1 min
Het Wereld Natuur Fonds (WNF) pleit in het Living Planet Report ‘Zoute en Zilte Natuur in Nederland’ voor een 'groene kustverdediging'. Dat zou een alternatief zijn voor hogere dijken, dammen en meer stortstenen. Volgens het WNF heeft Nederland een 'unieke kans' om mét de natuur een tegenwicht te bieden aan de zeewaterspiegelstijging en de kaalslag te repareren die de vorige eeuw heeft plaatsgevonden in de Nederlandse Noordzee en kustgebieden.
Het Wereld Natuur Fonds publiceerde gisteren zijn tweede Nederlandse Living Planet Report. Voor het rapport berekende het CBS de Living Planet Index (LPI), een graadmeter voor het vaststellen van biodiversiteit in een bepaald gebied. In totaal zijn 285 dier- en plantensoorten in de zoutwaternatuur van de Noordzee, Noordzeekustzone, Waddenzee, Ooster- en Westerschelde modelmatig in kaart gebracht.
Volgens het model van het CBS zijn in de periode 1990-2015 de populaties van 140 soorten zeedieren in de Noordzee gemiddeld met meer dan 30 procent afgenomen. Vooral dieren die in of op de zeebodem leven, zoals schelpdieren, kreeftachtigen en zee-egels, lijken in aantal te zijn afgenomen. Aan de Noordzeekust en in de Waddenzee blijft de LPI in dezelfde periode stabiel.
In de Ooster- en Westerschelde liet de fauna daarentegen een lichte vooruitgang zien. De Westerschelde is schoner geworden en dat komt bodemdieren en vissen ten goede. In de Oosterschelde profiteren visetende vogels van natuurontwikkelingsprojecten en helderder water. Maar, tempert het WNF de vreugde, "het herstel valt in het niet bij het natuurverlies in de vorige eeuw."
Volgens het WNF zijn visserij en klimaatverandering de belangrijkste oorzaken achter de veranderingen in de zoute natuur van Nederland. Klimaatverandering brengt een temperatuurstijging van het zeewater met zich mee, waardoor opgroeiende vissen hun 'kraamkamers' op jongere leeftijd verlaten en exoten zich komen vestigen. In het rapport beschrijft het WNF hoe de boomkorvisserij, die na 1960 sterk opkwam, veel schade toebracht aan de structuur van de Noordzeebodem. "Een boomkor is een sleepnet dat wordt opengehouden door een metalen buis. Aan de boomkor bevestigde kettingen worden over en door de bodem getrokken om platvis vanuit de bovenste zandlaag het net in te jagen."
Zo woelden vissersschepen bij herhaling de bodem los en ontstond een zandvlakte. "Vroegere grofveenbanken verdwenen, net als veel stenen en oesterriffen." Hoewel de boomkorvisserij inmiddels ingehaald is door minder schadelijke vistechnieken, heeft de bodemfauna zich in de Noordzee nog altijd niet hersteld.
Het herstel in de Westerschelde en de Waddenzee zou te danken zijn aan de verbeterde waterkwaliteit en het stoppen van de mechanische kokkelvisserij (sinds 2005), aldus het WNF. De vondst, vorige week, van de uitgestorven geachte platte oester is dan ook een bemoedigend teken.
Nederland verkeert in een unieke positie, zegt Kirsten Schuijt, directeur Wereld Natuur Fonds. "We staan voor een enorme opgave om de komende decennia droge voeten te houden. Laten we dat slim doen door de natuur te omarmen als bondgenoot tegen gevolgen van klimaatverandering. Nederland kan een voorbeeld worden van een drukbevolkte delta waar het veilig en mooi leven is en waar de natuur floreert.”
Dit artikel afdrukken
Volgens het model van het CBS zijn in de periode 1990-2015 de populaties van 140 soorten zeedieren in de Noordzee gemiddeld met meer dan 30 procent afgenomen. Vooral dieren die in of op de zeebodem leven, zoals schelpdieren, kreeftachtigen en zee-egels, lijken in aantal te zijn afgenomen. Aan de Noordzeekust en in de Waddenzee blijft de LPI in dezelfde periode stabiel.
In de Ooster- en Westerschelde liet de fauna daarentegen een lichte vooruitgang zien. De Westerschelde is schoner geworden en dat komt bodemdieren en vissen ten goede. In de Oosterschelde profiteren visetende vogels van natuurontwikkelingsprojecten en helderder water. Maar, tempert het WNF de vreugde, "het herstel valt in het niet bij het natuurverlies in de vorige eeuw."
Volgens het WNF zijn visserij en klimaatverandering de belangrijkste oorzaken achter de veranderingen in de zoute natuur van Nederland. Klimaatverandering brengt een temperatuurstijging van het zeewater met zich mee, waardoor opgroeiende vissen hun 'kraamkamers' op jongere leeftijd verlaten en exoten zich komen vestigen. In het rapport beschrijft het WNF hoe de boomkorvisserij, die na 1960 sterk opkwam, veel schade toebracht aan de structuur van de Noordzeebodem. "Een boomkor is een sleepnet dat wordt opengehouden door een metalen buis. Aan de boomkor bevestigde kettingen worden over en door de bodem getrokken om platvis vanuit de bovenste zandlaag het net in te jagen."
