Twee keer per week vis, zegt de wijsheid. Dat hoeft niet meer te zijn, maar zeker niet minder. Eén van die twee keer is het best vette vis, en die mag dan ook uit blik komen. Belgen eten niet zo graag vis, maar met de Covid-crisis valt het mij pas op hoeveel onze zuiderse buren wél voor vis in de rij staan.
Een nieuw product!
Kijkend in de vitrine zie ik een vis die ik nooit eerder tegenkwam. Verwant met de daurade, maar dan wijnrood van kleur. Een kweekvis, zo vertelt het label op zijn kieuwdeksel. Deze vis groeide op in Griekenland. Een nieuw product!
Maar rondom deze vis liggen nog zoveel meer producten uit de aquacultuur: gekweekte garnalen uit Thailand, forellen uit Denemarken, zalm uit de Noorse fjorden, maar ook de zo verfoeide pangasius van de oevers van de Mekong in Vietnam. En natuurlijk Zeeuwse oesters, Spaanse mosselen en Franse tapijtschelpen. Allemaal vernuftig gekweekt en niet wild uit de natuur gehaald.
Missionarissen
Veel meer dan de helft van alle vis (en andere waterproducten) die in de wereld wordt geoogst, komt nu uit viskweek. Dat is verbazend veel. En dat groeit al heel lang. De oude Egyptenaren kweekten tilapia en harders. De karper werd vanuit de Donau aangevoerd en in onze streken populair gemaakt door de abdijen. Paters aten geen vlees, maar des te meer vis!
Veel meer dan de helft van alle vis die in de wereld wordt geoogst, komt nu uit viskweek. Dat is verbazend veelWij houden er het woord vijver aan over, van het Latijnse vivarium: 'waarin men (vis) levend houdt'. Het waren later missionarissen die de tilapia uit Afrika over heel de wereld verspreidden. Spoedig was dat de meest gekweekte vis op aarde. Ook de variëteit nam dramatisch toe. Forel wordt gekweekt – van eitje tot panklaar – sinds het Tweede Franse Keizerrijk, de jaren 1850.
Vanaf de jaren 1970 ging het zo hard dat de forel van elitaire kerstdis devalueerde tot wekelijkse hap in een studentenkantine. Niemand van ons (buiten de rijkere hengelaars) heeft ooit Europese zalm gegeten voor 1980, daarna werd de wereld er al snel mee overspoeld.
De laatste jaren wordt het moeilijk bijhouden. Tilapia in het koelwater van Tihange, zalmkweek in zeewater in de Zwitserse Alpen en in de woestijn van Dubai, omber uit Gravelines, kaviaar uit Dottenijs, kwabaal in Dendermonde, Amerikaanse baars op het dak van de Foodmet in Anderlecht en omegabaars, een Australische vis, naast de tomaten in Kruishoutem.
Madai
Ik was dus niet echt verwonderd met nog een nieuwe vis. De verkoper had er geen naam voor, maar na wat rondvragen, kwam ik uit bij de pagrus major, een soort die uit de Chinese zee komt en ginder al lang wordt gekweekt. 'Japanse zeebrasem' is de ietwat onhandige Nederlandse naam.
Vanaf de jaren 1970 ging het zo hard dat de forel van elitaire kerstdis devalueerde tot wekelijkse hap in een studentenkantineDe Japanse naam madai is ietsje sexyer. Misschien met hulp van de Chinezen kwam hij terecht in het communistische Joegoslavië van Tito. Het Oostblok liep in die tijd voorop op het gebied van viskweek. Na de Wende verdween de vissoort uit beeld, om nu weer op te duiken bij grote aquacultuurbedrijven.
Van onderen naar boven
De vis smaakte uitstekend. Toen ik er een week later nog een vond, heb ik hem ook mee naar huis genomen. De eerste ging, wat ingesneden voor evenwichtige verhitting, de oven in op een bedje van half gegaarde groentjes. De tweede was wat groter en daarvan heb ik de filets gelicht (ook nog iets om te oefenen in deze tijden).
Met een minimum van olie leg je de filets in de pan op niet te heet vuur en onder deksel, vel naar onder. De filet ligt zo op zijn rode velletje en zonder te draaien gaart hij voorzichtig van onderen naar boven. Beetje zout en citroen, klaar. Smakelijk.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Nick, graag je verklaren. Die documentaires moeten we niet geloven? Wat wél te geloven dan? De verhalen dat het allemaal zo goed geregeld is? En de corruptie? Ik heb zelf ooit in de vishandel gezeten, oa. verse nijlbaars. Ik heb de toestanden gezien. Ik ben blij dat er zo weinig mensen ziek worden. Hier geloof ik meer in, dwz. ik geef het een kans: https://destreekboer.nl/categorie/vis/
Viskweek en viskweek is 2.
