foto: AD
Wat zijn bieten toch ontstellend lekker! Ik kookte ze (roosteren in de oven bevalt me na aanvankelijk enthousiasme en zelotisme uiteindelijk minder, verpieteren en teveel verschrompelen liggen op de loer), stroopte hun huid eraf (zo gezellig hoe gewillig als ze zich dat laten doen, en hoe ze dan beginnen te glimmen en stralen!), maakte de blokjes warm aan met olie & azijn, en zette die (samen met boekweitpannekoekjes, zure room en wat gerookte makreel) voor aan mijn vriendin, een doorgewinterde Ruslandgangster die zich gelukkig nooit neerbuigend heeft uitgelaten over wat ze daar (bij vrienden) te eten kreeg. Daar zou ze mijn liefde voor de Russische keuken ook wel ernstig mee verwonden... Ik had toevallig geen rode biet, maar gele en geelroze, wat als beauty-van-een-salade een knap nuffige indruk maakt. Wat die groente was, vroeg mijn vriendin verbaasd. Ze had een vermoeden van venkel...
Ook mijn vriendin zou bij de doelgroep horen die je zou willen laten ervaren wat - en hoe lekker! - de knollen, de kolen, de penen en de rapen ‘s winters zijn. Dat je aan kinderen het verschil tussen zomer en winter zou moeten leren door die smaken op hun bord te leggen, is toch maar weer een schóón idee van Jamie Oliver. Zouden prei met vinaigrette, knolselderijsalade met mayonaise, zuurkool met aardappelpuree, gestoofde koolraap-met-linzen, idem rode kool met kastanjes, of groene kool-pakketjes met varkensworst nou echt voor de jongste jeugd te ‘moeilijke’ smaken zijn? Daar heb ik geen verstand van, ik heb alleen het vermoeden dat je wellicht met de ouders moet beginnen. Kent bijvoorbeeld mijn vriendin, voor wie de biet ongekend is, nog wel andere groente dan de succesnummers der supermarkten, de ‘Italiaanse’ mix van ijsbergsla met tomaat en wortelflinters? Zijn er bij supermarkten überhaupt wintergroenten te vinden? Aan wie het verbond der wintergroente-telers (binnenkort uitgestorven) anders dan aan de frisse ideeën van Jamie Oliver vooralsnog geen hulp of redding heeft te verwachten, is ‘televisiekok’ Ad Janssen, die dagelijks het AD voorziet van een ‘Recept van de dag’. Recept? Het zijn artistieke creaties, meneertje, zo sensationeel ontspoord tot dramatische spoorwegongelukken, dat het bestuderen van de foto’s (in extra schrijnende kleuren) mij in opperste staat van aangenaam dagelijks-even-griezelen brengt. Ziedaar! Vier verongelukte halve boontjes! Twee-en-een-halve verdronken spruitjes! Twee verminkt geraakte courgettereepjes! Drie hulpeloze sprietjes bieslook! En kijk toch! Daar hebben we de spruitjes weer! Nu zijn ze nog maar met z’n anderhalven, eentje is onderweg van verdriet gestorven vanzelf, na zoveel dagen foto-dienst. En ook de borden zijn gesneuveld, de bergen pastasalade liggen zomaar op de vloer, beregend met artistieke hoopjes saus!
