4 min
Vandaag een week geleden vond het eerste Meal of Ignorance plaats, als onderdeel van de Eat This! Roadtrip. De avond viel in een reeks activiteiten in aanloop naar Wereldvoedseldag. Doel: de uitdaging achter het voedselvraagstuk laten voelen.
Toneel voor dit experimentele diner was Uit Je Eigen Stad in Rotterdam. In deze hippe stadsboerderij - compleet met bebaarde hipster koks - kregen ruim 60 gasten een educatief en interactief drie-gangen diner geserveerd. De gangen hadden tot doel de wereldvoedselproblematiek even speels als indringend op tafel te zetten. Lezingen, interviews en een quiz droegen aan dat doel bij.
Grootquichebezitters
De eerste gang bestond uit een quiche met een persoonlijk briefje erbij. Wie bijna een hele quiche op zijn bord had liggen, mocht niet delen (en mocht dat niet vertellen). Mensen met slechts een piepklein puntje moesten volgens hun briefje blij zijn met hun deel van de hele koek. Een aantal disgenoten kreeg de stille opdracht om een stuk te bemachtigen van degenen die het niet mochten afgeven. Iedereen zat in groepen aan lange tafels.
Dobbelen
Voor de tweede gang moest gedobbeld worden. Er was keuze uit twee maaltijden, een bord dat er gezond uitzag en een bord dat er als een snackmaaltijd uitzag. De reacties liepen uiteen. Door het dobbelen, kregen sommige gasten meerdere borden en eindigden andere met niets. Het delen begon spontaan. Delen bleek geen grote stap meer, zodat het grootste gedeelte van de bezoekers uiteindelijk van beide borden proefde.
Eerlijk zoet is ook fout
De laatste gang, het dessert, was alleen 'te koop' met gekregen chocolademunten. Er stonden verschillende stukken taart op tafel met diverse uitstralingen en prijskaartjes. Uiteindelijk zag alles er heerlijk uit, dus lang duurde het niet voordat iedereen zijn of haar stukje ‘gekocht’ had. De keuze was tussen ambachtelijk en biologisch ongezond en 'gangbaar' ongezond zoet eten. Aanleiding dus om het te hebben over de manier waarop we geconditioneerd zijn geraakt om een voorkeur te hebben voor 'eerlijk eten', zelfs waar het in essentie om slechts bij uitzondering en verder liever te vermijden voeding gaat.
De drie gangen liet de disgenoten voelen en van daaruit praten over zaken waar kranten kolommen vol over schrijven. Toch zorgden de verschillende lezingen voor de meeste ophef en geschrokken gezichten.
Nutriënten
Wouter van der Weijden van CLM hield een verhaal over de verdeling van micro- en macronutriënten op de wereld. Veel van de nutriënten die we gebruiken in de landbouw en industrie importeren we van buiten Europa. Dat maakt de EU kwetsbaar. Waar het merendeel van de bezoekers in het begin niet helemaal onder de indruk leek, blijkt dit na wat discussie toch vooral uit onwetendheid voort te komen. Want ja, wat gebeurt er nu eigenlijk als we geen fosfaat meer hebben? ‘Dan gaan we dood’, bleek het even platte als confronterende antwoord. Zo werd het opeens meer dan een verhaal.
Marokko bezit zo’n 75% van al het fosfaat op de wereld en wordt daardoor een supermacht. Wij poepen en piesen fosfaat uit en moeten dat gaan recyclen, maar dat kost energie. Vaak in de vorm van de ook al steeds schaarser wordende olie waarover Europa nauwelijks beschikt. Van al die in elkaar grijpende vraagstukken werden de gasten even stil. Bij het merendeel duurde het meerdere minuten tot het nieuws doordrong. Daarvoor zorgde het doorvragen van de moderator aan Van der Weijden en zijn checks bij het publiek: wat hebben jullie nu gehoord? Ik vermoed dat een aantal mensen er nog steeds over nadenkt.
De lezing van hoogleraar Jaap Seidell ging in op de thema's sociale ongelijkheid, voedselonzekerheid en gezondheid wat dichter bij huis. Dit betekende niet dat er geen schokkende feiten op tafel kwamen. Na 5 maanden zie je al grote verschillen in gewicht van kinderen. Dat komt niet door aanleg, maar door leefstijl en voedingsgewoonten waarin ouders hun kroost onmiddellijk meenemen. Verbazing steeg op uit de zaal over zo'n grote invloed van de omgeving op de ontwikkeling van een kind.
