Supermarktketen Jumbo doet een massale recall. Het bedrijf roept 137 verschillende soorten voorverpakte gesneden vleeswaren terug en haalt ze uit de schappen. Ze zijn mogelijk besmet met de listeria-bacterie. Het gaat om voorverpakte vleessoorten als achterham, grillworst en spek, met een houdbaarheidsdatum tot midden of eind oktober. De volledige lijst is hier te vinden.
Volgens Jumbo hoeven de klanten niet bang te zijn voor lege schappen en zal het volledige assortiment weer snel beschikbaar zijn. Vleeswaren die nog in de winkel liggen, zijn veilig te consumeren. Klanten van Jumbo kunnen de vleeswaren terugbrengen naar de winkel en krijgen hun geld terug.
De besmetting is vastgesteld in de vleeswarenfabriek van Offerman in Aalsmeer. Offerman levert behalve aan Jumbo ook aan Aldi, Bidfood, Sligro en Versunie. Ook Aldi heeft inmiddels een aantal producten teruggeroepen. In Aalsmeer is het productieproces stilgelegd; andere fabrieken van Offerman nemen de productie over.
De NVWA heeft een veiligheidswaarschuwing uit doen gaan. De listeria-bacterie kan een voedselinfectie veroorzaken. Vooral zwangere vrouwen, jonge kinderen, ouderen en mensen met een verzwakt afweersysteem zijn kwetsbaar. Vorige maand bleken in Spanje nog minstens 8 overlijdensgevallen toe te schrijven te zijn aan een listeria-besmetting in een vleeswarenfabriek.
UPDATE 23:59 uur: inmiddels is duidelijk geworden dat vleeswarenbedrijf Offerman, onderdeel van een Belgisch bedrijf, de bron is van de besmetting. Dankzij nieuwe opsporingstechnieken is een oorzakelijk gevolg gelegd tussen 3 doden en een miskraam. Besmettingen met listeria komen weinig voor (in Nederland circa 70-100), maar kunnen - zo zegt het Voedingscentrum - ernstige tot dodelijke gevolgen hebben. Na het nieuws van vanmorgen is vandaag de complete productie van de Offerman-vestiging in Aalsmeer teruggeroepen. Het gaat om 300.000 kilo vleeswaren.
De NOS had vandaag de duidelijkste berichtgeving. Het was al langer bekend dat Offerman de bron was van een listeria-besmetting. Besmettingen moeten gemeld worden aan het RIVM die de NVWA vroeg de gevallen te analyseren. Offerman stond niet onder verscherpt toezicht. Het bedrijf meldde zelfstandig problemen bij de NVWA en nam extra hygiëne maatregelen. Die sorteerden echter geen effect.
De verantwoordelijke minister Bruins toont zich geschokt, maar geeft aan dat 100% voedselveiligheid nu eenmaal nooit te garanderen valt.
Voedselveiligheidsdeskundige Simone Hertzberger - hieronder in de draad aanwezig - lichtte vanavond de gevaren van listeria en de fouten die in de fabriek van Offerman gemaakt moeten zijn toe in Met het Oog op Morgen.
NVWA - Belangrijke veiligheidswaarschuwing gesneden voorverpakte vleeswaren Jumbo
Volgens Jumbo hoeven de klanten niet bang te zijn voor lege schappen en zal het volledige assortiment weer snel beschikbaar zijn. Vleeswaren die nog in de winkel liggen, zijn veilig te consumeren. Klanten van Jumbo kunnen de vleeswaren terugbrengen naar de winkel en krijgen hun geld terug.
De besmetting is vastgesteld in de vleeswarenfabriek van Offerman in Aalsmeer. Offerman levert behalve aan Jumbo ook aan Aldi, Bidfood, Sligro en Versunie. Ook Aldi heeft inmiddels een aantal producten teruggeroepen. In Aalsmeer is het productieproces stilgelegd; andere fabrieken van Offerman nemen de productie over.
De NVWA heeft een veiligheidswaarschuwing uit doen gaan. De listeria-bacterie kan een voedselinfectie veroorzaken. Vooral zwangere vrouwen, jonge kinderen, ouderen en mensen met een verzwakt afweersysteem zijn kwetsbaar. Vorige maand bleken in Spanje nog minstens 8 overlijdensgevallen toe te schrijven te zijn aan een listeria-besmetting in een vleeswarenfabriek.
UPDATE 23:59 uur: inmiddels is duidelijk geworden dat vleeswarenbedrijf Offerman, onderdeel van een Belgisch bedrijf, de bron is van de besmetting. Dankzij nieuwe opsporingstechnieken is een oorzakelijk gevolg gelegd tussen 3 doden en een miskraam. Besmettingen met listeria komen weinig voor (in Nederland circa 70-100), maar kunnen - zo zegt het Voedingscentrum - ernstige tot dodelijke gevolgen hebben. Na het nieuws van vanmorgen is vandaag de complete productie van de Offerman-vestiging in Aalsmeer teruggeroepen. Het gaat om 300.000 kilo vleeswaren.
De NOS had vandaag de duidelijkste berichtgeving. Het was al langer bekend dat Offerman de bron was van een listeria-besmetting. Besmettingen moeten gemeld worden aan het RIVM die de NVWA vroeg de gevallen te analyseren. Offerman stond niet onder verscherpt toezicht. Het bedrijf meldde zelfstandig problemen bij de NVWA en nam extra hygiëne maatregelen. Die sorteerden echter geen effect.
De verantwoordelijke minister Bruins toont zich geschokt, maar geeft aan dat 100% voedselveiligheid nu eenmaal nooit te garanderen valt.