Jaren geleden een pangasdinges filet gekocht; smakeloos.
Kweekforel, zit vrijwel geen smaak aan. Maar waar worden ze gekweekt ? In de Ardennen en het Zwarte Woud zijn er kweekvijvers waar ze bijgevoerd worden, maar het vijverwater direct een doorstromende aftakking van een lokale zuivere beek is. Het verschil proef je onmiddelijk. In Zeeland wordt er met het 'helderste zeewater' van Europa (?) waar regelmatig problemen mee is.., in grote gvk bakken vis gekweekt. En in Vietnam is controle op viskweek niet zo bijzonder. Direct betrokken bij de bouw van van de enorme fish-farms in de Noorse fjorden (glasvezelversterkte polyester roosters corroderen niet, waar rvs dat wel doet) is het water zuiver, maar soms gaat het fout met de (te ?) dicht op elkaar levende populaties.
Zien wel dat de scampies bij Colruyt (verboden toegang nu vanuit ZVL) dan wel, en dan weer niet leverbaar zijn. Ze komen uit het verre Oosten. Waar vroeger de schaal niet 'voorgesneden' was en het darmkanaal nog niet verwijderd, is dat nu wel het geval. Colruyt contoleert (of laat dat doen) blijkbaar goed en kritisch..
Kiezen het liefst voor vis uit een oorspronkelijk natuurlijk en zuiver milieu. Dat kan helaas steeds minder. Net zo min als hoenders en varkens.
Wij kopen de supermarktfilets van pangasius en aanverwanten uit principe niet.
Mijn geliefde noemt dat 'poepzwemmers'. Ze maakt voor mij een punt.
Opgehokte populaties in lucht zijn kwetsbaar (kijk maar naar onszelf nu..), maar die in bakken c.q. vijvers volgens mij, mogelijk nog veel meer...
Volgens mij bestaat de maan uit kaas.
Ik heb daar eens iets over gezien op TV.
Volgens mij is alle kweekvis uit zee behoorlijke troep, qua vis en wat de kwekerij doet met het milieu direct om de kwekerij heen. Het is als de bio-industrie. Over zalmkwekerijen is veel in het nieuws verschenen, onder andere hier: https://www.theguardian.com/environment/2017/apr/01/is-farming-salmon-bad-for-the-environment.
En sinds ik deze documentaire heb gezien eet ik geen kweekvis meer: Farmed Norwegian Salmon World’s Most Toxic Food https://www.youtube.com/watch?v=RYYf8cLUV5E
Bij garnalen had je het white spot virus omdat ze hun eigen afval weer opaten.
Vissen in kwekerijen krijgen voedsel dat ze normaal nooit eten. Het schijnt dat cruisemaatschappijen 'verduurzamen' door hun enorme hoeveelheden restvoedsel bij zalmkwekerijen doen terechtkomen. Verduurzamen, arme beesten.
Er schijnt wel duurzame kweekvis te zijn, maar die groeit op in zijn natuurlijke omgeving, tussen mangroven in zee.
Van industriële voedselproductie kun je over het algemeen weinig goeds verwachten, niet op land, niet in de zee. Voedsel is handelswaar voor de wereldmarkt dat tegen de laagste prijs (voor de consument niet voor het milieu) geproduceerd wordt.
Kweenie hoor. Ik kom tegen in de literatuur dat bepaalde bacteriën zweren veroorzaken bij kweekvissen. Ook in Griekenland, maar niet alleen daar. Dezelfde bepaalde bacteriestammen worden resistent tegen diverse soorten antibiotica. Ook in Griekenland - maar niet alleen daar - worden deze resistente bacteriën gevonden in kweekvis. Bacteriën worden alleen resistent tegen een antibioticum, als dat antibioticum gebruikt wordt om die bacterie te bestrijden?
Daarnaast zijn er - wellicht - nog andere effecten van viskweek op de omgeving?
Ik gun iedereen een goed inkomen, ook de viskwekers, maar het lijkt er op dat ons economisch stelsel met zich mee brengt, dat bepaalde zaken in de verdrukking komen. Dat is niet de fout van de viskwekers, maar van ons allemaal.