Gisteravond las ik op een 'banner' die door een film op Net 5 heen liep, dat een van de kandidaten van de kookwedstrijd Masterchef is ingestort. Dat is om twee redenen schokkend. Ten eerste omdat blijkbaar de druk om een gerecht voor de camera en drie kritische juryleden te koken zo immens groot is dat je eronder kunt bezwijken. Ten tweede dat dit blijkbaar zulk groot nieuws is, dat het niet na een programma kan worden gepresenteerd maar tijdens een film wereldkundig gemaakt moet worden. Wat is er in culinair Nederland aan de hand en wie roert er nu eigenlijk in onze pannen en potten?

Afwisselend kijk ik sinds september naar de kookwedstrijden Masterchef en Topchef op Net 5 en RTL5. Ik val regelmatig van verbazing van mijn stoel. Vanwege de matige vakkennis van de kandidaten die zich tot aan de camera's hebben weten door te koken. Vanwege het enorm hoge niveau dat hen dan toch onverwacht wordt opgelegd, en de daarop onherroepelijk volgende genadeloze kritiek van Robert Kranenborg, Julius Jasper (RTL), Alain Caron en Hans ten Wolde(Net5). Vanwege de onkunde van de kandidaten met betrekking tot het presteren onder tijdsdruk tijdens de wedstrijd, die in zekere zin een afspiegeling is van de restaurantwereld waar veel kandidaten verlangend naar lonken. Ik heb ook medelijden met de soms snotterende, immer zwetende en naar inspiratie hunkerende kandidaten die omwille van hun fifteen minutes of glory (and sweat) hun zelfvertrouwen en enthousiasme tot het kookpunt brengen voor Oom R. en Oom J.. In vroeger jaren (ik spreek nu over de prehistorie der jaren tachtig) maakte ik kennis met de oerversie van Masterchef op de BBC. Er werd met passie en discipline gekookt, zowel klassiek Engels als internationaal. Een enkele keer had een kandidaat het over tijdsdruk, maar meestal straalde de vreugde en de vakkennis bij deze amateurs van het beeld.

Kom daar nu eens om. Wat nu van het beeld straalt zijn de ego's van sommige juryleden (ook van incidentele jureerders) en de geknakte zielen van zes van de acht kandidaten wekelijks. Je kunt immers wanneer je tegenwoordig, in Nederland tenminste, meedoet aan een kookwedstrijd je verstand en je vitaliteit verliezen: dat vooral is dan je prijs, getuige de ingestorte halve finale kandidaat van Net 5.Van al dat kijken - want ik moet zien hoe jury en kandidaten elkaar elke avond weer plagen - krijg ik in mijn eigen keuken verdorie af en toe ook al last van het 'Oom Robert syndroom': ondanks dat ik een redelijk ervaren keukenprinses ben (zo heette dat vroeger, toen koken nog leuk was en niet een reden om in te storten) denk ik sinds kort regelmatig 'fijner snijden, Faber, dit vindt oom R. te grof', of 'proeven mens, anders komt de boze wolf op je schouder zitten en prikt je met een lepeltje'. 'Wegwezen', roep ik inwendig naar deze gedachtenspoken. Ik laat mijn plezier niet door een te ver doorgedreven wil tot professionaliteit verpesten. Mijn man, horecatijger in ruste, zegt dat het zo gaat in de professionele keuken. Je leert alleen wat als je dagelijks wordt gecorrigeerd en bijgeschaafd. Ik ben gek op koken, maar ik houd die hobby ver van wedstrijden. Want wat die blije halve finale- kandidaten die niet zijn ingestort van spanning en uitputting ook zeggen in hun blijdschap dat ze 'erdoor' zijn: ze zullen volgens mij nooit meer gezellig in de de keuken staan rommelen met ingrediënten. Een deel van hun kookvreugde zullen ze inleveren, in ruil voor Oom R. op hun schouder en Oom J. aan het aanrecht. Een hoge prijs voor de eer.

Lucette Faber is terug. Lucette is getrouwd met Ailko. Ze schreef jarenlang voor de Nederlandse bladen over wijn en eten. In foodlog.nl's begintijd schreef ze ook voor ons. Tot een ziekte haar ernstig velde. Wat bleek? Een dolle mix van medicijnen was het grootste euvel. Ongelofelijk, zo'n geval. Maar ze zijn dus waar. Welkom terug Lucette!

Dit artikel afdrukken