheidsadvies op basis van genen, maar denkt dat de grootste winst zit in adviezen op basis van leefstijl en fenotype. “Stel dat ik een tweelingbroer heb die iedere avond dineert met chips en drop, overgewicht heeft en niet sport. Die zou op basis van zijn genen hetzelfde advies krijgen als ik, terwijl ik veel sport, een goed gewicht heb en over het algemeen een gezond eet. Je kunt het meest bereiken door leefstijladviezen, en pas daarna komt je genetische aanleg om de hoek kijken.”
Het consortium, een samenwerking tussen TNO en Wageningen Research, doet veel onderzoek naar de technologische ontwikkelingen op het gebied van persoonlijke data, maar ook naar de gedragsverandering die nodig is om gezonder te leven. De technologische ontwikkelingen gaan heel hard. Via fitbits, apps, health trackers en allerlei andere apparatuur is het mogelijk om allerlei gezondheidsdata te verzamelen. Dat gebied ontwikkelt zich snel verder; van de genetische testen zoals Analyse Me die doet en glucosemetingen uit traanvocht, tot bloedtesten die je gewoon thuis kunt doen. Een gebrek aan data is er niet. De uitdaging zit in het vertalen van die uitkomsten naar de praktijk, hoe je die kennis goed kan combineren dat het waarde toevoegt voor de individuele consument.
Kennis leidt niet automatisch tot ander gedrag
“Je ziet dat de gedragscomponent groot is,” vertelt Clabbers. “Ook al hebben mensen de kennis over wat wel en niet goed voor ze is, het is toch lastig in te passen in de praktijk. Wij onderzoeken nu hoe je echt iets toevoegt voor mensen, zonder iets weg te nemen. Sommige mensen zijn wat huiverig over personalised nutrition. Ze zien het als de big brother, die je ervan weerhoudt om chocola te eten of bier te drinken. Dat moet personalised nutrition niet zijn. Het moet iets toevoegen, waardoor het mensen helpt de keuze te maken waarbij ze zich prettig voelen. Het moet mensen ontzorgen en helpen. Daarbij gaat het niet over het maken van nieuwe producten, maar om te helpen bij het maken van keuzes. Als je online boodschappen doet, is het nu ook al een stukje gepersonaliseerd. De app kent je favoriete producten, kan aanbevelingen doen gebaseerd op jouw boodschappenlijstje. Als je bijvoorbeeld aan je profiel kunt toevoegen dat je diabetes hebt, dan kan de app je daarvoor ook suggesties doen, waardoor de gezonde keuze de makkelijke keuze wordt. Zo zijn er talloze ontwikkelingen en koppelingen mogelijk.”
Ook voor Analyse Me is die gedragsverandering een aandachtspunt. “Onze klanten krijgen nu kennis over hun genetische aanleg voor bepaalde leefstijlpunten”, vertelt Bast. “We stellen er wel een paar interactieve vragen bij, zoals ‘hoeveel zuivel gebruik je nu?’ en geven de aanbevolen hoeveelheden op basis van geslacht, leeftijd en gewicht, maar er ontbreken nog veel gegevens. Hoe zit het met de huidige leefstijl, de doelen, de motivatie. Dat weten we nu niet, maar daar willen we wel naartoe. Dat je dan uiteindelijk met die gegevens, eventueel in combinatie met bloedwaarden en data uit wearables, begeleiding van een coach kunt krijgen om echt je leefstijl aan te passen op een manier die bij jou past.”
Het zou me niet verbazen als over een paar jaar mensen thuis hun DNA zelf kunnen onderzoeken en van daaruit een gepersonaliseerd advies krijgenWat kunnen we verwachten van personalised health in de toekomst?
