“Ik las over voedsel en het feit dat ons hele landbouwsysteem op goedkope fossiele brandstoffen gebouwd is. Dat heeft tot gevolg dat onze landbouwsector meer broeikasgassen uitstoot dan onze transportsector. En tegelijkertijd monoculturen creëert die kwetsbaar zijn voor bedreigingen van nationaal belang, kwetsbaar voor torenhoge prijzen of ineenstortende voedselprijzen, die onderhavig zijn aan grote prijsschommelingen voor grondstoffen, en deels verantwoordelijk zijn voor de explosie in onze zorgkosten omdat ze bijdragen aan diabetes type 2, hart- en vaatziekten, beroertes en obesitas."
Toen Pollan dat las, was hij blij. Alles leek er op te wijzen dat hij in Obama een medestander had gevonden die het bestaande voedselsysteem in de VS op de schop zou willen nemen en die luisterde naar de versnipperde voedselbeweging.
'Geparafraseerd'
Maar Obama had zich nog niet uitgesproken, zegt Pollan, of Big Food sloeg terug. Een paar dagen na het artikel in Time kreeg Obama hevige kritiek omdat hij boeren de schuld zou geven van obesitas en vervuiling. Obama krabbelde, zegt Pollan, terug; hij had alleen maar een artikel 'geparafraseerd'. Pollan ziet het voorval als de eerste, tekenende, confrontatie van Obama met Big Food.
'Naief'
Wat is Big Food? Volgens Pollan: "de $1,5 biljoen grote industrie die vrijwel al het voedsel dat Amerikanen eten teelt, fokt, slacht, verwerkt, importeert, verpakt en verkoopt". Hij onderscheidt 4 niveaus binnen Big Food: Big Ag (vooral de grote mais- en sojaboeren maar ook de zaad- en pesticidenproducenten), Big Meat (de veehouders), de verwerkers en de retail (supermarkten en fastfoodketens).
Volgens Pollan is in deze sectoren in de VS de macht in opvallend weinig handen geconcentreerd. De groeperingen hebben dan ook krachtige lobby's georganiseerd, waarin ze ieder apart of collectief optreden. Alles bij elkaar betekent dat dat de 'naïeve' Obama geen schijn van kans maakte.
Ieder voorstel waarmee hij probeerde de macht van Big Food in te perken of de sector open te breken, kon op hevige - al dan niet zichtbare - oppositie rekenen. Pollan beschrijft een aantal initiatieven die onder het geweld van de lobby een stille dood stierven.
Voorvrouw Michelle Obama
Toch is de conclusie na 8 jaar Obama-regering niet helemaal verdrietigmakend. Want Michelle Obama kreeg wel het een en ander voor elkaar. Zij is de echte voorvrouw van de (versnipperde) food-beweging. Pollan schrijft: "Je mag stellen dat Michelle Obama, met niet veel meer tot haar beschikking dan overtuigingskracht en haar persoonlijke voorbeeld, meer voor het voedselsysteem gedaan heeft dan de rest van de regering. (Het hielp dat zij zich richtte op issues die de gewone Amerikanen aanspraken die zich zorgen maken over hun kinderen en dat ze nooit een elitair toontje aansloeg.) Michelle Obama kreeg de Healthy, Hunger-Free Kids Act van 2010 voor elkaar, waarmee ze de voedingsstandaarden voor schoollunches omhoog wist te krikken en de verkoop van junkfood op scholen verbood. Op haar aandringen zijn voedselproducenten hun producten minder ongezond gaan maken. Federale richtlijnen zijn duidelijker en zinniger geworden. En met haar Let's Move-campagne heeft ze het brede publiek bewust gemaakt van het belang van voedsel voor onze gezondheid en ons welbevinden, waarop toekomstige verdergaande maatregelen voort kunnen bouwen."
En laten we niet de prachtige voorbeeldwerking van Michelle Obama's moestuin bij het Witte Huis vergeten.
