In een ultieme poging om de landbouwtradities op het Italiaanse eiland Sardinië, zoals het maken van geiten- en schapenkazen, overeind te houden, haalt de Italiaanse landbouwvakbond Coldiretti schaapherders uit Kirgizië naar het eiland. De eigen eilandbevolking is namelijk al lang naar het vasteland getrokken, op zoek naar werk.
Sardinië staat behalve om zijn badplaatsen bekend om zijn vlees- en kaasspecialiteiten, zoals de Pecorino Sardo. Maar net als in andere Zuid-Europese landen raakt het platteland ontvolkt en trekken de jongere generaties naar de stad, of in het geval van Sardinië, naar het vasteland waar ze met ander werk de kost verdienen. Het belang van de primaire sector in de Italiaanse economie neemt dan ook gestaag af: van 7 à 8% van het bbp in de jaren '60 tot zo'n 2% nu, aldus de Financial Times.

De landbouw is een sector waar relatief veel met seizoensarbeiders gewerkt wordt om oogsten binnen te halen. Dat gaat in Italië niet altijd goed: al jaren doen schrijnende verhalen over uitbuiting, slechte arbeidsomstandigheden en mishandeling van illegalen de ronde. Maar de Italiaanse regering is tot het inzicht gekomen dat het land toch echt arbeidsmigranten nodig heeft om zijn landbouwsector in stand te houden. Coldiretti tovert een wel heel bijzondere oplossing uit de hoge hoed.

De landbouwvakbond heeft een overeenkomst gesloten met de voormalige Sovjetrepubliek Kirgizië, die grenst aan Oezbekistan, Kazachstan, China en Tadzjikistan in Centraal-Azië. De helft van het land ligt boven 3.000 meter hoogte in het Tiensjangebergte. Het ministerie van Arbeid in Bisjkek gaat 100 Kirgizische herders in de leeftijd van 18 tot 45 jaar met landbouwkundige ervaring werven. Het is de bedoeling dat deze herders en hun families gaan werken in de Sardijnse plattelandsdistricten Sassari, Barbagie en Sarrabus. Ze krijgen een opleiding, stageprogramma's en ook culturele ondersteuning aangeboden, en als alles goed gaat, zullen ze permanente visa krijgen.

Hoewel het Sardijnse project het eerste in zijn soort is, zijn arbeidsmigranten 'van ver' niet uitzonderlijk: in de afgelopen vier decennia hebben ongeveer 10.000 Sikh-immigranten uit de Punjab-regio in India zich gevestigd in Noord-Italië. Zonder hen zou de Parmezaanse kaas-productie ondenkbaar zijn.

Italië staat erom bekend dat het land relatief weinig werkvisa afgeeft in vergelijking met andere Europese landen. Maar de Sardijnse landbouwtraditie is wel een experiment waard. "Het project is gericht op het tegengaan van de leegloop van het platteland, die ook wordt beïnvloed door de vergrijzing en de daling van het geboortecijfer", aldus Coldiretti. Op de langere termijn zouden "duizenden buitenlanders" naar Sardinië kunnen verhuizen.

Op dit moment werken volgens Coldiretti 358.000 buitenlandse werknemers uit 164 landen, waaronder seizoensarbeiders, legaal in de Italiaanse landbouw. Dat komt overeen met ongeveer een kwart van de beroepsbevolking in de landbouw. In Kirgizië biedt de landbouw werk aan ongeveer 40% van de beroepsbevolking. De primaire sector is goed voor een vijfde van het Kirgische bbp. Verreweg de meeste landbouwbedrijven in Kirgizië zijn kleine familieboerderijen.