Op het toneel van het Amsterdamse debatcentrum De Balie zouden hanen voor de ogen van het publiek worden geslacht. Daar wilde men het vervolgens met het publiek over hebben. Het liep anders. De zaal zat vol vleessies; de tegenstanders werden geweerd. Daar gaat nu het gesprek over. De vraag is echter: is zo'n debat nog relevant?
De slacht van een aantal hanen was gepland, maar ging niet door. Om gedonder te vermijden, zou de NVWA erop komen toezien dat het gebeurde volgens de regels en die bepalen nu eenmaal dat een theater of congresplaats veel te smerig is om dieren te slachten. De Balie schreef dan ook afgelopen dinsdagavond:
Vandaag wilden we deze twee hanen slachten. Nu vertellen we u dat we de hanen niet gaan doden. Niet omdat we bang zijn geworden naar aanleiding van het gedeeltelijk hysterische protest, of omdat we al die tijd al een hoax voor u wilden op zetten, maar omdat we de wettelijk vereiste hygiënische omstandigheden voor zo´n slacht hier niet kunnen garanderen. En dan, dreigde de voedsel- en warenautoriteit, zou vervolging zeker worden ingezet.
De verdere tekst van De Balie over de avond en de opmaat ertoe zijn de moeite van het lezen waard. De organisatoren citeren heftige woorden die tegen de publieke slachting in stelling zijn gebracht door protesteerders:
'Ach laten we dan ook mensen gaan slachten in het openbaar. Mensen weten vaak niet hoe een moord in zijn werk gaat. Om dichter bij de realiteit te komen vermoorden we iemand op het toneel.’
‘Hanen slachten op het podium?? Zijn jullie wel lekker??
Stelletje fucking idioten !
Doe ff normaal zeg, laat gvd jezelf slachten voor vermaak.’
Al vinden we ze heftig, dergelijke reacties verbazen de gemiddelde krantenlezer vermoedelijk niet meer. Wellicht herkent hij zich er zelfs in, al zou hij het zelf niet zo formuleren of zich er anders door gedragen. En toch, zeg ook dat laatste niet te hard. Wellicht wordt de houding vóór de gedachte dat het dierenleven achter vlees gerespecteerd moet worden steeds sterker. Het mag opvallend heten dat onlangs 78% van de respondenten van een Telegraaf-poll uitsprak tegen 'plofkip' te zijn. ook al koopt 95% van Nederland plofkip, onlangs werd bekend dat de prijzen van kip voor de boer dalen, omdat consumenten de ploffer laten liggen.
Hiske Versprille, journalist bij Het Parool, was in De Balie en beschreef haar waarneming van en reflectie op de avond op haar Facebookpagina:
De Balie zei een debat te willen voeren over de zintuiglijke ervaring van het eten van vlees, maar uiteindelijk ging het de hele avond toch over of het wel of niet ok is, en in welke vorm. Dat er helemaal geen tegenstanders van vlees eten waren uitgenodigd om te komen praten, en dat de mensen die tegen waren uiteindelijk zelfs uit de zaal werden verwijderd, was daarom echt een gemiste kans. En uiteindelijk is er geen enkel beeld getoond van het doden van een dier, in de bio-industrie of elders. Ik was erg onder de indruk van de sprekers Louise Fresco, Samuel Levie en Michiel Schulte, maar doordat zij uiteindelijk allemaal ongeveer het zelfde vonden (vlees eten is ok, mits met mate, en van blije dieren) veranderde de avond wat mij betreft uiteindelijk in een soort hoofdstedelijk foodie-wij-zijn-ok-de-rest-is-achterlijk-feest. Vleeseters onder mekaar, we hoeven ons niet te schamen.
Louise Fresco merkt in haar lezing op: “De mensen die anti-vlees zijn, en de mensen die ‘goed’ vlees weer hip maken- gentrified jonge slagers en nieuwe vakmensen als Samuel Levie- werken vanuit hetzelfde onbehagen over overvloed, en over het op zo’n enorme schaal nadenken over leven en dood.” Ik denk dat dat een veel juistere en vruchtbaarder manier is om er naar te kijken dan een hele groep mensen weg te zetten als over-emotionele eikels die de waarheid niet onder ogen durven zien.