Seidell blijkt te denken vanuit de Sisyphus-metafoor van de helling. Iedereen moet een bal omhoog rollen en heeft een mate van eigen verantwoordelijkheid en zelfbestemming, maar niemand bepaalt zelf hoe steil de helling is waarvoor de omgeving zorgt. Vooral mensen in de armere delen van de stedelijke bevolking weten niet wat gezonde voeding voor hun kind is. Ook hier kwam de discussie goed op gang. In 2035 woont 70% van de mensen in steden. Hoe gaan we met dit inzicht hier om? Het gebruik van geïndustrialiseerde 'versfabrieken' in de stad is gezondheidstechnisch een oplossing, maar blijkt landbouwtechnisch voor nogal serieuze hoofdbrekens te zorgen vanwege alleen al de enorme energiebehoefte die het met zich meebrengt. Het dilemma tussen gezond en duurzaam leven in de stad veroverde zijn plaats in de hoofden van de tafelaars.
Madelon Meijer van Oxfam Novib gaf een kort interview. Ze maakte vooral duidelijk dat we beleid voor boeren in ontwikkelingslanden niet in het westen moeten maken, maar lokaal. Dat zorgt ervoor dat mensen zelf keuzen kunnen maken. Ons landbouwdenken jaagt hen vrijwel zonder uitzondering naar de stad, met alle zojuist geschetste problemen van dien.
Veel informatie
De avond eindigde met een quiz, waardoor nog meer discussies loskwamen, onder meer over E-nummers, boter en margarine en over robot-boerderijen. Het was (te) veel en er was weinig tijd om echt op al deze thema’s in te gaan. Het werd te laat, maar de gasten hadden er nog best even over door willen gaan, want 'je hoort zoveel en wie heeft er nu eigenlijk gelijk?'
Er werd (te) veel in één avond gepropt, maar 1 ding is duidelijk: zo'n avond werkt indringer dan het lezen van een tranentrekkend stuk over de misstanden in het voedselsysteem met de zoveelste opinie over hoe het op te lossen is. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen. Er zijn uitdagingen en dilemma's die je moet voelen om het belangrijk te kunnen vinden dat je vanuit je dagelijkse doen gaat bijdragen aan 'anders doen'. Jouw heftige instemming bij dat tranentrekkende stuk terwijl je vervolgens je leven weer gewoon voortzet, maakt echt geen verschil.
NB: ook Anne van Uden recenseerde dit eerste maaltje onwetendheid. Op Facebook is een foto-impressie van de avond te vinden.
Fotocredits: Maartje Strijbis
Dit artikel afdrukken
Grootquichebezitters
De eerste gang bestond uit een quiche met een persoonlijk briefje erbij. Wie bijna een hele quiche op zijn bord had liggen, mocht niet delen (en mocht dat niet vertellen). Mensen met slechts een piepklein puntje moesten volgens hun briefje blij zijn met hun deel van de hele koek. Een aantal disgenoten kreeg de stille opdracht om een stuk te bemachtigen van degenen die het niet mochten afgeven. Iedereen zat in groepen aan lange tafels.
‘Dan gaan we dood’, bleek het even platte als confronterende antwoord. Zo werd het opeens meer dan een verhaalDit onverwachte spel maakte heel wat los bij de bezoekers. Uit schuldgevoel begonnen twee grootquichebezitters hun stuk te delen. De één deed dat onmiddellijk, de ander - aan een andere tafel - deed er niet veel langer over. De derde persoon die net zoveel op haar bord had, als alle andere gasten bij elkaar, hield stand. Moderator Dick Veerman haalde de grootquichebezitters op het podium en vroeg hen naar de motieven voor hun gedrag. "Ik wil niet dat anderen te dik worden", bleek het motief van degene - een gezondheidscoach - die niet wilde delen. Niet asociaal zijn en het eten niet koud laten worden bleken de twee motieven om juist wel te delen.
Dobbelen
Voor de tweede gang moest gedobbeld worden. Er was keuze uit twee maaltijden, een bord dat er gezond uitzag en een bord dat er als een snackmaaltijd uitzag. De reacties liepen uiteen. Door het dobbelen, kregen sommige gasten meerdere borden en eindigden andere met niets. Het delen begon spontaan. Delen bleek geen grote stap meer, zodat het grootste gedeelte van de bezoekers uiteindelijk van beide borden proefde.
