Koek- of Currykruiden
Kardemom behoort niet echt tot onze eetcultuur. Ja hoor, deze specerij wordt hier weleens gebruikt, maar dan vooral in speculoos. In goede speculoos, bedoel ik dan. Ook in Duitsland gaat het in koekjes zoals Lebkuchen, een neefje van onze speculoos/laas. Elders, buiten Europa is het best een geliefde kruiding.
Ik kwam in contact met de naam van deze specialiteit via een kookboek, voor in de samenstelling van sommige curry's. Ik ben de stad ingetrokken en ja hoor, je kan kardemommen vinden in Brusselse winkels. In de Aziatische supermarkt of bij de betere Turk. Nu net ook in een Iraanse winkel.
Relaties
Elettaria cardamomum is een plant van de gemberfamilie (Zingiberaceae), van oorsprong uit Malabar, de zuidtip van Indië, en van Sri Lanka. Kardemom werd in het verleden uit het wild gewonnen. In de vroege 19de eeuw is men hem gaan aanplanten, door de Britse koloniale overheden, als diversificatie voor de koffieplantages. Kardemom en koffie zijn sindsdien maatjes.
De grootste exporteur ter wereld is vandaag … Guatemala, waar men geen kardemom gebruikt in de keukenWereldse specerij
Maar de Arabische zeelui die al millennia over de Indische Oceaan varen, hebben de kardemom verspreid, en het was een groot succes. Van Marokko tot China en van Ethiopië tot Oezbekistan introduceerden zij deze zaaddozen. India is de grootste producent. Maar ze eten daar hun eigen kardemom zelf op. De grootste exporteur ter wereld is vandaag … Guatemala, waar men geen kardemom gebruikt in de keuken. Ergens, nog geen honderd jaar geleden, vond iemand het een goed idee om er kardemom aan te planten, en sindsdien zijn de Guatemalteken de kampioenen van de geurige zaaddozen.
Soorten
Andere Aziatische plekken zoals Thailand en Java hebben verschillende soorten kardemom die wel lijken op de 'echte', groene kardemom, maar net iets minder geparfumeerd zijn. Verder vind je hier ook weleens de 'zwarte' kardemom. Dat is een verwante soort, maar toch niet vergelijkbaar: zwarte kardemom wordt doorgaans gerookt verkocht. Dan bestaan er nog slechtsmakende verwanten in de handel, die dienen om de specerij te vervalsen. Nep-kardemom, zeg maar. Koop kardemom dus best in vertrouwen, er kan nogal wat rotzooi tussen zitten. Echte kardemom is vrij duur.
Als je kardemom koopt, steek dan eens zo’n zaaddoos in de mond en kauw. Het lijkt wel een vorm van tandpastaKruidig pepermuntje
Naar wat kardemom smaakt? Als je er koopt, steek dan eens zo'n zaaddoos in de mond en kauw. Het lijkt wel een vorm van tandpasta! Je gehemelte klaart op, je adem verfrist, het is een aangename ervaring. Te vergelijken met kamfer. Maar dan op een prettige manier. Tot in Oost-Afrika werd kardemom populair. Via de Arabieren keerde de specerij zelfs terug naar Indië, maar dan in het noorden. Zo maakte de handel er een grote circulaire beweging van.
Koffie met een smaakje
Behalve in curry's is de grootste toepassing van kardemom in thee en in koffie: in Turkije, in Iran, zeker ook in Saudi-Arabië. Onlangs wou ik snel nog een pakje koffie kopen in de buurt, het bleek koffie te zijn, gekruid met kardemom. Er bestaan speciale koffie- en theekannen waar de zaaddozen in de teut kunnen gestopt worden, voor extra snelle smaak in de warme drank.
Het aroma schijnt erg vluchtig te zijn. De smaak zit in de zaden. Die worden beschermd door de zaaddoos, dus maak je die pas open net voor het gebruik. Maar zoals ik al zei, is kardemom niet bepaald goedkoop. De meeste gebruikers hangen dan ook de hele vrucht in de koffie- of theepot.
Het is zeker een alternatief voor de gebruikelijke earl grey of andere gekruide thee. Naar het schijnt zou kardemom ook de ophitsende werking van cafeïne tegengaan. Kamfer in de koffie, dat deden ze indertijd met de miliciens ook. Smakelijk.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Gebruik je wel lavas in die snert dan? Onmisbaar in vele vega soepen en sauzen naar mijn idee.... voor een krachtiger bouillonsmaak. (en vers in eigen tuin wordt ie (terugkerend) 1,5 m hoog, wel beschermen tegen slakken - schelpenzand eromheen - want die zijn er gek op). Lavaspoeder is vrij goedkoop online te bestellen (met 3 potjes tegelijk).
En Jeneverbes bij de snert is toch ook echt een verrijking (verse laurier kan ook prima... gedroogde niet uitgeprobeerd... zonder bottenbouillon moet je het ergens anders vandaan halen... alleen maar weglaten niet culinair).
Kan me ook goed voorstellen dat kardemom dan lekker is... snert is eigenlijk een Hollandse 'curry' ;) Waarmee je evengoed kan experimenteren als met Indiase linzencurry's, waarvan honderden varianten bestaan.
#14 Frank Buurman
Geen idee; ik maak zelf erwtensoep en dat is een vegan variant. Daar gaat van de genoemde ingrediënten alleen knolselderij in.
Je bent een van de uitzonderingen bij de 17 miljoen Nederlanders vrees ik Sytske Barkhuis ... zolang voedingsonderwijs ontbreekt op scholen (van de meeste ouders zal je dat niet leren)
Quizvraag: Gebruikt Unox (of welk ander merk) in haar beroemde erwtensoep knolselderij, of jeneverbessen, of kluif(krabbetjes)extract met plukvlees? Smaakvolle rookworst?
Vul de antwoorden in... van 0 tot 4....
Jeneverbessen worden hier nog gebruikt.
Sorry... was de jeneverbes vergeten bij dat onderstaande recept... mijn neef wees mij terecht. (wie gebruikt die heerlijke - oer Hollandse - smaakmaker nog?)