Een advies zonder bewijs
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, beïnvloedt het overslaan van het ontbijt niet de calorie-inname later op de dag en heeft ook geen invloed op obesitas en hart- en vaatziekten.
‘Begin de dag met een goed ontbijt’ is het advies van het Voedingscentrum. Het metabolisme komt goed op gang en je zou later op de dag minder eten. Dat achterliggende idee is door heel dieet adviserend Nederland omarmd.
Maar er is dus geen bewijs voor. De uitkomst van de gerandomiseerde, gecontroleerde trial (de beste methode om zoiets te onderzoeken) was dat er na 16 weken geen verschil in gewicht was te zien tussen proefpersonen die elke ochtend trouw ontbeten, zij die niet ontbeten en een controlegroep, die het zelf mocht bepalen.
In de Nederlandse media is er niet of nauwelijks over bericht. Ook niet door websites die zich met deze materie bezighouden en zelf aanbevelingen over ontbijten doen, zoals het Voedingscentrum, Nieuws voor Diëtisten en Voeding Nu. In het buitenland ontstaat die discussie nu wel.
Toch een voordeel: meer energie
Het idee dat ontbijten gezond is, steunt op observaties en epidemiologisch onderzoek. Maar die uitkomsten worden vertroebeld door het gegeven dat ontbijteters vaak al een bewuste leefstijl hebben. Ze roken niet, gebruiken meer vezels en goede voedingsstoffen, minder vet en alcohol en bewegen meer dan niet-ontbijters.
Dat schrijven de onderzoekers in het vervolg van hun studie. Daarin onderzochten ze de gezondheid en energiebalans van slanke personen, die wel of niet ontbijten. Weer zagen ze geen verschil voor de (hart)gezondheid en het lichaamsgewicht.
Een duidelijke uitkomst was dat ontbijters ’s morgens meer energie hebben dan niet ontbijters. De onderzoekers suggereren dat de glucose uit het ontbijt, die niet-ontbijters missen, aanzet tot activiteit. Ook hadden ontbijters over de hele dag gemeten een gelijkmatiger glucoseniveau in het bloed.
Het onderzoek werd gehouden onder volwassenen en zegt niets over de voordelen van ontbijten voor (school)kinderen. De laatst genoemde bevindingen lijken het advies aan ouders te ondersteunen om hun kinderen een goed ontbijt te geven voor ze naar school gaan.
Fotocredits: A golden (medal) breakfast, uitsnede, Jamie In Bytown
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Een ontbijt is niet echt noodzakelijk. Ik heb zaterdag met een aantal andere vrijwilligers 36.000 pompoenen opgeraapt zonder ontbijt. Tegen een uur of 1 kreeg ik een leeg gevoel. Het zit in je hoofd. Het lichaam kan prima met 2 maaltijden per dag. Of zelfs 1.
@ Sytske: ik reageer op Frank. Hij stelt dat fysieke arbeid zonder ontbijt niet mogelijk is. Ik kan uit eigen ervaring en observatie vertellen dat het wel degelijk kan. Helaas heb ik het boek van Mw. Jobse- van Putten uitgeleend en nooit meer terug gekregen, want hieruit bleek duidelijk dat het onder eenvoudige landarbeiders zelfs gewoonte was om niet of slechts heel licht te ontbijten. Eigenlijk zou ik het eerder 'uitgesteld ontbijten' willen noemen. Want van echt overslaan is geen sprake, eerder van uitstellen.
#26 Wendeline,
Mensen hebben allemaal hun eigen voorkeuren.
Als je er zelf tevreden over bent dan maakt het toch niet uit wat iemand anders daar dan van vindt?
Van de een moet je x en van de ander moet je y. Het geeft gewoon aan dat jij goed naar je lichaam luistert en dat is het beste dat je kunt doen.
Ik ontbijt nooit. Ik heb geen trek, ik ben vaag misselijk, ik moet er niet aan denken. Ik neem een grote bak latte macchiato, en nog een. Toen ik nog in de filmcatering werkte was dat niet anders, en reken maar dat de dag begon met fysieke inspanningen. Dat ging prima, en standaard kreeg ik na 2,5 a 3 uur wel trek en was het tijd voor het ontbijt. Nu ik niet meer werk ga ik 's-ochtends wandelen, ook zonder ontbijt. Als ik na 1,5 uur terug kom heb ik wel trek. Zoals ik ken ik meer mensen, dus dat je alleen fysieke arbeid kan verrichten met ontbijt lijkt me aanvechtbaar. Ik kan me herinneren dat in het boek 'Eenvoudig maar voedzaam' van Josien Jobse-van Putten rapportages over eetgewoonten stonden van boerengezinnen. Die rolde midden in de nacht de bedstee uit, slobberde wat thee naar binnen, soms een beetje soep en dan snel melken of het land op. Pas rond 9:00 kwam het ontbijt: pap of brood. Mijn opa deed dat ook zo. Kortom: fysieke arbeid moet best kunnen zonder ontbijt, lijkt me zo.
Als je fysieke arbeid verricht is het haast onmogelijk om het ontbijt over te slaan. Bovendien is een goed ontbijt de basis voor een goede dag. Onze gemaks-leefcultuur heeft dat veranderd. Snel naar het kantoorwerk, geen tijd voor uitgebreid sociaal ontbijt in gezinsverband kunnen nemen. Een boterham met kaas of dun plakje vlees en margarine... that's it... ook voor de schoollunch... Onze ingeprogrammeerde mechanismen in de war gebracht. En aandacht naar andere zaken verschoven.