Pollan besluit zijn longread met een compliment voor de Obama's. Omdat ze de moed niet hebben laten zakken, ondanks alle tegenwerking van Big Food. En omdat ze 'Little Food' wel op de agenda hebben gekregen. Eten - vers, gezond, lokaal - stond met de Obama's toch in de spotlights.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Uit nieuw onderzoek blijkt dat de nieuwe richtlijnen voor schoollunches er voor zorgden dat kinderen 4% minder calorieën binnenkregen. Calorie-inname uit vet ging 18% omlaag en de kinderen kregen 8% minder zout binnen.
"De belangrijkste bevinding is dat hoewel kinderen de voorkeur geven aan ongezondere menu-items, inkomensbeperkingen voor de leerlingen die gratis en gesubsidieerde schoolmaaltijden geserveerd krijgen er voor zorgen dat deze leerlingen mee blijven doen met de schoolmaaltijden. Dus deze kinderen [uit de lage sociaaleconomische lagen, die ook het meest te kampen hebben met obesitas en gezondheidsrisico's, red.] eten gezonder", zegt onderzoeksleider Jaclyn Kropp.
Hier staan de details. In de samenvatting hebben ze het over "fat free and low-fat fluid milk". Verderop wordt nog gesproken over magere yoghurt, en (extra) mager vlees. Totaal vet minder dan 30% en verzadigd vet minder dan 10% (geen ondergrenzen).
In het document wordt verder vooral gesproken over matigen van calorieën wegens obesitas. Opvallend is dat ze geen strikte regels hebben op toevoegen van suiker, maar erop vertrouwen dat de bovengrens aan calorieën z'n werk doet. Het probleem is natuurlijk dat dit de leverancier te vrij laat om op zoek te gaan naar de allergoedkoopste ingrediënten waarmee hij aan de minimale calorie eisen voldoet, dus veel suiker, granen en beetje zaadolie. Het is ook apart dat de maaltijden voor iedereen hetzelfde zijn (750-850 kcal voor de lunch in de oudste groep), maar dat er in de praktijk een behoorlijk verschil zit tussen een tenger meisje van 14 en een grote, sportieve jongen van 16. Als je gewoon vers en gezond eten maakt, zou je gewoon iedereen zoveel kunnen laten nemen als hij/zij wil.
Wat betreft totale vitaminen en mineralen zijn er alleen eisen gesteld aan eiwit, calcium, ijzer en vitamine A & C. Da's ook nogal mager, en die kan een fabrikant natuurlijk goedkoop scoren met een paar supplementen.
Ook bizar, er staat een eis van 2 porties vlees per dag, maar je mag 1 portie vervangen door "enriched macaroni", dat is macaroni met eiwitpoeder.
Tom#1
Waar staat dat ‘kleiner' en ‘mager’, Tom ?
Ik lees alleen “…waarmee ze de voedingsstandaarden voor schoollunches omhoog wist te krikken en de verkoop van junkfood op scholen verbood. Op haar aandringen zijn voedselproducenten hun producten minder ongezond gaan maken.”
Als ik lees in welke context Michelle dat tuintje als symbool hanteert voor een toekomst met gezondere voeding voor een zeer ongezond etend verpauperd Amerika, kan ik alleen maar respect hebben voor het feit dat ze de Healthy, Hunger-Free Kids Act realiseerde en actief is..
Ik hou mijn hart vast voor Amerika, en dus ook voor ons.
Het is zeker dat Obama geen waardig opvolger krijgt.
Misschien wordt het interessant om te evalueren wat er op landbouwgebied gaat gebeuren met Trump en wat met een te flexibele draaiende Clinton.
Typerend in ieder geval dat ‘onze’ linkse activisten hier met ‘The Donald’ op één lijn zitten wat de TTIP betreft….
Roerige tijd.
Dus om honger te verminderen op scholen hebben ze porties van de school lunches verkleint, en staan ze alleen maar magere producten toe. Volgens mij krijgen de kinderen dan alleen maar meer honger. En van meer honger ga je meer eten, dus worden de kinderen nog dikker.