Als ik dat lees, kom ik inderdaad tot dezelfde vraag: realiseren we ons dat het eten van vlees een luxe is die we niet doorhebben? De vleesprijs stijgt. Mogelijk zelfs steil. Als het gerucht waar is dat vleeswarenmaker Campofrio zijn varkens uit Zuid-Amerika wil gaan betrekken omdat Europese te duur zijn geworden is dat een teken aan de wand. De directievoorzitter van de Amerikaanse varkensgigant Smithfield sprak eerder dit jaar uit dat rundvlees onbetaalbaar, varkensvlees heel duur en kip duur wordt in de nabije toekomst. Volgend jaar worden diervoeders 20% duurder en zal de component voer 70 procent uitmaken van de prijs die een boer voor zijn varken krijgt. Ter vergelijking: in het brood dat de bakker ons verkoopt zit voor 7% aan grondstofkosten; van de rest kan hij de rest van zijn kosten betalen en leven.
Grote delen van de Europese vleessector staan er uiterst slecht voor. Gebeurt dat, dan zullen we het niet meer over het doden van dieren hebben. Het zal te weinig voorkomen om het nog een maatschappelijk onderwerp te laten zijn. Mensen zullen dan weer blij zijn om vlees te kunnen eten en goed nadenken voor ze het kopen omdat ze daarmee flink in het vlees van hun eigen portemonnee snijden.
Het debat over slacht dat De Balie wilde organiseren, ging niet over slacht, maar over de houding van nu nog volledig los van de nieuwe werkelijkheid levende mensen. Vandaar mijn twee vragen. Hoe verandert hun houding wanneer ze binnenkort met een andere wereld worden geconfronteerd waarin de luxe om over slacht na te hoeven denken verdwenen is? Welke vragen gaan dan spelen?
Fotoscredits: cock-a-doodle-doo, uitsnede, Hans Splinter
Dit artikel afdrukken
Vandaag wilden we deze twee hanen slachten. Nu vertellen we u dat we de hanen niet gaan doden. Niet omdat we bang zijn geworden naar aanleiding van het gedeeltelijk hysterische protest, of omdat we al die tijd al een hoax voor u wilden op zetten, maar omdat we de wettelijk vereiste hygiënische omstandigheden voor zo´n slacht hier niet kunnen garanderen. En dan, dreigde de voedsel- en warenautoriteit, zou vervolging zeker worden ingezet.
De verdere tekst van De Balie over de avond en de opmaat ertoe zijn de moeite van het lezen waard. De organisatoren citeren heftige woorden die tegen de publieke slachting in stelling zijn gebracht door protesteerders:
‘Hanen slachten op het podium?? Zijn jullie wel lekker??
Stelletje fucking idioten !
Doe ff normaal zeg, laat gvd jezelf slachten voor vermaak.’
Al vinden we ze heftig, dergelijke reacties verbazen de gemiddelde krantenlezer vermoedelijk niet meer. Wellicht herkent hij zich er zelfs in, al zou hij het zelf niet zo formuleren of zich er anders door gedragen. En toch, zeg ook dat laatste niet te hard. Wellicht wordt de houding vóór de gedachte dat het dierenleven achter vlees gerespecteerd moet worden steeds sterker. Het mag opvallend heten dat onlangs 78% van de respondenten van een Telegraaf-poll uitsprak tegen 'plofkip' te zijn. ook al koopt 95% van Nederland plofkip, onlangs werd bekend dat de prijzen van kip voor de boer dalen, omdat consumenten de ploffer laten liggen.
Hiske Versprille, journalist bij Het Parool, was in De Balie en beschreef haar waarneming van en reflectie op de avond op haar Facebookpagina:
De Balie zei een debat te willen voeren over de zintuiglijke ervaring van het eten van vlees, maar uiteindelijk ging het de hele avond toch over of het wel of niet ok is, en in welke vorm. Dat er helemaal geen tegenstanders van vlees eten waren uitgenodigd om te komen praten, en dat de mensen die tegen waren uiteindelijk zelfs uit de zaal werden verwijderd, was daarom echt een gemiste kans. En uiteindelijk is er geen enkel beeld getoond van het doden van een dier, in de bio-industrie of elders. Ik was erg onder de indruk van de sprekers Louise Fresco, Samuel Levie en Michiel Schulte, maar doordat zij uiteindelijk allemaal ongeveer het zelfde vonden (vlees eten is ok, mits met mate, en van blije dieren) veranderde de avond wat mij betreft uiteindelijk in een soort hoofdstedelijk foodie-wij-zijn-ok-de-rest-is-achterlijk-feest. Vleeseters onder mekaar, we hoeven ons niet te schamen.
