Een internationaal team van wetenschappers onder leiding van de Belg Marius Gilbert (Interfaculty School of Bioengineering, Vrije Universiteit van Brussel) en Tim Robinson (ILRI, Kenia), heeft op basis van een zeer uitgebreide data-analyse nieuwe, interactieve kaarten opgesteld van waar ter wereld welke beesten leven. Dat helpt om de sociaal-economische, volksgezondheids- en milieu-aspecten van de wereldwijde veehouderij vast te stellen.

Kippen zijn overal waar mensen zijn
Op basis van de kaarten, die de veedichtheid per vierkante kilometer in kaart brengen, is bijvoorbeeld te zien dat dat de meeste runderen ter wereld geconcentreerd zijn in India, de Oost-Afrikaanse hoogvlakten, Noord-Europa en Zuid-Amerika. De hoogste varkensdichtheid is te vinden in West-Europa (Denemarken, Nederland en België vormen de top-3). Ook in China is de dichtheid aan varkens hoog: zeven keer zo groot bijvoorbeeld als die in de VS. Kippen vindt je overal waar mensen zijn: de hoogste concentraties zijn te vinden in Oost-China, Pakistan, India en West-Europa.

Impact van de veedichtheid
In het artikel in PLOS One waar de auteurs hun kaarten (en de gebruikte methode) toelichten, stellen ze nog een aantal ontwikkelingen aan de orde.

Zo is in zich ontwikkelende landen de productie van melk en vlees sinds 1970 gemiddeld met jaarlijks 5,1 en 3,6% gegroeid. De FAO voorspelt dat de vraag naar melk en vlees tot 2030 met respectievelijk 73 en 58% gaat groeien.
De toenemende aantallen vee zorgen voor meer druk op onze natuurlijke bronnen en het milieu. Naar schatting 14,5% van de aan mensen toe te schrijven broeikasgasuitstoot komt voor rekening van de veehouderij. Mest-management en stikstofkringlopen in grond, water en lucht zijn een bron van zorg.
De intensivering van de veehouderij brengt gezondheidsrisico's met zich mee: van het wijdverbreide gebruik van antibiotica als groeibevorderaars tot de toenemende resistentie daartegen, via de druk op bestaande natuurgebieden door de oprukkende verstedelijking en het risico van de overdracht van zoönosen tot de obesitasepidemie die in verband wordt gebracht met het steeds meer eten van bewerkt voedsel op basis van dierlijke producten.

Intensivering bedreiging voor kleine veehouders
De auteurs stellen daar tegenover dat de veehouderij ook voor ongeveer een miljard mensen bestaansrecht en voedselzekerheid brengt. Koeien en geiten kunnen bovendien grazen en melk produceren op land waar geen voedselgewassen verbouwd kunnen worden. Met de toenemende intensivering dreigen de kleine veehouders in de verdrukking te komen. De groei zal met name bij grotere bedrijven plaatsvinden en dan dreigen de kleine veehouderijs uit de markt gedrukt te worden, spreken de onderzoekers als zorg uit.

Biomassa
Kaarten en getallen blijven abstract. Daarom heeft hoofdonderzoeker Gilbert een zeer simpele vertaling gevonden voor zijn onderzoeksgegevens. Tel de totale biomassa van alle gefokte dieren (koeien, varkens, schapen, gevogelte) bij elkaar op en je komt uit op 1 miljard ton. Dat is het dubbele van de menselijke wereldbevolking. Wij komen met z'n allen maar tot 500 miljoen ton aan biomassa. De biomassa van alle gewervelde dieren in het wild blijft steken op 40 miljoen ton. "Sinds de jaren 60 is het aantal runderen wereldwijd met 50% toegenomen. Het aantal varkens is verdubbeld: van 500 miljoen tot 1 miljard. Het aantal kippen en andere soorten gevogelte is verviervoudigd: van 500 miljoen tot 2 miljard", zegt hij op DeRedactie.be naar aanleiding van de publicatie.

Wie rekent in biomassa - gewicht - constateert dat er 25 maal zoveel dieren op aarde worden gehouden om op te eten als er gewervelde dieren in het wild leven.

Fotocredits: 'The Wild Bunch', uitsnede, John Morris
Dit artikel afdrukken