2 min
Al bijna een eeuw zijn proefpersonen vetgemest met extra calorieën om de geheimen van het dik worden te ontraadselen. Een uitgebreid overzicht van die experimenten zet alle kennis op een rijtje, maar laat nog vele vragen onbeantwoord. Waarom worden slanke vrouwen niet dik?
Het staat ergens in het midden van het artikel, ook nog opgeknipt over pagina 23 en 24, en niet prominent in de discussion of de conclusion: “De biologie die ten grondslag ligt aan de menselijke veranderlijkheid ten gevolge van experimenteel overvoeden wordt nog steeds niet goed begrepen.” Dat is nogal ontnuchterend te lezen in een omvangrijke studie die, afgaande op de voornaamheid van de auteurs en de omvang, het voorlopig laatste woord over dit soort wetenschappelijk onderzoek lijkt te geven.
Overvoedingsexperimenten
De auteurs zijn George A. Bray, 89 jaar oud en al decennia een van de meest prominente Amerikaanse obesitasonderzoekers, en de Canadees Claude Bouchard, 81 jaar en pionier op het gebied van genen en obesitas. Ze zetten met deze systematische review op een rijtje wat overfeeding experiments tot nu toe aan kennis hebben opgeleverd. De meer dan 350 bestudeerde publicaties werden opgedeeld naar de duur van de experimenten, van enkele dagen tot een half jaar.
In overvoedingsexperimenten wordt bij een aantal proefpersonen in een korte tijd, meestal enkele weken, door het vele extra genuttigde voedsel de energiebalans opzettelijk uit evenwicht gebracht. Gekeken wordt wat er verandert in het lichaam, fysiologisch, op celniveau en in het gedrag.
Het idee is dat met die experimenten, die heel verschillend van opzet kunnen zijn, wordt gesimuleerd wat er gebeurt als de balans tussen energie-inname en energieverbruik voor langere tijd verstoord is. Een van de waarnemingen is dat er forse individuele verschillen bestaan in gewichtstoename bij gelijke hoeveelheden extra opgenomen energie.
De gevolgen van overvoeding voor de stofwisseling zijn groot en veelsoortig. Uiteindelijk wordt iedereen dikker, dat mag duidelijk zijn. Het lichaam moet reageren op de overvloed aan calorierijke nutriënten. Vooral het endocriene systeem raakt van slag en gaat in de overdrive. De extra glucose en vet moeten weggewerkt worden en zijn terug te vinden als opgeslagen vet en als vrije deeltjes in het bloed.
De indeling in korte en langere experimenten is leerzaam, omdat effecten die na de eerste dagen van overbelasting te zien zijn, na enkele weken verdwijnen. Het lichaam heeft zich aangepast aan de overvloed. Wat weer verschillende individuele reacties tot gevolg heeft, maar er zijn duidelijke algemene patronen, traceerbaar tot in de stofwisseling van de cellen.
Bray en Bouchard werken zich consciëntieus door de berg studies heen en inventariseren naar verschijnselen. Ze keken naar veranderingen in: lichaamsgewicht, samenstelling van het lichaam, energieverbruik, invloed van individuele factoren (leeftijd, sekse, gezondheid, leefstijl), hormonen, hersenen, hart en vaten, vethuishouding, werking van het vetweefsel, spierstelsel, herstel na overvoeding, en genetische en epigenetische factoren.
Mythe
Het onderwerp waar de meeste onduidelijkheid over is, is hoe het energieverbruik verandert door overvoeding. Dat wordt bij proefpersonen vrij nauwkeurig gemeten in speciale afgesloten ruimtes, onder laboratoriumomstandigheden. Maar welke factoren het sterkst bijdragen aan een groter energieverbruik, is moeilijk te bepalen.
Eén hardnekkige mythe ontkracht deze review wel en dat is dat er geen geheim wapen is tegen de extra energie, zoals knaagdieren dat hebben. Die verbranden acuut aangevoerde extra energie in bruin vet, de mens kan dat niet. De extra energie wordt opgeslagen als reservebrandstof, te weten als vet. Wel blijkt dat de gewichtstoename bij gelijke overvoeding een factor drie kan verschillen tussen individuen.
