Overheid en boerenkoepels hebben gefaald. Wat te voorzien was, gebeurde terwijl ze niets deden en bleven hopen op een goede afloopAl die aspecten komen terug in een reportage die Nieuwsuur vrijdagavond uitzond. Daarin is een boerenechtpaar te horen dat in Brabant de varkens achter zich liet om in Drenthe een gangbare boerderij met 600 koeien te beginnen. De stallen zijn gebouwd en de melkinstallaties voorzien in het verzorgen van 600 koeien. Ze mogen er echter slechts de helft houden en zitten daarom met een stal waarvan de kosten niet meer terug te verdienen zijn.
Net zoals ook Boer zoekt Vrouw boerin Agnes in 2015 al liet weten, is hun bedrijf ten dode opgeschreven zonder verandering van of uitzondering op de regelgeving. Ook is een biologische boer te horen, die zegt wat velen voorzagen: overheid en boerenkoepels hebben gefaald. Wat te voorzien was, gebeurde terwijl ze niets deden en bleven hopen op een goede afloop.
Zijn opvolger doet er wijs aan het dossier van meet af aan op enige afstand van zijn of haar verantwoordelijkheid te plaatsenBloed van Dam €1 miljard waard
Foodlog berekende dat voor circa €1 miljard aan verbrande investeringen boven de markt hangt in de melkveehouderij. Het gaat als het ware om toxic assets, geld dat gestoken is in stallen, melkinstallaties, dieren en bedrijfsverhuizingen die geen waarde meer hebben omdat hun capaciteit in de markt ongewenst is.
De boeren wonnen bij de rechtbank in Den Haag een proces wegens wanbeleid tegen de Staat die de schijn heeft gewekt dat deze giftige investeringen toch gezond waren. De verantwoordelijke staatssecretaris Van Dam besloot tegen het vonnis in beroep te gaan. De biologische boer die Nieuwsuur sprak, gaf aan hoe hij daar over denkt: "we staan één nul voor". Bij verlies zullen ze in beroep gaan tot de zaak voor de Hoge Raad komt. De groep boeren die met nieuwe processen komt, groeit. Als ze slim zijn en kosten willen sparen, zetten ze een aantal collectieve procedures op.
De boeren ruiken het bloed van Van Dam, laat de uitzending van Nieuwsuur zien. Advocaat Goumans toont zich vol vertrouwen in de goede afloop. Zijn aanwassende stroom cliënten heeft potentieel een miljard euro te verdienen. Dat is voor boeren een formidabel belang. Ze staan financieel zwaar onder druk, terwijl Rabobank al gezegd heeft hun schulden niet te zullen kwijtschelden omdat ze nog voldoende onderpand hebben; de bank acht zich bovendien niet schuldig aan te ruime financiering van de uitbreiding van de melkproductie. Van Dam kan dus zijn borst nat maken. De Nederlandse belastingbetaler ook, want die loopt het uiteindelijke risico voor het verbrande geld dat waar nodig via de rechter op de Staat zal worden verhaald. De staatssecretaris is al demissionair als gevolg van de jongste Nederlandse parlementsverkiezingen. Omdat de afwikkeling van deze zaak naar verwachting pas na het aantreden van een nieuw kabinet zijn beslag zal krijgen, loopt de zaak voor hem vermoedelijk veilig en zonder bloedvergieten of carrièreschade af. Zijn opvolger doet er wijs aan het dossier van meet af aan op enige afstand van zijn of haar verantwoordelijkheid te plaatsen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
#9 Dan wacht ik rustig af.
Piet, zo'n stuk - een hele serie zelfs - is in voorbereiding door Henri Willemsen. Ik vrees dat ik de belangrijkste bottleneck ben bij het laten verschijnen ervan omdat er erg veel werk in het begrijpelijk maken voor een breder publiek in zit.
#6 Bovendien zitten we in een fiscaal aanjaag- opjaagsysteem. Zowel jaarlijks, als m.b.t. bij overnames. De fiscus bepaalt de waarde waarvoor je de boerderij minimaal over moet dragen of van je ouders moet kopen. Dat bepaalt immers of je schenkinsrechten moet betalen, terwijl je als startende boer/ondernemer daar het geld niet voor hebt. Dat zorgt voor een opstuwsysteem, waardoor juist bij overnames je dergelijke situaties ziet. Dat komt voort uit een combi van het neoliberale denken en ook het denken dat erfenissen eigenlijk ook (flink) belast moeten worden (socialistische component in het erfenisdenken).
De tragedie van de meent is in mijn ogen voor een deel fiscaal bepaald. Het fiscale systeem voor de landbouw is ook gebaseerd op de naoorlogse situatie van meer, goedkoop, innovatie... Het ademt het GLB uit. Het is post-Mansholt.
Ik snap niet waarom het fiscale aspect op Foodlog nooit belicht wordt. Voor een volhoudbare landbouw (en maatschappij) zou je dus naar een ander fiscaal systeem moeten.
Ook op Follow the Money is een gesprek over deze draad ontstaan.
Haha Piet. En Nederland is nog wel het beste land om in te ondernemen. Is het in andere landen dan nog slechter? Of is dit alleen op landbouwniveau zo? Zelf denk ik dat je niet meer van politiek beleid kunt spreken. Dit is wanbeleid. Ik weet ook niet of het een drang is naar meer. Mijn buur bijvoorbeeld had (duur) land gekocht om een mooi bedrijf te krijgen met het oog op overname door zijn zoon. Buurman's land komt maar 1x te koop. Het lag tussen 2 percelen van hem in, dus nu is het 1. Om dat te betalen moet je wel meer gaan melken. Dat zou gaan gebeuren als zijn zoon in het bedrijf zou komen. Een mooie toekomststrategie toch? Maar alles was precies op het verkeerde moment. Nu kan hij en niet méér melken en zijn zoon kan niet overnemen. Hij blijft wel met de hogere lasten zitten. En lasten gaan wel omhoog maar bijna nooit omlaag door toekomstig (wan)beleid.
Natuurlijk zullen er ook zijn waar het precies andersom is en waar het allemaal wél goed uitpakt. Maar je kunt dan niet meer spreken van inspelen op de omstandigheden en achter elkaar aanlopen. Misschien dat de werkelijke ipv berekende normen nog enig soelaas kan bieden voor de toekomstig bewindspersoon en voor de sector.