De heer op de foto is een van de baronnen Van Tuyll tot Serooskerken in de tuin van zijn slot Zuylen aan de Vecht. Op de foto uit het familie-album doet varkentje Felix mee, zoals bij ons Bonzo of Kittekat erop zouden staan. Was er dan een steekje los aan deze adellijke lieden, net zoals bij moderne minivarkenshouders als juffrouw Paris Hilton die een varkentje in huis houden?

Vorige week schreef ik een stukje over het varken als duurzaamste dier ter wereld. Mensen die Nederland in bloei willen zetten meenden dat dat 'bijna liefkozend' was, maar het ging gewoon - ja doodgewoon - over het varken als onze duurzaamste vriend. Omdat het eet wat wij niet meer blieven maar wel maken. In het lijntje dat naar aanleiding van mijn verhaaltje ontstond bleef een vraag onopgelost: hoeveel eet het moderne van hier en hoeveel komt van ver? Om het uit te zoeken ging ik van de week op bezoek bij een grote varkensboer die zoveel varkens heeft dat hij zelf zijn voer maakt en alle ingrediënten voor de maaltijd van zijn varkens zelf inkoopt. Hij heet Martin Houben en woont in het Noord-Limburgse Ysselstein.

Doe je ogen even dicht en raadt hoeveel eten hij uit de buurt haalt en hoeveel uit verre streken.

Gedaan? Dan mag je ze nu weer open doen. Schrijf nu eerst bij de reacties hoeveel je denkt dat het is. Ik wed alvast dat je dik boven de 50% voer van ver zit. Je raadt het al. Dan zit je goed mis.

Houben voert zijn varkens voor vijfentachtig procent met voer dat hij uit een straal van zo'n 200 kilometer om zijn boerderij haalt. Graan haalt hij van wisselteelten die nodig zijn om akkers niet uit te putten. Bovendien haalt hij het van oogsten die wat verregend zijn. Van brouwerijen en aardappelverwerkers haalt hij spul waar de beesten van smullen. Van kaasmakers haalt hij wei die we voor 99,9% niet in de Rivella kwijt kunnen. Van broodgrootbakkers overgebleven brood, crackers en cake en zo gaat het maar door. Tot die vijfentachuntig procenten aan toe. Hij zei me dan ook: "dat kunnen we toch niet allemaal maar weggooien? We hebben hier zo'n grote voedselproductie en verwerkende industrie dat we het varken niet kunnen missen. Net zoals vroeger in jouw verhaal."Houben koopt nog wel wat mais of tapioca in op de wereldmarkt. Ook koopt hij sojaschillen. Die komen van heel ver, al gaat het maar om 5% van wat de varkens eten. Maar, vroeg hij, weet je wat er overblijft van al dat vegetarische eten waar kwistig soja in gaat vanwege de zo gewenste eiwitten? Juist, die schillen dus.

Ook de baron was wel wijzer dan wij die niet meer weten hoe we met het varken moeten samenwonen. Dan wij, die ons met dierenwelzijnswerkers boos zijn gaan maken op iedereen die maar vindt dat je varkens moet houden omdat ze ... zo duurzaam zijn. Ze missen iets, al hebben ze volstrekt gelijk op een ander punt. Ieder varken moet Felix - gelukkig - kunnen heten. Maar hun andere punt is onzin. We moeten het varken mogen eten omdat we niet mogen knoeien met kostbaar eten in een wereld waarin we eindelijk weer eens moeten gaan begrijpen dat we ons geen verspilling kunnen veroorloven.

Wist je trouwens dat tot in de jaren '60 van de vorige eeuw iedere tuinder een varken had? Die at op wat er overbleef van zijn tuin en nog wat meer. Daarna at hij het varken op of verkocht hij zijn toompje varkens aan de slager. Dat deed de baron ook met zo'n bofkont als Felix op de foto. En Martin Houben doet nog steeds hetzelfde. Alleen hoeven we nou niet meer allemaal zelf een varkentje in de tuin te houden.


DV, 23:09h: ik voegde het stroomschema van Martin Houben's voorstelling van de kringloop die het varken voor ons sluit toe.



image
Dit artikel afdrukken