Eerlijk zoet is ook fout
De laatste gang, het dessert, was alleen 'te koop' met gekregen chocolademunten. Er stonden verschillende stukken taart op tafel met diverse uitstralingen en prijskaartjes. Uiteindelijk zag alles er heerlijk uit, dus lang duurde het niet voordat iedereen zijn of haar stukje ‘gekocht’ had. De keuze was tussen ambachtelijk en biologisch ongezond en 'gangbaar' ongezond zoet eten. Aanleiding dus om het te hebben over de manier waarop we geconditioneerd zijn geraakt om een voorkeur te hebben voor 'eerlijk eten', zelfs waar het in essentie om slechts bij uitzondering en verder liever te vermijden voeding gaat.
De drie gangen liet de disgenoten voelen en van daaruit praten over zaken waar kranten kolommen vol over schrijven. Toch zorgden de verschillende lezingen voor de meeste ophef en geschrokken gezichten.
Nutriënten
Wouter van der Weijden van CLM hield een verhaal over de verdeling van micro- en macronutriënten op de wereld. Veel van de nutriënten die we gebruiken in de landbouw en industrie importeren we van buiten Europa. Dat maakt de EU kwetsbaar. Waar het merendeel van de bezoekers in het begin niet helemaal onder de indruk leek, blijkt dit na wat discussie toch vooral uit onwetendheid voort te komen. Want ja, wat gebeurt er nu eigenlijk als we geen fosfaat meer hebben? ‘Dan gaan we dood’, bleek het even platte als confronterende antwoord. Zo werd het opeens meer dan een verhaal.
Marokko bezit zo’n 75% van al het fosfaat op de wereld en wordt daardoor een supermacht. Wij poepen en piesen fosfaat uit en moeten dat gaan recyclen, maar dat kost energie. Vaak in de vorm van de ook al steeds schaarser wordende olie waarover Europa nauwelijks beschikt. Van al die in elkaar grijpende vraagstukken werden de gasten even stil. Bij het merendeel duurde het meerdere minuten tot het nieuws doordrong. Daarvoor zorgde het doorvragen van de moderator aan Van der Weijden en zijn checks bij het publiek: wat hebben jullie nu gehoord? Ik vermoed dat een aantal mensen er nog steeds over nadenkt.
Er zijn geen gemakkelijke oplossingen. Er zijn uitdagingen en dilemma's die je moet voelen om het belangrijk te kunnen vinden dat je vanuit je dagelijkse doen gaat bijdragen aan 'anders doen'. Jouw heftige instemming bij dat tranentrekkende stuk terwijl je vervolgens je leven weer gewoon voortzet, maakt echt geen verschil5 maanden
De lezing van hoogleraar Jaap Seidell ging in op de thema's sociale ongelijkheid, voedselonzekerheid en gezondheid wat dichter bij huis. Dit betekende niet dat er geen schokkende feiten op tafel kwamen. Na 5 maanden zie je al grote verschillen in gewicht van kinderen. Dat komt niet door aanleg, maar door leefstijl en voedingsgewoonten waarin ouders hun kroost onmiddellijk meenemen. Verbazing steeg op uit de zaal over zo'n grote invloed van de omgeving op de ontwikkeling van een kind.
Seidell blijkt te denken vanuit de Sisyphus-metafoor van de helling. Iedereen moet een bal omhoog rollen en heeft een mate van eigen verantwoordelijkheid en zelfbestemming, maar niemand bepaalt zelf hoe steil de helling is waarvoor de omgeving zorgt. Vooral mensen in de armere delen van de stedelijke bevolking weten niet wat gezonde voeding voor hun kind is. Ook hier kwam de discussie goed op gang. In 2035 woont 70% van de mensen in steden. Hoe gaan we met dit inzicht hier om? Het gebruik van geïndustrialiseerde 'versfabrieken' in de stad is gezondheidstechnisch een oplossing, maar blijkt landbouwtechnisch voor nogal serieuze hoofdbrekens te zorgen vanwege alleen al de enorme energiebehoefte die het met zich meebrengt. Het dilemma tussen gezond en duurzaam leven in de stad veroverde zijn plaats in de hoofden van de tafelaars.
Madelon Meijer van Oxfam Novib gaf een kort interview. Ze maakte vooral duidelijk dat we beleid voor boeren in ontwikkelingslanden niet in het westen moeten maken, maar lokaal. Dat zorgt ervoor dat mensen zelf keuzen kunnen maken. Ons landbouwdenken jaagt hen vrijwel zonder uitzondering naar de stad, met alle zojuist geschetste problemen van dien.