Louise Fresco merkt in haar lezing op: “De mensen die anti-vlees zijn, en de mensen die ‘goed’ vlees weer hip maken- gentrified jonge slagers en nieuwe vakmensen als Samuel Levie- werken vanuit hetzelfde onbehagen over overvloed, en over het op zo’n enorme schaal nadenken over leven en dood.” Ik denk dat dat een veel juistere en vruchtbaarder manier is om er naar te kijken dan een hele groep mensen weg te zetten als over-emotionele eikels die de waarheid niet onder ogen durven zien.
Als ik dat lees, kom ik inderdaad tot dezelfde vraag: realiseren we ons dat het eten van vlees een luxe is die we niet doorhebben? De vleesprijs stijgt. Mogelijk zelfs steil. Als het gerucht waar is dat vleeswarenmaker Campofrio zijn varkens uit Zuid-Amerika wil gaan betrekken omdat Europese te duur zijn geworden is dat een teken aan de wand. De directievoorzitter van de Amerikaanse varkensgigant Smithfield sprak eerder dit jaar uit dat rundvlees onbetaalbaar, varkensvlees heel duur en kip duur wordt in de nabije toekomst. Volgend jaar worden diervoeders 20% duurder en zal de component voer 70 procent uitmaken van de prijs die een boer voor zijn varken krijgt. Ter vergelijking: in het brood dat de bakker ons verkoopt zit voor 7% aan grondstofkosten; van de rest kan hij de rest van zijn kosten betalen en leven.
Grote delen van de Europese vleessector staan er uiterst slecht voor. Gebeurt dat, dan zullen we het niet meer over het doden van dieren hebben. Het zal te weinig voorkomen om het nog een maatschappelijk onderwerp te laten zijn. Mensen zullen dan weer blij zijn om vlees te kunnen eten en goed nadenken voor ze het kopen omdat ze daarmee flink in het vlees van hun eigen portemonnee snijden.
Het debat over slacht dat De Balie wilde organiseren, ging niet over slacht, maar over de houding van nu nog volledig los van de nieuwe werkelijkheid levende mensen. Vandaar mijn twee vragen. Hoe verandert hun houding wanneer ze binnenkort met een andere wereld worden geconfronteerd waarin de luxe om over slacht na te hoeven denken verdwenen is? Welke vragen gaan dan spelen?
Fotoscredits: cock-a-doodle-doo, uitsnede, Hans Splinter
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Een hele mooie formulering van Fresco : "Ik denk dat dat een veel juistere en vruchtbaarder manier is om er naar te kijken dan een hele groep mensen weg te zetten als over-emotionele eikels die de waarheid niet onder ogen durven zien."
In de VS wordt de strijd tussen klimaat alarmisten en sceptici beschreven in termen van "tribes". Volgens mij gaat het in het vleesdebat niet anders. De ene groep wijst, vaak met veel emotioneel misbaar, op de uitwassen van veehouderij. De tegenpartij schiet in een kramp en reageert even emotioneel. Van het herkauwen en afwegen van elkaars argumenten komt het niet. Het merendeel van de deelnemers aan het debat kiezen voor de een of andere tribe.
Deze zin komt uit een beschouwing over het klimaatdebat, maar kan één op één op de vleesdiscussie (of GMO) geplakt worden: "I think this gets at the root of what bothers me about these recurring debates between hawks and scolds. A false dichotomy has been established that leads both sides to miss the other side’s valid points."
Nog maar 5-10% eigen productie? Dat lijkt mij sterk.
Ik begrijp je gedachtengang: duurder voer -> duurder vlees -> minder vraag -> geen mogelijkheid om het proces van aanpassing naar concurrerende productie te maken.
"Hoe verandert hun houding wanneer ze binnenkort met een andere wereld worden geconfronteerd waarin de luxe om over slacht na te hoeven denken verdwenen is?"
Duurder vlees zal wel wat minder consumptie geven, maar niet zodanig dat dierlijke producten zeldzaamworden in het dieet. Roken is al decennia lang duurder - wel 5 keer de prijs van 40 jaar terug? Roken is wel vermindert, maar dat komt niet eens door de prijs. Het schijnt zelfs weer toe te nemen.
