Zuiver zaad of een boevenstreek?

In Oostenrijk hebben twee milieuorganisaties een petitie gelanceerd die binnen een week door meer dan 17.000 burgers werd getekend. De petitie richt zich tegen het illegaal maken van bijzondere plantenrassen en spreekt zich uit voor het behoud van kleinschalige landbouw en biodiversiteit. De timing van de petitie hangt samen met de voorbereidingen die binnen de EU getroffen zouden worden om de EU-regelgeving rondom zaadgoed aan te passen. Daarin zou alleen nog plaats zijn voor geregistreerde rassen.

De Belgische krant De Morgen formuleert de kern van het probleem als volgt: "Daarmee komt een besluit van het Europees Gerechtshof van juli vorig jaar in werking: enkel ambtshalve toegelaten zaaigoed zal nog mogen verkocht worden. Tot nu toe werd een uitzondering gemaakt voor oude en zeldzame soorten zaaigoed die voornamelijk voor de ruilhandel gekweekt werden en in kleine hoeveelheden verhandeld werden. [...] Volgens de plannen van de Commissie zullen hobbytuiniers hun zelfgekweekt zaaigoed zelfs niet meer mogen wegschenken."

Vorig jaar juli ontstond er ophef rondom het besluit van het Europees gerechtshof in de zaak waarin de alternatieve organisatie voor oude zaden Kokopelli en de grote commerciële zaadhandelaar Graines Baumaux tegenover elkaar stonden. Op Foodlog analyseerden we deze zaak. We concludeerden dat er door de uitspraak nog steeds ruimte bleef voor ontwikkeling van en handel in bijzondere zaden.

Het lijkt erop dat de EU die 'vrijheid' door de voorgenomen nieuwe verordeningen nu toch nader inperkt. In november 2102 publiceerde de EU de documenten voor de review van alle 12 betrokken richtlijnen. Daarin staat als doelstelling overigens het terugdringen van de administratieve en financiële lasten rondom registratie. Een uitvoerige analyse van de review, de bestaande richtlijnen en de factoren die een rol spelen in dit geheel is te vinden in het rapport "A Guide to EU Legislation on the Marketing of Seed and Plant Propagating Material in the Context of Agricultural Biodiversity" van het Fridtjof Nansen Institute.

De argeloze lezer blijft zitten met de vraag: waar draait het nu eigenlijk om in dit dossier? Een insider die we vorig jaar spraken maakte ons duidelijk dat de maatregelen bedoeld zijn om instabiele 'rassen' uit het commerciële circuit te weren. Vele oude en bijzondere rassen zouden helemaal geen 'rassen' zijn, maar vervuilde ontwikkelingen van zuivere zaadtypen. Graag zouden we deze affaire op Foodlog uitdiepen. Zijn er ingewijden die de lezer eindelijk eens helder kunnen maken of de EU een boevenstreek uithaalt danwel een maatregel afkondigt die gericht is op een betere kwaliteit van zaad én een betere vorm van biodiversiteit?

Fotocredits: pluizen van de melkdistel, uitsnede, dietmut