Voedselveiligheidsdeskundige Simone Hertzberger - hieronder in de draad aanwezig - lichtte vanavond de gevaren van listeria en de fouten die in de fabriek van Offerman gemaakt moeten zijn toe in Met het Oog op Morgen.
Goede actie. Nou nog een terugroep actie voor (E) sigaretten?
De listeriabesmetting blijkt nog groter dan gedacht: de afgelopen 2 jaar blijken 3 mensen (op leeftijd) aan de besmetting overleden te zijn en is er 1 miskraam aan toe te schrijven, aldus de Volkskrant.
De besmetting is aan het licht gekomen dankzij een relatief nieuwe techniek, genome sequencing. Met die techniek hebben onderzoekers van het RIVM en de NVWA deze week vastgesteld dat 20 patiënten met listeria-besmetting de afgelopen 2 jaar 'zo goed als zeker' via Offerman-vleeswaren besmet zijn geraakt. De NVWA heeft in de betrokken vestiging in Aalsmeer een onderzoek ingesteld.
In het Algemeen Dagblad laat de branchevereniging voor supermarkten, CBL, weten geschrokken te zijn door de kwestie. "Dit is een heel grote terugroepactie”, stelt een woordvoerster in een eerste reactie. De belangenbehartiger van Nederlandse supermarkten verwacht dat de kwestie onder zijn leden voor verhoogde aandacht voor de beheersing van listeria zorgt. "Als blijkt dat het nodig is, zullen protocollen worden aangepast.”
Dit is zeker een heftige schaal. Maar dat het nu zo naar buiten komt heeft vooral met de techniek van RIVM te maken. Zij kunnen nu op familie niveau Lm en andere bacteriën bekijken. Ze kunnen dus relatief snel zien of de Listeria Monocytogenes (Lm) die bij omgevingsbemonstering bij Offerman dezelfde is als in het eindproduct als bij de patiënt.
Volgens mij heeft het RIVM dus een database van gemeldde Lm-gevallen aangevuld met data uit samenwerking van de laboratoria die producenten gebruiken om zo tot een match te komen.
En dat is goed, want listeriose kan een incubatietijd van 90 dagen hebben. Probeer dan maar eens zonder die techniek de bron te achterhalen.
Wat overigens wel bijzonder is, is dat retailers allemaal challengetesten vragen van deze ready-to-eat producten, zeker van gesneden vleeswaren.
Producenten moeten aantonen dat Lm niet kan uitgroeien tot 100 kiemvormende eenheden per gram op einde THT.
Dus of de challengetest was niet aanwezig, of niet valide, of de initiële besmetting was zo hoog dat de producten binnen de THT meer dan 100kve/g Lm bevatten.
Simone Hertzberger, zou jij ons jouw oordeel over deze case willen geven?
Er is een nieuwe tool en daar wil men iets mee vinden. En dat gebeurt dan ook. Hoeveel besmettingen hebben we in het verleden opgegeten zonder dat er iemand naar kraaide, al zal er ook weleens iemand van zijn dood gegaan?
Uiteraard: het is ernstig. Maar ...
Ik werd vanmiddag gebeld door een ander nieuwsmedium dat er onmiddellijk alweer een vleesschandaal in zag. Ik heb ze maar uitgelegd dat we in het recente verleden ook een heel ernstig gevalletje groente hebben gehad (Greenyard). En natuurlijk onlangs ook een gevalletje vlees in Spanje.
Voor de lezers: realiseert u zich wat steeds preciezere tools gaan betekenen voor voedselverspilling waar vroeger wellicht enkele doden vielen. De ethische vraag stelt zich: wat willen we als samenleving, een paar doden besparen en bergen voedsel weggooien of minder precies zijn en enkele doden accepteren?
Ik zeg het even scherp om het er eens duidelijk over te kunnen hebben.
#4 Dick Veerman Een ernstige zaak, een uitbraak met twintig zieken, waarvan er drie overlijden. Dat is overigens een 'normale' , zelfs ietsje lage score van mortaliteit voor Listeria monocytogenes.
De twintig zieken behoren allemaal tot de kwetsbare mensen in onze samenleving. Listeria treft vooral deze mensen.
Er is een groeiende groep kwetsbare mensen, dus we moeten er super-alert op zijn dat er geen Listeria in onze levensmiddelen terecht komen en de kans krijgen uit te groeien. Kwetsbare mensen zijn jonge kinderen, ouderen met zwakke gezondheid, zwangeren en mensen met een verminderd werkend immuunsysteem.
Een Listeria-uitbraak komt slechts zelden voor, maar als hij zich voordoet, nou, berg je dan maar.
In 2017 en 2018 was er de grootste Listeria-uitbraak ooit. Die vond plaats in Zuid-Afrika met >1000 zieken en 220 doden. De oorzaak was ook vleeswaar, een soort boterhamworst.
De nieuwe techniek heet Whole Genome Sequencing (WGS). Door deze techniek, waarbij het DNA van de bacterie netjes wordt ontleedt, helpt om een bron van een besmetting vast te stellen. Je hebt een ziekteverwekker bij een zieke patiënt geïsoleerd, je isoleert ook die ziekteverwekker in een levensmiddel en dat blijkt met WGS echt dezelfde te zijn. Dan heb je dus vrijwel zeker de bron te pakken.
Het gaat er niet om dat je een nieuw instrument hebt, maar door dat instrument kun je snel ingrijpen en voorkomen dat meer mensen ziek worden.
Daar gaat het om!
Overigens nogmaals, Listeria komt zelden voor. Salmonella, Campylobacter en norovirus des te meer, maar daar gaan veel minder mensen aan dood als er een uitbraak is.