Het is een treffend voorbeeld van de praktische consequenties die de brexit met zich mee brengt. Het Europese vasteland zich de afgelopen jaren op voorbereid heeft. De Britten duidelijk niet.
Vorige week waarschuwden vertegenwoordigers van de voedingssector tijdens een 'nood-bijeenkomst' in alle toonaarden hun regering. Er dreigt chaos, aldus The Guardian. Michael Gove, de verantwoordelijke minister, kon vrijdag niet anders dan beamen dat er zich de komende weken nog "aanzienlijke extra verstoringen" zullen voordoen aan de Britse grenzen als gevolg van de douaneveranderingen.
Next time people tell you there's no new friction at the borders because of Brexit, you can show them this Dutch TV clip of drivers being stopped and having their lunches confiscated. pic.twitter.com/B9eZfDWKFB
— OwenAdamsYT (@OwenAdamsYT1) January 10, 2021
Lege schappen
De slechte voorbereiding van de Britten blijkt niet alleen uit het ham-voorbeeld, maar ook uit de problemen die zich voordoen in de Noord-Ierse supermarkten. Die kampen met lege schappen, als gevolg van het feit dat Noord-Ierland als onderdeel van Groot-Brittannië wel uit de EU is gestapt, maar niet uit de gemeenschappelijke interne markt. Een handelsgrens in de Ierse Zee was de uiteindelijke oplossing in de onderhandelingen om een 'harde' grens op het Ierse vasteland te voorkomen. Maar dat besef is niet doorgedrongen tot talloze Britse bedrijven, met als gevolg dat truckladingen vol voedingsmiddelen zonder exportpapieren, douaneformulieren of gezondheidsverklaringen (noodzakelijk voor producten van dierlijke herkomst) de oversteek naar Noord-Ierland - of ook het Europese vasteland - niet kunnen maken.
Vis niet vers
Het schrijnendst is het probleem voor de Schotten, schrijft de Financial Times. Voor de tweede week al kunnen de Schotse vissers hun zeevruchten niet naar Europa afzetten. De Schotten voeren vrijwel al hun langoustines, Sint-Jacobsschelpen, oesters, kreeften en mosselen uit naar de EU, waar er meer animo voor is dan in Groot-Brittannië. Vóór de brexit gold dat een versgevangen Schotse vis of coquille de volgende dag al op een Frans bord kon liggen. Maar door IT- en logistieke problemen gaan er op dit moment wel 4 of 5 dagen overheen. En dan is de vis niet vers meer. Met als gevolg dat Europese afnemers hun orders annuleren.
DFDS, één van de grootste verschepers van Schotse vis naar Europa, heeft zijn 'groupage'-diensten (waarbij zendingen van verschillende (kleinere) producenten gecombineerd worden) zelfs moeten opschorten. Per zending kostte het in orde maken van de douaneformulieren en gezondheidsverklaringen 8 tot 16 uur. Volgens de branchevereniging Seafood Scotland ligt een derde van de Schotse vloot in de haven omdat het niet loont in deze omstandigheden uit te varen.
Vissersschepen in de haven
Nederlandse en Franse vissersschepen wagen zich nog even niet in de Britse wateren. De Fransen niet omdat de Britten traag zijn met het afgeven van vergunningen om in hun wateren te mogen vissen, klaagt de Franse minister Clément Beaune in de Financial Times. Scheveningse vissers wagen zich ook nog niet zomaar op zee, omdat "de situatie voor EU-vissersvaartuigen enorm lastig kan zijn wanneer binnen een week in zowel Engelse als ook Europese Unie wateren wordt gevist", waarschuwt de Vissersbond volgens het AD, aldus de bond. Iets wat voor Nederlandse vissersvaartuigen veelvuldig aan de orde is. In Schotse wateren zijn ook weer andere regels van toepassing. Vissers lopen dan ook gemakkelijk het risico per vergissing een overtreding te maken.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
De Britse supermarktketens stuurden een brandbrief naar hun regering, aldus de Financial Times. Ze voorzien een "significant disruption to food supplies” aan Noord-Ierland omdat de post-brexit grensregeling 'onwerkbaar' is.