"Ik zie het graan duurder worden en daarmee vleesboeren in ons deel van de wereld failleren" Duur veevoer is een wereldwijd probleem. Maar dat zal wel tot andere balansen leiden, maar niet tot wegvagen van de veehouderij.
Wat belangrijker is volgens mij: verandering van beleid. Het systeem goedkope veevoer (want heffingsvrije invoer van soja) in combinatie met beperkte invoer van vlees staat onde druk. De heffingen die op sambavarkensvlees liggen dalen plus een verhoging van heffingsvrije invoer.
Veevoer wordt zo duur dat vleesproductie onmogelijk wordt? Geloof ik niet, net zomin als de brouwgerst zo duur wordt dat niemand meer bier drinkt.
Maar ik gellof niet in het systeem vleesproductie bij havens (al dan niet in varkensflats). Zeker niet in de keten Latijs-Amerika -soja - Rotterdam - varkensvlees - China. De schakel EU heeft daar geen meerwaarde, maar dat wordt L.A. - soaj -China - vlees of L.A.- soja - China - vlees.
Verdwijnt de hele intensieve veehouderij? Nee.
Kostprijs in euro's 1,50 waarvan
voer 0,80
arbeid + huisvesting 0,40
mestafzet 0,20
dierwelzijnskosten 0,10
(ongeveer, en afhankelijk van het moment. Ik bedoel het slechts als denkkader).
De hoogste kosten bepalen niet automatisch het rendement. Veevoer is wereldwijd noofzakelijk. met name mest is een puur NW-EU probleem. Inkrimping van de sector verkleint dat probleem.
Ik geloof niet in het industriele systeem vam vlees productie - varkensflats op de Maasvlakte. Wel in het landbouwkundige: vleesproductie op landbouwbedrijven die zelf voer produceren en mest af kunne zetten. Bedrijfseconomische redenen zullen hier de doorslag geven ( en niet zozeer de waardering van de consument).
Ik ben het wel eens met Dick dat er verschuiving is van productie naar Duitsland, met name om bovengenoemde redenen.
Ik zie het graan duurder worden en daarmee vleesboeren in ons deel van de wereld failleren. Het is te duur: zij kunnen hun absolute kostenvoordeel (?) alleen realiseren bij grote volumes en hoge mates van efficiency. Dat staat weer haaks op het volume dat de markt hier absorbeert omdat de consumptie afneemt wanneer de prijs te hoog wordt. Onze houderij is moeilijk in transitie te krijgen niet omdat de afschrijvingen voor de oude situatie vd markt nog steeds niet zijn afgelost.
In Nederland is intensieve houderij denkbaar, met hoge opbrengstprijzen. Geconcentreerd, rond de havens. Ca. 10 bedrijven met De markt is echter niet zodanig geprogrammeerd dat dat vanzelf zal lukken.
Daarom acht ik een scenario waarbij in 2025 dan flink afgenomen consumptie vanuit Duitsland ( laten we het hopen), en anders van nog verder zal worden ingevuld. Mogelijk zal nog wel 5-10% vd consumptie in Nederland worden gemaakt en verwerkt.
Ik constateer eveneens dat de akkerbouwers nu (na jaren) een betere marge krijgen. Heel lang zagen zij hun graan voor appel en ei in de voerbak verdwijnen, waar een collega veehouder er toegevoegde waarde aan gaf. Die rol is (tijdelijk??) omgedraaid. Op gemengde bedrijven maakt een boer een rekensom en kijkt of hij/zij beter z'n graan rechtstreeks kan verkopen, of het toch nog via de dieren afzet.
Het zal mij niet verbazen als de situatie spoedig wijzigt met de wereldwijd toenemende koopkrachtige vraag naar vlees. De dynamiek in Europa is daarbij overigens afwijkend van de rest van de wereld. Met een aanhoudende financiele misere zal de vleesafzet gevoeliger zijn voor prijsstijgingen. Ook vergrijzing zorgt in Europa voor gelimiteerde afzet van vlees.
Lourens, als je naar grafieken van de voerprijs en de varkensprijs kijkt, dan zie je dat de vleesprijs niet meestijgt met de voerprijs (jij weet die gegevens vast heel snel op te zoeken). Als je vanuit dat gegeven begint te denken, wat constateer je dan?