Zo woelden vissersschepen bij herhaling de bodem los en ontstond een zandvlakte. "Vroegere grofveenbanken verdwenen, net als veel stenen en oesterriffen." Hoewel de boomkorvisserij inmiddels ingehaald is door minder schadelijke vistechnieken, heeft de bodemfauna zich in de Noordzee nog altijd niet hersteld.
Het herstel in de Westerschelde en de Waddenzee zou te danken zijn aan de verbeterde waterkwaliteit en het stoppen van de mechanische kokkelvisserij (sinds 2005), aldus het WNF. De vondst, vorige week, van de uitgestorven geachte platte oester is dan ook een bemoedigend teken.
Nederland verkeert in een unieke positie, zegt Kirsten Schuijt, directeur Wereld Natuur Fonds. "We staan voor een enorme opgave om de komende decennia droge voeten te houden. Laten we dat slim doen door de natuur te omarmen als bondgenoot tegen gevolgen van klimaatverandering. Nederland kan een voorbeeld worden van een drukbevolkte delta waar het veilig en mooi leven is en waar de natuur floreert.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
"We staan voor een enorme opgave om de komende decennia droge voeten te houden. Laten we dat slim doen door de natuur te omarmen als bondgenoot tegen gevolgen van klimaatverandering."
Wat een taal van mevrouw Kirsten..
Hier een hyperbool en weer een verfoeilijk antropomorfisme.
Let's hug the sea, darling...!
1. Ik heb voor u nog een paar laarzen, dan kunt u de komende decennia de voeten droog houden. De gemiddelde jaarlijkse stijging bedraagt op dit moment 3,2 mm per jaar. Ik refereer aan een publicatie van de WUR , waarin je o.a. kunt lezen:
"...moeilijkheid bij het afleiden van de mondiaal gemiddelde zeespiegelstijging uit metingen van peilmeetstations over lange periodes is de ongelijke geografische verdeling van de stations en de verticale beweging van het land waarop ze staan. Correcties voor verticale bodembeweging berustten primair op modellen van de glacial isostatic adjustment (GIA). In de nabije toekomst
zullen de meetreeksen met behulp van GPS lang genoeg zijn om betere schattingen te kunnen geven van de werkelijke bodemdalingcomponenten in de meetreeksen van de peilmeetstations.
Vanaf 1993 zijn meetgegevens van de zeespiegel beschikbaar vanuit satellieten. De mondiaal gemiddelde zeespiegelstijging volgens deze metingen bedraagt volgens een lineaire trendlijn 3,2 mm per jaar (32 cm per eeuw) over de periode 1993-2011"
Daar voeg ik aan toe: Onderzoek naar de wisseling van warme stromen (hoger) en de invloed van zoet smeltwater Groenland/Antartica) op daling van de temperatuur zijn daarbij moeilijk in te schatten in de toekomst.
2. Een soortdiversiteit van 285 (dier/plant) is natuurlijk schokkend weinig. Dat zal in mijn wei misschien hoger liggen, maar gelukkig is er nog Roundup.. ;-)
Dat de visserij daar een rol in speelt is evident, maar ik zou wel eens willen weten hoe de verhouding visserij versus industrie-/consumenten-vervuiling is. En de invloed van politieke vervuiling. Een paar jaar terug kon je voor veel geld een fles Oosterscheldewater (door Prov. Zeeland gesubsidieerd project voor het 'zuiverste' water in Europa..) kopen om je patatten in te koken, en nu klaagt men over ziekten onder mossels, oesters, en vervuiling. Recent waren hele gebieden in de Oosterschelde taboe voor consumptie.
Dat de Noordzee (oceanografisch gezien een binnenwater) kwetsbaar is, is duidelijk.
Geen adept van Greenpeace zou misschien toch met rotsblokken, nu niet om vissersschepen te laten kelderen wat het plan was.., er rotsparken aangelegd moeten worden. Dat is ingrijpen, maar door de exploitatie van de Noordzee (olie, gas, scheepvaart, bevissing) kun je moeilijk nog spreken van oorspronkelijk natuurgebied..
Opvallend is dat de oude 'rotsige' golfbrekers hier vroeger (open van structuur, met tal van grote rotsblokken, waar je met de hand de krabben van onder kon halen) het krioelde van zeeflora en krabben, mossels, oester, zeeanemonen. De gebitumineerde pieren zijn dan ook 'dood als een pier'.
(Mijn schoonvader haalde regelmatig in de 50er, 60er jaren emmers krabben, waarna zijn kroostrijke gezin zich met tangen en hamer aan tafel zette.. Voorbij.)