Veel informatie
De avond eindigde met een quiz, waardoor nog meer discussies loskwamen, onder meer over E-nummers, boter en margarine en over robot-boerderijen. Het was (te) veel en er was weinig tijd om echt op al deze thema’s in te gaan. Het werd te laat, maar de gasten hadden er nog best even over door willen gaan, want 'je hoort zoveel en wie heeft er nu eigenlijk gelijk?'
Er werd (te) veel in één avond gepropt, maar 1 ding is duidelijk: zo'n avond werkt indringer dan het lezen van een tranentrekkend stuk over de misstanden in het voedselsysteem met de zoveelste opinie over hoe het op te lossen is. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen. Er zijn uitdagingen en dilemma's die je moet voelen om het belangrijk te kunnen vinden dat je vanuit je dagelijkse doen gaat bijdragen aan 'anders doen'. Jouw heftige instemming bij dat tranentrekkende stuk terwijl je vervolgens je leven weer gewoon voortzet, maakt echt geen verschil.
NB: ook Anne van Uden recenseerde dit eerste maaltje onwetendheid. Op Facebook is een foto-impressie van de avond te vinden.
Fotocredits: Maartje Strijbis
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.JPEG)
Dick, this is a very interesting question.
One thing we see is how institutions are actually very slow to change, but it's not a reason to not try to have these institutions that would give everyone the same opportunities. Here, we can understand institutions broadly as public policies that would favour health (human & environmental) and disfavour wasteful and harmful food systems. These can develop from all the actors you mention that participate in governing food.
The other thing is empowering citizens to make changes in their daily lives and reducing the distance between citizens in terms of hinderances, in order to have a society with more solidarity since institutions seem to fail at creating these equal opportunities.
Making people aware of what to pay attention to and how they can act about these things is a tiny first step.
Hans, I agree, these matters are up for debate, but we see that food production and consumption can and should be further problematized and debated and this event was just a small attempt to do that. Actually, it was very interesting to hear participants' differing positions, reactions, and impressions. We wanted to make people think. And I think we did :)
Veronica, I also agree, who is present matters to the kind of message you want to give. But you have to start somewhere and one thing I learned in organizing this - not being a communication expert - is that reaching people you want to reach is very difficult. For now, this was an action as part of a bigger event and we managed to reach a certain group of people. But we learned a lot from this for future events.
Mij interesseert wie de gasten waren. Waren dit ceo's van multinationals, beleidsmakers bij de EU, politici die wat in de melk te brokkelen hebben internationaal? Anders is het inderdaad een futiel rollenspel. Immers, niet de toch al geïnteresseerden, zoals gezondheidscoaches, dienen zich bewust te worden van de ongelijke verdeling van voedsel en bronnen, maar degenen die wat te zeggen hebben over de verdeling ervan. En wat betreft de bewustwording over gezonde voeding bij de minder bedeelde stedelijke bevolking; ten eerste durf ik te wedden dat er geen vertegenwoordigers van deze groep aanzaten aan de dis en ten tweede is hier op Foodlog al vaak een discussie gevoerd over wat nu gezond is en hoe dat bepaald dient te worden en wie dit bepaalt.
Zoë#5 dixit:
“the fact that we don't know a lot (enough…) about the food”, &
“the fact that our systems are unjust and we can imagine better and fairer ways of dealing`
Zoë,
Indeed. Most relevant facts. But those two facts, also relevant for ethics, morality, just politics and humanism, will remain controversial with human existence. Forever. No doubt about that. It makes human life interesting.
Sam en Moos gaan uit eten. Ze bestellen allebei een tong. Als de ober deze brengt, blijkt er een grote en een wat kleinere te liggen. Moos houdt Sam de schaal voor en Sam kiest de grootste. Noodgedwongen pakt Moos de kleinste. Moos kijkt Sam boos aan en zegt: "Zo hoort dat niet. Als je mij de vissen had aangeboden had ik de kleinste genomen". Waarop Sam zegt: "Wat is dan het probleem, die heb je nou toch?"
Zoë, thx! OK, let's move on from a 21st century Rawlsian point of view: what do these institutions look like in 2015? I mean, are they like 'institutions' (NGO's, political parties, ministeries, judges, ) or rather like 'persons sharing unjust experiences and attitudes' they didn't see until they experience them?