Op dit moment is er nog sprake van een 'grace period', een overgangsperiode, tot 31 maart. In een brief aan Michael Gove schrijven de bazen van Sainsbury, Marks and Spencer, Asda, Iceland Foods, Co-operative Group en Tesco UK dat de nu al voorkomende lege schappen na die datum nog erger zullen worden. Vanaf dat moment zijn door een dierenarts afgegeven gezondheidscertificaten verplicht voor producten met dierlijke bestanddelen zoals vlees, kip, melk en eieren.
De 6 ondertekenende bedrijven zijn verantwoordelijk voor het leeuwendeel van de voedselverkopen in Noord-Ierland. Het British Retail Consortium tekende ook mee. In de brief roepen ze de Britse regering dringend op tot een 'open gesprek' met de EU, "to explain why implementing the Irish protocol was “unworkable” in the current timeframe, raising the prospect of difficult negotiations with Brussels just weeks after the deal was agreed."
Wat de Britse regering volgens de briefopstellers moet doen, is een speciale 'Cabinet Office group', een taskforce dus, opzetten "to co-ordinate the government response and create a system integrating customs and food controls. They offered their teams to help develop solutions to address the challenges of operating a just-in-time supply chain."
Volgens de Britse regering is er al zo'n team opgezet. Sterker nog: "The grace period for supermarkets and their suppliers is working well, goods continue to flow effectively between Great Britain and Northern Ireland and we are working intensively with industry as new requirements come in.”
Daar denken de supermarkten maar ook transporteurs die aan de groothandel of horeca leveren, toch anders over. "If Northern Ireland was not currently in lockdown due to Covid, the restaurant and hospitality industry would be facing severe problems in obtaining supplies from GB,” zegt Peter Summerton, een grote Ierse transporteur. "There are clear deficiencies in the model and the Road Haulage Association has been warning [the UK environment and food ministry] Defra of these problems since last autumn.”
Hilarisch dat dit uiteindelijk het resultaat moet zijn.
"Wie zijn zitvlak brandt, moet op de blaren zitten".
De Britten wensten zich aan geen enkele EU wet of regelgeving te onderwerpen, ook niet die over veterinaire controle en voedselveiligheid. Idem voedsel uit het VK: de importeur hier wordt gezien als de fabrikant, want controle door de FSA ( =Britse NVWA) wordt niet meer erkend. Dan dus niet huilen, als je daardoor bepaalde toegangsmogelijkheden verliest.
Zijn de Briten nu al de oorzaak van de mond- en klauwzeerepidemie van 2001 en 2007 vergeten, aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid veroorzaakt door catering "afval" uit bijv. vliegtuigen of illegaal geïmporteerd vlees ( worst) uit naar men mij zei: India ? Dus.. geen (broodje) worst, kaas, ei, kipsalade enz. meer mee te nemen. De EU-douane moet streng zijn aan de EU buitengrens.
It was impossible to trace exactly how it arrived in the UK. It was theorised that it probably came from somewhere in Asia and travelled to the UK via South Africa in either catering waste or illegally imported meat.
Overigens: als inkoper van o.a. gedroogde vruchten in Chili ook eens al mijn monsters op de luchthaven van Santiago in moeten leveren. Men wenste geen besmetting van "buiten" naar binnen te halen, want Andes, Antartica, Atacama en Pacific beschermde tegen ongewenste insecten e.d. Mocht desnoods 's nachts nog met potentiele leveranciers komen kijken, zei de betreffende ambtenaar. Nah, dat hebben we dus ook gedaan, en... werkte subliem. Tot schater van iedereen.
Iedere seafood-exporteur ter wereld weet, dat je voor import in de EU een EU toelatingsnummer nodig hebt, te verkrijgen door goedkeuring van je faciliteit door een door de EU toegelaten auditor. Dat nummer moet op alle begeleidende documenten staan. Geen nummer = geen veterinair onderzoek = komt de EU niet in. En kabeljauw ( cod) komt juist uit de EU + IJslandse wateren, waar ze nu minder toegang toe hebben. Dat hadden de Schotse vissers kunnen weten, staat al jaren op Internet. Idem de Britse onderhandelaars. Dus.. vangstrechten op kreeft e.d., haring, makreel, doch.. nix export. Gaan dus heel was vissers aan failliet. De Brexit draait dus de Britse visserij de nek om ipv de "reddende engel".
Ook zuivel, vlees en eieren: ook hier onderworpen aan veterinair onderzoek.
Alles net zoiets als: in het VK rijden we aan de LINKERkant van de weg.