Onderzoekers aan de Universiteit van Michigan rekenden voor vijf verschillende recepten uit hoeveel CO2 er wordt uitgestoten als de producten in een maaltijdbox naar de consument worden verstuurd, en wanneer dezelfde producten in de supermarkt worden gekocht.

33% hogere CO2 uitstoot met supermarktproducten
De CO2-uitstoot van een tweepersoons-maaltijdbox bleek gemiddeld 6,1 kilogram. De uitstoot van dezelfde maaltijden bereid met ingrediënten uit de supermarkt kwam uit op 8,1 kilogram, 33% hoger.

Het verschil komt vooral door de verkorte keten van de maaltijdbox waarbij de supermarkt wordt overgeslagen. Supermarkten kopen producten in grotere hoeveelheden in, slaan ze langer op en hebben een grotere derving (het eten wordt weggegooid) omdat er te weinig vraag naar is. Het koel- en vers houden van producten in de supermarkt verbruikt veel elektriciteit. Ook de voedselverspilling bij de consument thuis en het transport over de last mile, tot aan de deur van de consument dragen bij aan het verschil.

“De vermindering van voedselverspilling door ingrediënten in de juiste hoeveelheden te verpakken, compenseert de impact die het verpakkingsafval op ons milieu heeft”

Extra verpakkingsafval wordt gecompenseerd
Aan verpakking viel de CO2-uitstoot van maaltijdboxen wel hoger uit, maar “als gekeken wordt naar de hele lifecycle analysis van een maaltijdbox, blijkt dat het verpakkingsmateriaal maar een kleine invloed heeft op ons milieu", zegt Brent Heard, hoofdauteur van de studie. "De vermindering van voedselverspilling door ingrediënten in de juiste hoeveelheden te verpakken, compenseert de impact die het verpakkingsafval op ons milieu heeft."

Nederland versus Amerika
Zou die conclusie in Nederland hetzelfde uitpakken? Maaltijdboxenproducent Marley Spoon is onder meer in de Verenigde Staten en in Nederland actief. Volgens Gijs Janssen, PR manager van Marley Spoon, is er weinig verschil tussen de twee landen. “Onze klanten geven van tevoren aan wat ze willen koken, waardoor wij exact weten welke ingrediënten wij in welke hoeveelheden moeten inkopen. Dit zorgt ervoor dat onze voedselverspilling minder dan één procent is. En dit proces verschilt eigenlijk niks van dat in Amerika.”

Drees-Peter van den Bosch, mede-oprichter van Willem & Drees, is een stuk kritischer over de vergelijking met Nederland. De Amerikaanse onderzoekers rekenen 11% van de CO2-uitstoot van de supermarktmaaltijd aan het vervoer tussen huis en supermarkt toe. Maar daarbij gaan ze uit van een gemiddelde afstand van 7 kilometer naar de supermarkt, dus 14 kilometer retour. Van den Bosch: “Door bij zo'n afstand met een maaltijdbox kortere lijnen te hebben tussen productie en consumptie kan aanzienlijk op CO2 worden bespaard. In Nederland gaat dit minder op. De gemiddelde afstand tot de dichtsbijzijnde supermarkt is hier 400 meter. Uit onze eigen berekeningen [een database die is opgezet in samenwerking met het Zwitserse start-up bedrijf Eaternity, IdK] blijkt dat de milieu-impact van het transport in Nederland relatief klein is in vergelijking met het totaal. Dat betekent dat er ook niet heel veel verschil is tussen CO2-uitstoot van een product dat via de supermarkt of via een box bij de consument belandt.”

Minder dierlijk, meer plantaardig, dan gaat je impact omlaag. Of je die ingrediënten dan in de supermarkt koopt of via een box, maakt volgens mij niet heel veel uit
Voedselverspilling
Nog eens 10% van de CO2-uitstoot van supermarktmaaltijden wordt toegeschreven aan voedselverspilling door de consument zelf. De onderzoekers gaan er bijvoorbeeld vanuit dat de consument 22% van de melkproducten verspilt en wel 31% van de vis en zeevruchten. Dit zijn aanzienlijke percentages. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat Amerikanen gemiddeld drie keer meer voedsel weggooien dan Nederlanders en Belgen.

Met een maaltijdbox zou er volgens het Amerikaanse onderzoek nauwelijks eten worden weggegooid, omdat alles geportioneerd is. Van den Bosch: “Dit zal zeker een effect hebben, maar daar staat tegenover dat wij van onze klanten weten dat een boxmaaltijd soms niet gegeten wordt omdat het uiteindelijk niet past, of het recept niet lekker wordt gevonden. Dus ik zou ook dit punt niet hard kunnen maken voor de Nederlandse situatie.”

Kies voor minder dierlijk, meer plantaardig
Wat wel uitmaakt, is wát je eet. Van den Bosch: “Wat wij zien aan onze data is dat de samenstelling van de maaltijden voor een heel groot deel de impact bepaalt. Minder dierlijk, meer plantaardig dan gaat je impact omlaag. Of je die ingrediënten dan in de supermarkt koopt of via een box, maakt volgens mij niet heel veel uit."

Maaltijdboxen steeds populairder
Of maaltijdboxen nou duurzamer zijn of niet, ze worden steeds populairder. Janssen: “Vooral in Amerika en Australië zijn onze maaltijdboxen succesvol en zien we een exponentiële groei.” In 2017 telde Marley Spoon in de VS 36 duizend actieve klanten. In 2018 was dit al gestegen naar 87 duizend. “Dat komt mede door het tweede merk dat we daar hebben geïntroduceerd, Dinnerly, dat echt de budgetmaaltijdbox is. Je merkt dat de Amerikaanse consument vooral van het convenience aspect houdt.”

“In Nederland ligt dat wat anders. Vooral mensen die in de Randstad wonen zijn druk en erg op zoek naar dingen die het leven makkelijker maken. Maar Nederlanders zijn ook heel kritisch, en dat bedoel ik in de positieve zin. Ze willen weten waar producten vandaan komen en waar dit op milieugebied aan bijdraagt.” In 2018 kwam het aantal Europese klanten van Marley Spoon uit op 42 duizend actieve klanten. In 2017 was dit maar 27 duizend.
Dit artikel afdrukken