Het verschil in dik worden zit, bij gelijke voeding, in het energieverbruik, maar niet uitsluitend. Er zijn ‘gaten’ in de kennis, zeggen Bray en Bouchard, die met nieuw onderzoek gedicht moeten worden. Eén raadsel is al wel opgelost (vermoedelijk in 2006 al). Waarom worden slanke vrouwen niet dik? Omdat ze na een periode van overvoeding niet zelf (‘endogeen’) glucose aanmaken en zich daarmee beschermen tegen dik worden. Er bestaan ‘obese-resistant women’.
Dit artikel afdrukken
Overvoedingsexperimenten
De auteurs zijn George A. Bray, 89 jaar oud en al decennia een van de meest prominente Amerikaanse obesitasonderzoekers, en de Canadees Claude Bouchard, 81 jaar en pionier op het gebied van genen en obesitas. Ze zetten met deze systematische review op een rijtje wat overfeeding experiments tot nu toe aan kennis hebben opgeleverd. De meer dan 350 bestudeerde publicaties werden opgedeeld naar de duur van de experimenten, van enkele dagen tot een half jaar.
In overvoedingsexperimenten wordt bij een aantal proefpersonen in een korte tijd, meestal enkele weken, door het vele extra genuttigde voedsel de energiebalans opzettelijk uit evenwicht gebracht. Gekeken wordt wat er verandert in het lichaam, fysiologisch, op celniveau en in het gedrag.
Het idee is dat met die experimenten, die heel verschillend van opzet kunnen zijn, wordt gesimuleerd wat er gebeurt als de balans tussen energie-inname en energieverbruik voor langere tijd verstoord is. Een van de waarnemingen is dat er forse individuele verschillen bestaan in gewichtstoename bij gelijke hoeveelheden extra opgenomen energie.
De gevolgen van overvoeding voor de stofwisseling zijn groot en veelsoortig. Uiteindelijk wordt iedereen dikker, dat mag duidelijk zijnConsciëntieus
De gevolgen van overvoeding voor de stofwisseling zijn groot en veelsoortig. Uiteindelijk wordt iedereen dikker, dat mag duidelijk zijn. Het lichaam moet reageren op de overvloed aan calorierijke nutriënten. Vooral het endocriene systeem raakt van slag en gaat in de overdrive. De extra glucose en vet moeten weggewerkt worden en zijn terug te vinden als opgeslagen vet en als vrije deeltjes in het bloed.
De indeling in korte en langere experimenten is leerzaam, omdat effecten die na de eerste dagen van overbelasting te zien zijn, na enkele weken verdwijnen. Het lichaam heeft zich aangepast aan de overvloed. Wat weer verschillende individuele reacties tot gevolg heeft, maar er zijn duidelijke algemene patronen, traceerbaar tot in de stofwisseling van de cellen.
Bray en Bouchard werken zich consciëntieus door de berg studies heen en inventariseren naar verschijnselen. Ze keken naar veranderingen in: lichaamsgewicht, samenstelling van het lichaam, energieverbruik, invloed van individuele factoren (leeftijd, sekse, gezondheid, leefstijl), hormonen, hersenen, hart en vaten, vethuishouding, werking van het vetweefsel, spierstelsel, herstel na overvoeding, en genetische en epigenetische factoren.
Mythe
Het onderwerp waar de meeste onduidelijkheid over is, is hoe het energieverbruik verandert door overvoeding. Dat wordt bij proefpersonen vrij nauwkeurig gemeten in speciale afgesloten ruimtes, onder laboratoriumomstandigheden. Maar welke factoren het sterkst bijdragen aan een groter energieverbruik, is moeilijk te bepalen.
Eén hardnekkige mythe ontkracht deze review wel en dat is dat er geen geheim wapen is tegen de extra energie, zoals knaagdieren dat hebben. Die verbranden acuut aangevoerde extra energie in bruin vet, de mens kan dat niet. De extra energie wordt opgeslagen als reservebrandstof, te weten als vet. Wel blijkt dat de gewichtstoename bij gelijke overvoeding een factor drie kan verschillen tussen individuen.
Het verschil in dik worden zit, bij gelijke voeding, in het energieverbruik, maar niet uitsluitend. Er zijn ‘gaten’ in de kennis, zeggen Bray en Bouchard, die met nieuw onderzoek gedicht moeten worden. Eén raadsel is al wel opgelost (vermoedelijk in 2006 al). Waarom worden slanke vrouwen niet dik? Omdat ze na een periode van overvoeding niet zelf (‘endogeen’) glucose aanmaken en zich daarmee beschermen tegen dik worden. Er bestaan ‘obese-resistant women’.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De link in mn vorige reactie moet dit zijn: hier.