Wat zeker is: veel geld aan groente ben je door te koken zoals tv-kok Ad niet kwijt. (Tijd gunt hij zich ook niet, drie minuten is al heel veel voor een gerecht, en in die tijd kun je inderdaad alleen pastasalades maken, geen kooltje stoven. Dat hij niet van groente houdt is wel duidelijk - al helemaal niet van wintergroenten - maar zou hij eigenlijk wel van koken houden?) Voor zo’n twintig dagen koken in december (Kip met spaghetti en spinazie, Pasta met courgette, Varkensrollade met biersaus, Konijn met mosterd, Makreel met paprika, Macaroni met kaas en spekjes, Makreelsandwich, Macaronisalade, Makreel met boontjes, Pasta met mascarpone en zalm, Sushi met makreel, Kip-garnalensalade, Hazenpeper, Haas met shiitake, Haas met spek, Kipgehakt met spruitjes, Spruitjes met pittige kaas, Hazenrugfilet met amandelen, Makreel met kruidensaus, Stoofpeertjes met haasfilets, Haasfilet met walnoten) is het lijstje groente (dagelijks voor vier personen) in het geheel niet begrotelijk:
4 tomaten
100 gram sperziebonen
1 rode paprika
350 gram prei
400 gram kerstomaatjes
75 gram komkommer
150 gram shiitake
200 gram knolselderij
375 gram spruitjes
40 gram wortelblokjes
400 gram spinazie
3 grote courgettes
12 stoofpeertjes
... maakt bij elkaar zo’n drie kilo groente voor twintig (!) decemberdagen, waarmee de portie per persoon per dag (80 x een mond te voeden) op 37 gram groente per dag komt. Wel worden er om 48 sprietjes bieslook gevraagd, om vier takjes peterselie, en om 6 blaadjes munt, en één keer om een uitzinnige 60 gram (!!) kervel en 60 gram (!!!) dragon, maar zeg nou zelf, daar kunnen de wintergroentetelers toch niet van bestaan?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
@Lizette: wij noemen dat assembleren, niet koken ;-)
...en om even te mierenneuken: meneer Janssen kookt de pasta met olie! Nu ken ik zijn recepten verder niet, maar wat een kneus!
Over de verkrijgbaarheid van groenten in Nederland valt me al langer de mond open; ik wilde eens een recept met courgette maken - met een niet in blokjes gesneden verpakt exemplaar. Kon ik niet vinden.
Alles voorgesneden, letterlijk en figuurlijk van etiket voorzien: 'Italiaanse mix', 'Indonesische mix', etc. Ik noem het componenten-koken: je koopt zo'n afgrijselijk zakje/pot saus, leest op de verpakking welke groentenmix er het best bijpast, koopt het bijbehorende vlees en koolhydraat-voorziener, mikt alles in een pan en er is 'gekookt'. Vreselijk.
Precies: er zwemt een heel zootje forellen in mijn vijver naast mijn kasteel: die moeten nodig op tafel gezet wanneer de nichtjes uit Utrecht of de dominee en de notaris komen eten. Dan eet je forel met..... Maar er staan ook recepten in voor dingen als gevulde kool, waarbij het vlees ondergeschikt is. Ik denk dat wat de 'hoofdmoot' is van het hoofdgerecht voorop staat. Ballen met soep is wezenlijk wat anders dan soep met ballen. Stamppot bestaat vooral uit aardappel met wat bijmenging van groente, maar heeft meestal geen of weinig vlees. Vlees was (en ís als het goed is) kostbaar en dus nam dat een prominente plaats op tafel in wanneer je gasten had, of op feestdagen.
Schiet me te binnen: het Ministerie van Smaak zou alle gerechten om kunnen namen: geen paling in 't groen, maar groen met paling; geen tong op een bedje van prei, maar preibed met tongsnippers, geen griekse gehaktballetjes in tomatensaus, maar tomatensaus met gehakt, geen pasta aglio e olio, maar knoflook met een pasta-olijfoliedressing.
Sommige van zulke crisirecepten zullen nog best lekker zijn.
Er zijn natuurlijk uitzonderingen, zoals zuurkool op Elzasser wijze. Maar de stelling hier is dat receptenschrijvers in kranten de groentetelers van dienst moeten zijn. En wellicht in lijn moeten schrijven met het advies om 200 of 300 gram groente per dag te eten. En misschien ook iets minder vlees om allerlei redenen. En niet teveel CO2-voetafdruk, visvriendelijke vis Etc.
Ik ben het daar van harte mee eens. Een krant heeft als missie om maatschappelijke relevante informatie te brengen; dan moet je niet in het kookhoekje opeens alle ogen en oren sluiten. Het hoeft niet elke dag, maar een beetje opvoeding hoort erbij.