Over de schadelijkheid van de 'forever chemicals' PFAS bleek al veel meer bekend dan de media dachten. De oorzaak? Onderzoekers publiceren maar al te vaak hun studie in een vakblad zonder een persbericht uit te sturen. Bij 92% van de recent gepubliceerde PFAS-studies ging er geen persbericht uit. Daarmee zetten de onderzoekers hun licht onder de korenmaat, en blijft het publiek verstoken van relevante informatie. Dat moet anders, vinden onderzoekers die het brede publiek willen bereiken. Ze hebben 5 concrete aanbevelingen voor een persstrategie.
Eerst het onderzoek. Om erachter te komen wat de belangrijkste factor is om media-aandacht te genereren, namen onderzoekers van het Amerikaanse Green Science Policy Institute (Berkeley) 273 studies onder de loep. Het ging om peer reviewed onderzoeken naar de effecten van PFAS op de gezondheid van het publiek, gepubliceerd in de jaren 2018-2020.

PFAS, de inmiddels beruchte 'forever chemicals', zijn de laatste tijd veel in het nieuws. Maar over de gezondheidsrisico's staat er vaak bij dat niet duidelijk is hoe groot die nu zijn. Dat blijkt eigenlijk niet te kloppen, want er zijn wel degelijk onderzoeken gepubliceerd die 'sterke verbanden' vinden tussen forever chemicals en serieuze gezondheidsproblemen zoals vroeggeboorte, eierstok- en borstkanker, osteoporose en diabetes, zegt hoofdonderzoeker Rebecca Fuoco, directeur wetenschapscommunicatie van het Green Science Policy Institute op Scientias.

Het probleem is alleen dat maar liefst 92% van de onderzochte studies verscheen zonder persbericht. Die studies krijgen daardoor niet alleen minder aandacht van de media, maar worden ook minder vaak geciteerd door andere onderzoekers. Artikelen mét een persberichten hadden ook nog eens 20 keer meer kans op media-aandacht.

“Het is zonde dat maar zo’n klein deel van deze wetenschap het publiek bereikt”, zegt Fuoco. Ze vermoedt dat het resultaat voor de PFAS-studies net zo goed voor andere onderwerpen geldt. De vraag is dus waarom onderzoekers geen persbericht uitsturen. Een van de redenen zou kunnen zijn dat onderzoekers denken dat het voor hun carrière geen nut heeft. Dat weerlegt deze meta-analyse, omdat blijkt dat studies zonder persbericht minder vaak geciteerd worden. Een andere reden zou kunnen zijn dat onderzoekers vrezen dat de media 'aan de haal gaan' met hun onderzoek. Dat klopt niet, aldus Scientias. "Eerder onderzoek toonde al aan dat de overdreven claims die soms in de media verschijnen meestal herleid kunnen worden tot het persbericht van de universiteit waarin te hoog van de toren wordt geblazen." Ze moeten dus hun universiteiten de oren wassen als het misgaat.

“Ik roep wetenschappers en universiteiten op om mediabereik te omarmen en te zien als een cruciaal onderdeel van het onderzoeksproces”, zegt onderzoeker Linda Birnbaum in Scientias. “Als wetenschappers beschikken we over informatie die kan leiden tot beter beleid, nieuwe medische behandelmethodes, innovaties in de industrie en nog veel meer. Het is onze verantwoordelijkheid om deze kennis te delen met een breed publiek.” Een breed publiek, dat bovendien veelal (met publieke gelden) aan de studies meebetaalt en het dan ook verdient "om de resultaten te weten van het onderzoek waar hij voor betaalt".

De onderzoekers vinden het betreurenswaardig dat zo veel nieuwswaardige en potentieel impactvolle informatie binnen de afgesloten wereld van de vakbladen blijft. Om daar verandering in te brengen, sluiten ze hun analyse af met een vijftal hele concrete aanbevelingen waarmee ze hopen onderzoekers te helpen hun onderzoek aan een groter publiek te laten zien.

  1. Heb een persstrategie en stuur een persbericht uit. Vraag een ervaren communicatiemedewerker om je te helpen met het opstellen van het persbericht.
  2. Deel het persbericht met vertrouwde journalisten onder embargo. Dit betekent dat ze het persbericht niet mogen publiceren voordat de studie is gepubliceerd.
  3. Vraag het tijdschrift om de online publicatiedatum op een maandag of donderdag te zetten. Dit zijn de dagen waarop de meeste mensen nieuws lezen.
  4. Zorg ervoor dat je abstract duidelijk de betekenis van je onderzoek uitlegt en zo leesbaar mogelijk is.
  5. Publiceer open access. Dit betekent dat iedereen je artikel gratis kan lezen.