Een recent onderzoek naar de genen van magere mensen is dit.
Gonneke #6, Er is veel onderzoek gedaan naar obesitas onder bevolkingen die duizenden jaren een karig traditioneel dieet hadden en in moderne tijden het westerse dieet voor de kiezen kregen. Zoals de oorspronkelijke Pima in de VS en de inwoners van de eilanden in de Stille Oceaan. Maar ook Afro-Amerikanen en Mexicanen hebben meer aanleg voor obesitas. Eetgewoonten kunnen met etniciteit te maken hebben, genetische aanleg niet, want etniciteit is een sociaal en cultureel begrip.
Wordt er ook gezocht naar etnische/genetische componenten? Ik denk hierbij vooral aan het vaak als feit geaccepteerde gegeven dat Franse vrouwen ondanks veel room, boter en kaas in hun dagelijkse voedsel minder dik zouden zijn dan andere Europese vrouwen. Weet iemand of dit ook werkelijk zo is? Zijn er cijfers over % obesitas onder Franse vrouwen? Zijn er verschillen tussen andere etniciteiten en meer of minder obesitas?
Enno #3, inderdaad, de endogene glucose productie (in de lever) verminderd niet bij 'lean women', maar de opname van glucose onder invloed van insuline neemt sterk af tijdens kortdurende overvoeding. Met wel 15% meer ten opzichte van magere mannen en andere vrouwen, lees ik in dat artikel uit 2006. 'The mechanisms that underlie these effects of overfeeding on insulin and glucose metabolism are not clear', schrijven de onderzoekers. Het mechanisme is onbekend, maar dat magere vrouwen veel meer insuline resistent zijn tijdens overvoeding, werd wel aangetoond. Het raadsel van 'The lean women' had ook al aanleiding gegeven tot onderzoek naar mogelijke genetische verschillen met 'gewone' vrouwen, die niet resistent tegen obesitas zijn, zoals hier beschreven.
Bij die vraag over waarom de een wel dik wordt en de ander niet, moet ik altijd aan mijn dochter en haar vriendinnetje op de HAVO denken. Zoals bij elke goede middelbare school is er in de buurt een supermarkt waar dochter en vriendin regelmatig een snack halen, bijvoorbeeld een 5-pack donuts. Dochter eet er 1 en vriendin de rest. Vriendin is en blijft dun, dochter komt vrij snel aan. Verder s hun leefpatroon min of meer gelijk: met de trein van en naar school en met de fiets van en naar het station in heuvelachtig Zuid Limburg. Vriendin is Duitse en haar moeder kookt de goedburgelijke Duitse keuken inclusief gebak. Het verhaal over caloriën in en uit klopt overduidelijk niet.
Overigens is dochter (inmiddels 30+) na ernstig overgewicht afgevallen door over te gaan op ketogeen eten.
Ik weet het, N=1, maar toch
#2 De conclusie dat slanke vrouwen na een periode van overvoeding geen endogene glucose aanmaken, lees ik in het abstract van 2006 niet terug. Daarin staat:
“ These findings demonstrate that insulin action is reduced in lean, obese-resistant women after short-term overfeeding primarily because of an INHIBITION of insulin-mediated SUPPRESSION of endogenous glucose production, whereas ...”.
Dus, normaal is dat na een maaltijd de endogene glucose productie wordt onderdrukt onder invloed van de vrijgekomen insuline. In de “obese-resistente” vrouwen lijkt Dit (inhibition oF suppression) na een korte periode van overvoeding niet meer (?) op te treden. De endogene glucose productie gaat dus gewoon door, deze vrouwen zijn in dit opzicht (tijdelijk) insuline resistent geworden.
De onderzoekers speculeren (is wat anders dan concluderen) dat dit mogelijk iets te maken zou kunnen hebben met het feit dat deze vrouwen slank zijn (en blijven). (“This response (may be indirectly involved in the ability of lean women to maintain weight in the face of an obesigenic environment“). Maar om nu te zeggen dat hiermee het raadsel van de slanke vrouw (voor de slanke man gaat dit verhaal niet op) is “opgelost“, vind ik wat short- through-the-corner.