Al jaren wordt de toelating van genetisch gemodificeerde (GGO) gewassen voor commerciële teelt in Europa bemoeilijkt door een "disfunctionele stemprocedure." Regelmatig blijkt uit het stemgedrag van bepaalde lidstaten dat zij eerder uit politieke dan uit wetenschappelijk onderbouwde overwegingen stemmen. In de praktijk betekent dat dat de stemmen staken. Nieuwe GMO-gewassen krijgen in zulke gevallen geen toelating, maar ook geen verbod.

Om aan die situatie een einde te maken stelt het uit internationale experts samengestelde team in Nature Biotechnology voor dat de Europese Commissie de bestaande wetgeving 'omdraait'. Van een 'opt-out'-systematiek moet het naar een 'opt-in'-versie. Sinds een paar jaar kunnen lidstaten eenmaal toegelaten GMO-gewassen alsnog verbieden op hun eigen grondgebied ('opt out'-systeem). Het voorstel houdt in dat EU-lidstaten er individueel voor zouden moeten kunnen kiezen op EU-niveau toegelaten GMO-gewassen op hun grondgebied toe te staan ('opt in').

Volgens de auteurs heeft een 'opt-in'-systematiek vijf voordelen. Een 'opt-in':
1. past beter bij het zogeheten subsidiariteitsbeginsel. Het maakt het mogelijk GMO-gewassen al dan niet toe te laten, rekening houdend met landenspecifieke argumenten die onder bepaalde omstandigheden voor de teelt van GMO-gewassen pleiten
2. vergemakkelijkt een goede afweging van risico's en voordelen in een specifieke context vergemakkelijken (bijvoorbeeld een bepaalde GMO-eigenschap die is ontwikkeld om tegemoet te komen aan de behoeften van landbouwers in een bepaalde EU-regio)
3. is consistent met de huidige regelgeving, biedt zaadbedrijven beter voorspelbare handelssituaties en beperkt onnodige vertraging in de regelgeving
4. zou de EC niet langer dwingen besluiten te nemen die tegen de wil van verschillende lidstaten in kunnen gaan
5. haalt de politieke angel uit de procedure. Lidstaten die binnen hun landsgrenzen te maken hebben met "een politiek significant verzet tegen GMO-gewassen" hoeven zich niet langer in allerlei onwelgevoeglijke bochten te wringen voordat ze hun discretionaire bevoegdheid uit kunnen oefenen door de teelt binnen hun land te verbieden. Ze kunnen er gewoon voor kiezen geen gebruik te maken van de 'opt-in'.

De auteurs willen niet tornen aan de risicobeoordelingsprocedure, die plaatsvindt onder auspiciën van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Die maakt het immers mogelijk dat een integrale en consistente toetsing plaatsvindt door hooggekwalificeerde, onafhankelijke deskundigen. "Ons voorstel zou ook een meer voorspelbare situatie bieden voor zowel de boeren als de markt, waardoor landen die dat wensen in staat worden gesteld om de toepassing van gewaskenmerken toe te staan die bijvoorbeeld het gebruik van pesticiden verminderen, glutenvrije granen leveren, de voedings- en gezondheidsbevorderende eigenschappen van ons voedsel verbeteren en nog veel meer," aldus Dennis Eriksson, hoofdauteur van het voorstel.
Dit artikel afdrukken