Antioxidanten & vrije radicalen
Een belangrijk deel van de voedingssupplementen, vitaminen en andere gezondheidspreparaten van die volle wandkast bij de drogist moeten hun nut ontlenen aan hun antioxidante werking, het afvangen van ‘vrije radicalen’. Ook in vers fruit en groente zitten van nature veel antioxidanten. Antioxidanten voorkomen op die manier kanker. Dat idee is de afgelopen decennia stevig geworteld.
Het Finse experiment: rokers werden zieker van antioxidanten
Ondanks dat vele onderzoeken niet hebben kunnen aantonen dat antioxidanten tegen kanker, andere ziekten of veroudering helpen, blijft de verkoop van dergelijke supplementen een goudmijn. Zelfs het beruchte onderzoek onder Finse rokers, die juist zieker werden van het antioxidant bètacaroteen (vitamine A), schrikt de bewuste consument niet af.
Supplementen zijn overbodig, zegt het Voedingscentrum
Een recente publicatie van het Voedingscentrum en de daaropvolgende commotie was bedoeld om de Nederlandse consument te doordringen van het feit dat de meeste supplementen overbodig zijn.
Redox-reactie
Volgens de Amerikaanse onderzoekers zijn de antioxidanten die werkzaam zijn in de cel maar de helft van het verhaal. Er is een balans tussen oxidanten en antioxidanten. Dat heet de redox-reactie en is een elementair chemisch proces. Een sterke oxidant als waterstofperoxide komt vrij in de cel en wordt geneutraliseerd door een antioxidant die ook in die cel wordt gevormd.
'ROS'
De antioxidanten uit supplementen en groenten en fruit bereiken volgens de onderzoekers niet de plaats in de cel waar ze werkzaam zouden moeten zijn, bijvoorbeeld daar waar de gevreesde vrije radicalen of ROS (‘reactive oxygen species’) worden gevormd.
Extra antioxidanten versnellen kankergroei
Kankercellen hebben zowel verhoogde niveaus van oxidanten als van antioxidanten. Die zijn beide nodig voor de versnelde groei. Bestraling en chemotherapie doden tumoren door de oxidatie in de cel te verhogen. Extra antioxidanten wakkeren de celgroei juist aan.
De onderzoekers van het Cold Spring Harbor Laboratory hopen meer inzicht te krijgen in antioxidante processen die uniek zijn voor kankercellen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Hier een review die volgens mij het beeld van antioxidanten goed in perspectief zet.
""Bestraling en chemotherapie doden tumoren door de oxidatie in de cel te verhogen. Extra antioxidanten wakkeren de celgroei juist aan.""
In deze zin zeggen ze al wat ik ook in andere artikelen gelezen en in filmpjes gehoord heb, want de combi bestraling/chemo en extra vitamines kan het effect van de therapie tegenwerken en ja, dan helpt het niet. Netzomin zal het helpen als je je eetpatroon niet compleet wijzigt en nog steeds troep naar binnen blijft schuiven, dan weet je lijf ook niet wat het moet met blueberrycapsules oid, het blijven druppels op gloeiende platen.
Kris Verburg schrijft in zijn beroemde "de Voedselzandloper" (ondermeer) over de niet uit te roeien overwaardring van anti-oxidanten. Dat boek gelezen hebbende ben ik niet verrast door de resultaten van het hier gemelde onderzoek.
Opvallend dat de studie met Finse rokers er toch vaak weer bij wordt gehaald. Het is inderdaad een berucht voorbeeld, maar er is veel discussie over de reden dat de supplement-groep een hoger risico op longkanker had dan de placebo-groep. Eén punt dat genoemd kan worden is dat synthetische alfa-tocoferol en beta-caroteen is gebruikt, waarvan de isomerische samenstelling anders is dan natuurlijk voorkomende vormen. Het is een duidelijk signaal dat niet alle supplementen verstandig zijn, maar wel een uitzonderlijk resultaat. Op enkele andere beruchte studies na (zoals de SELECT trial), worden bij mijn weten vrijwel nooit verhoogde risico's gevonden.
Veel andere onderzoeken geven gemengde uitkomsten, soms wel effect, soms niet (voorbeelden willekeurig gekozen). Maar volgens mij moeten daarbij moeten een drietal kanttekeningen gemaakt worden.
Ten eerste wordt over het algemeen gesteld dat anti-oxidanten helpen om kanker te voorkomen, dat is wat anders dan het gebruik in de situatie dat er al sprake is van kanker. Alhoewel er wel studies gedaan zijn naar het effect op het voorkomen van kanker (met soms positieve resultaten, soms geen effect), is dit lastig te onderzoeken.
Ten tweede is kanker niet het enige gezondheidsrisico waarmee mensen te maken hebben. Oxidatieve stress wordt in verband gebracht met veel meer aandoeningen, en daarbij zijn soms hele overtuigende voordelen van anti-oxidanten gevonden. Om er maar eens een paar te noemen: maculadegeneratie, atherosclerose, of coronaire hartziekten.
Ten derde hebben de onderzoekers m.i. volledig gelijk dat het altijd gaat om de balans tussen oxidanten en anti-oxidanten. Bovendien is de balans in kankercellen anders dan in gezonde cellen, en is het dan een terechte vraag of je het verstandig is om hoge doses anti-oxidanten te nemen. Ik denk dat je zo'n situatie anders moet beoordelen dan voor gezonde mensen en wat dat betreft hebben de onderzoekers denk ik een punt.