Het is al langer bekend dat drinken het risico op het ontstaan of terugkeren van nierstenen doet afnemen. Een team van Italiaanse en Amerikaanse onderzoekers wilde weten of het ook uitmaakt wat iemand drinkt. Met name rond suikerhoudende en light frisdranken hing immers het vermoeden dat die de vorming van nierstenen stimuleren. Het onderzoek werd deze week gepubliceerd in de e-versie van the Clinical Journal of American Society of Nephrology (CJASN)

De onderzoekers vroegen de deelnemers van drie al lang lopende en grote cohortstudies door middel van gevalideerde vragenlijsten naar wat mensen dronken en hoeveel. Zo maakten ze categorieën: minder dan 1 glas per week, 1 per week, 2-4 per week, 5-6 per week of 1 of meer per dag. Van alle mogelijke dranken, zoals cola (gewoon en light), andere frisdranken, koffie, thee, melk, water, bier, wijn, sappen en sterke drank moesten de deelnemers aangeven hoeveel ze er van dronken.

Uit de analyse kwam dat de 200.000 deelnemers die ze daarmee bereikten in 4462 gevallen nierstenen ontwikkelden. De drinkers van suikerhoudende Cola lieten een verhoogd risico op nierstenen zien van 23 procent ten opzichte van mensen die daar het minst van dronken. Suikerhoudende frisdranken lieten 33 procent meer kans zien bij de veeldrinkers ten opzicht van de weinigdrinkers. Ook light frisdranken (vooral andere dan cola) en 'punch' (vruchten, sap en alcohol) leidden tot verhoogde risico's. Lagere risico's op nierstenen waren er juist bij als mensen meer koffie (ook decaf), thee, wijn, bier en jus d'orange dronken.

De onderzoekers benadrukken dat er geen significante verbanden gevonden werden tussen wat mensen drinken en het risico op het ontwikkelen van nierstenen enerzijds en hun leeftijd, BMI, diabetes en hoge bloeddruk anderzijds.

Als mogelijke verklaring voeren de onderzoekers het gehalte aan fructose in suikerhoudende frisdranken aan. Fructose leidt tot een hogere uitscheiding in de urine van calcium, oxalaat en urinezuur. Verreweg de meeste nierstenen bestaan uit calciumoxalaat en urinezuur. De onderzoekers concluderen dat doorvragen naar wat mensen precies drinken huisartsen en nierspecialisten op het spoor kan zetten van zinvolle adviezen teneinde het risico op nierstenen te verminderen.

Fotocredits: "Fragments of an orginally 1.1 cm stone treated with laser lithotripsy and removed during ureteroscopy. Comprised of calcium oxalate", www.kidneystoners.org
Dit artikel afdrukken