Bast en Clabbers zijn er beiden van overtuigd dat personalised health alleen maar groter zal worden. Hoe snel dat gaat is de vraag. Clabbers denkt dat het niet zo heel snel zal gaan. “De veranderingen op het gebied van voeding gaan langzaam. Daar is meer sprake van evolutie dan revolutie. Maar de technologische ontwikkelingen gaan zo snel. Twintig jaar geleden hadden we er ook geen idee van hoe groot de rol van internet en sociale media nu zou zijn. We zien wel dat grotere bedrijven zich ook meer gaan interesseren voor personalised nutrition: cateraars, supermarkten, restaurantketens, voedingsbedrijven zijn er allemaal mee bezig. Gezondheidsdata van bijvoorbeeld fitbits zijn makkelijk te integreren in bestaande programma’s en dat zal ook snel gaan gebeuren. Dan kan iedereen ervan profiteren, onafhankelijk van inkomen of opleidingsniveau.”
Bast verwacht dat er over 5 à 10 jaar wel best veel veranderd zal zijn. “De ontwikkelingen gaan snel en de wetenschap wordt steeds beter. Het zou me niet verbazen als over een paar jaar mensen thuis hun DNA zelf kunnen onderzoeken en van daaruit een gepersonaliseerd advies krijgen. Maar we moeten wel transparant en eerlijk blijven in wat we doen.” Hiermee refereert hij aan een recente uitzending van ‘Opgelicht’ waaruit bleek dat mensen een willekeurig DNA-rapport opgestuurd kregen. “Het DNA-onderzoek gaat groter worden en ik zou graag met allerlei partijen in overleg om gezamenlijk afspraken te maken waaraan deze bedrijven moeten voldoen. Betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en transparantie zijn heel belangrijk hierin. Als dat goed gaat, ligt er een grote toekomst voor personal health. De ontwikkelingen op dit gebied zijn niet tegen te houden.”
Op 26 maart 2019 organiseert Foodlog in samenwerking met Emerce het congres Digital Food. Nard Clabbers en Sander Bast vertellen op het congres over personalised nutrition en wat dit betekent voor de toekomst van onze voeding en voedsel. Schrijf je hier in. Foodlog-leden profiteren van €100 korting.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#4 Een spontane reactie van een consument maandag ontvangen, "Heerlijke gezonde aardappelen, en ik denk zelfs dat het bij mij met de spijsvertering helpt".
Arnold, ik begrijp uit je bericht van 22 april 2018, aan mij, dat je aardappels verkoopt aan zorginstellingen: “Folkert #9 De voorbeelden van verkooppunten moeten nog gerealiseerd en ingevuld worden. Heb een goed bericht voor jou, kom iedere donderdag in Naarden om aardappelen bij een revalidatie centrum te brengen. Als je me je adres gegevens mailt/belt kan ik 20 kg van ons klasse product bezorgen over de prijs worden we het eens, probeer maar. Kun je het persoonlijk beoordelen, denk erom je raakt er aan verwend. “
Twee vragen. Zijn die verkooppunten al gerealiseerd ?
Uit je Biodemisch project leid ik af dat je aardappels geschild verkoopt.
Is er dan niet veel voedingswaarde verloren ?
#4 Ja, dat zou je denken, dat kennis automatisch tot gedragsverandering leidt. Dat is helaas niet zo. Goed voorbeeld is roken, waarvan iedereen weet dat het slecht is. Natuurlijk is er niks tegen het overbrengen van nuttige kennis over voeding en gezondheid, maar het is vaak niet genoeg.
Wat ik in dit stuk mis is het woord bewustwording.
Ben van mening als de mensen de goede kennis aangereikt krijgen er een proces van bewustwording gaat ontstaan en gedragsverandering haast als vanzelf gaat gebeuren.
Zelfs live style verandering gaat dan spelenderwijs plaats vinden.
Zeg dat niet lichtzinnig zie dat op kleine schaal, bij consumenten die onze producten kopen en het verhaal snappen, nu al gebeuren. Dat allemaal zonder poespas.
Wat gaat dat een hoop energie besparen en zorgkosten reduceren.
Een spontane reactie van een consument maandag ontvangen, "Heerlijke gezonde aardappelen, en ik denk zelfs dat het bij mij met de spijsvertering helpt".
Ik ben anti invullen eetdagboek, dus dat gaat het niet worden.
Je kan al beginnen met een gratis/goedkope tool als Cronometer zodat je elke dag een mooie rapportje krijgt over je voedingsinname