In de aanloop naar zowel de visie van de minister als deze middag bracht de WUR een tijdje geleden al een publicatie over dit thema in omloop.
Ik heb Louise Fresco gevraagd wat minister Schouten op korte termijn kan doen om handen en voeten te geven aan haar visie kringlooplandbouw. Fresco: "Het is belangrijk dat de Nederlandse regering kritisch naar de mestwetgeving kijkt om te zorgen dat een groter hergebruik van nutriënten kan plaatsvinden. Dat zou een eerste stap kunnen zijn om de visie van Carola Schouten een follow-up te geven.”
Verder vindt ze het gewenst om meer experimenten met ‘circulaire landbouw’ te starten. Dat kan met proefbedrijven of proefgebieden. Fresco vindt het ook wenselijk om op korte termijn het nutriëntenverlies van menselijke excreties - onze poep en pies dus - te beperken. Die nutriënten zou je veel nuttiger kunnen gebruiken door ze te verzamelen, zuiveren, verwerken en her te gebruiken als mest.
Ook regelgeving die belemmert dat voedselresten als veevoer kunnen worden gebruiken, moet worden opgeruimd. Kringlooplandbouw doet iedereen de ‘swill-problemen’ uit de jaren tachtig vergeten. Toen brak in ons land de varkenspest uit omdat voedselresten aan varkens gevoerd werden. Kringlooplandbouw laat ons dat weer vergeten in de drang naar meer in plaats van veiliger voedsel.
Imke de Boer, foto: Joost de Jong
Veganisme is niet circulair en dus niet zo duurzaam
Tijdens de bijeenkomst lichtte professor Imke de Boer toe waarom een geheel veganistisch dieet niet past in het concept van de circulaire landbouw. “Koeien en varkens eten voedselresten of gras waar geen andere teelten kunnen groeien. Afhankelijk van de regio, is het gewenst om gemiddeld 9-23 gram dierlijk eiwit per dag te consumeren. Bij een hogere consumptie van dierlijk eiwit is relatief meer landgebruik nodig." Dat is niet efficiënt in de nutriëntenkringloop en moet daarom worden afgewezen in het nieuwe circulaire denken.
Westerse landen zitten aanmerkelijk boven die hoeveelheid en moeten daarom minder vlees gaan consumeren. Maar landen die nauwelijks vlees of andere dierlijke producten consumeren kunnen best wat vlees eten, concludeerde De Boer. Waarom? Het dier ruimt resten op en transformeert die tot voedsel terwijl ze anders teruggaan naar de natuur. Volgens de WUR-interpretatie van circulariteit is dat een gewenster gebruik.
De WUR kwam met nog een voor velen vermoedelijk verrassende conclusie over de opslag van CO2 in de bodem: “organische stof gebruiken om energie op te wekken bespaart meer CO2 dan vastlegging in de bodem.” Over die gedachte zal het laatste woord vermoedelijk nog niet gezegd zijn. Meer organische stof in de bodem is ook voor veel andere zaken, zoals bodemvruchtbaarheid en ziektebestrijding, relevant.
Volgend jaar gaat op 18 september de Mansholtlezing over eiwittransitie.
De Mansholtlezing is hier te vinden.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
wat maakt het nu uit hoe de landsgrenzen liggen.. als ik naar de ingeredienten kijk van een vleesvervanger komt er 80% van overzees. Er zijn projecten om soja te telen in Nederland maar tot nu toe lopen die allemaal op een teleurstelling uit.
als we in Nederland ook weer net zoveel auto's en televisies gaan produceren als we nodig hebben krijgen we dure auto's en televisies... In Nederland hebben we een hele goede infrastructuur om dierlijk eiwit te produceren met hoog gebruik van reststromen doordat er dicht naast de steden geproduceerd wordt. Regelgeving om milieu te beschermen is er voldoende en mestverwaarding komt dankzij de krinloopgedachte dichterbij dan ooit.
9-23g dierlijk eiwit per dag. Lijkt me een goed uitgangspunt. De Boer durft het woord “minder” te benoemen. Betekent een drastisch lagere consumptie van vlees, eieren en zuivel. Veel minder dan de helft denk ik zo. Logisch. Ook interessant is de vraag hoe zich dit alles verhoudt tot 75% export. Juist ook van dierlijk.
"Vee is een composthoop met meerwaarde" , dat komt bij mij wat al te bescheiden over.
Ik zie herkauwers als fantastische, geavanceerde bioreactoren die eiwit produceren van grassen e.d. die wij niet kunnen verteren. Als klap op de vuurpijl hebben ze ook nog een onmisbare bijdrage door begrazing en bemesting.
vee is hard nodig om zonder kunstmest landbouw te bedrijven. dat was 10.000 jaren geleden zo en nu nog steeds. Vee is een composthoop op pootjes en produceert naast mest ook vlees melk en eieren. Vee is een composthoop met meerwaarde.
#46, Marco. Droogtes. Ze gaan langer duren, en de hitte ook. Het is van de laatste 10 jaar, maar na hittegolven volgt nu meestal geen regen: droog zoekt droog op. De oceaan wordt warmer, noordpool ook, dus koudere stromingen krijgen steeds meer moeite om iets uit te richten in de zomer. Zie ook dit animatiefilmpje van meteofrance, 'quel futur si nous ne faisons rien?'