Geen woord sprak Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in haar State of the Union-toespraak over de nieuwe regels voor de verbetering van dierenwelzijn in de Europese landen. Niets over een kooiverbod, het doden van eendagshaantjes of de verkoop en productie van bont. De vrees van verschillende actiegroeperingen kwam daarmee uit. In de afweging tussen vasthouden aan de ambitieuze Green Deal-doelstellingen of afzwakkingen incalculeren, delft dierenwelzijn het onderspit.
Eerder deze week meldde de Financial Times dat de Europese Commissie zou overwegen de plannen voor strengere maatregelen voor dierenwelzijn af te zwakken. Volgens verschillende hoge ambtenaren zou de Commissie zich zorgen maken over de gevolgen die de eerder beloofde aanscherping van de dierenwelzijnsregels zou hebben voor de voedselinflatie.

De Europese Commissie had beloofd de soms al 20 jaar oude bestaande dierenwelzijnswetgeving dit najaar te herzien. Twee jaar geleden zei de Europese Commissie al toe een einde te zullen maken aan het gebruik van kooien in de veehouderij, als reactie op het Europese burgerinitiatief 'End the Cage Age', een initiatief van dierenwelzijnsorganisatie Compassion in World Farming, dat door 1,4 miljoen burgers werd ondertekend. Ook een burgerinitiatief voor een verbod op de pelsdierfokkerij haalde 1,5 miljoen burgerhandtekeningen op. Onlangs pleitte Frankrijk voor een Europees verbod op haantjesdoden. De herziening van de Europese dierenwelzijnsnormen stond voor dit najaar op de agenda.

Maar zorgen dat de voorgestelde veranderingen een prijsopdrijvend effect zouden kunnen hebben op de voedselprijzen, bracht Brussel tot een heroverweging van de plannen. Uit een door de FT ingeziene concept effectbeoordeling blijkt dat de kosten voor boeren gemiddeld met ongeveer 15% kunnen stijgen, wat tot hogere consumptieprijzen én een toename van de import zou kunnen leiden. Het verbod op het doden van eendagskuikens zou de prijs van een dozijn eieren met 60 cent opdrijven en vrije uitloop voor vleeskuikens zou 12 cent extra kosten, aldus de Financial Times.

Tijdens haar State of the Union zweeg Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen in alle talen over de dierenwelzijnsinitiatieven. "Wat er vandaag gebeurd is, is schandalig. De Europese Commissie is teruggekomen op haar woord om dieren een leven te geven dat het waard is om te leven, door te buigen voor de eisen van de Big Agri-lobby en de nieuwe wetten voor dierenwelzijn om zeep te helpen door uitstel", zegt Olga Kikou, hoofd van Compassion in World Farming EU in een reactie. Kikou spreekt van een "schandalig vertoon van minachting voor burgerbetrokkenheid, in een tijd waarin mensen hun vertrouwen in de EU al aan het verliezen zijn." Ook Joe Moran van dierenwelzijnsorganisatie Four Paws, wijst op het met voeten treden van de burgerwensen. "Als dit [de hervorming van de dierenwelzijnsregelgeving, nvdr] niet gebeurt, negeert de Commissie een van de grootste democratische eisen in haar geschiedenis."

Pekka Pesonen, secretaris-generaal van Copa-Cogeca, de koepelorganisatie van Europese boeren, gaf in de FT aan dat de Europese boeren de veranderingen wilden doorvoeren zolang ze maar tijd en financiële steun zouden krijgen, en geïmporteerd vlees aan dezelfde normen zou moeten voldoen. Dat zou in feite een importverbod betekenen voor grote importlanden zoals Brazilië, Oekraïne en Thailand, aldus de FT.

De landbouwpers viel vooral op dat Von der Leyen - van de EVP, de Europese middenpartij waartoe ook het CDA behoort - de kant koos van de boeren. Een Duits boerenblad schrijft: levensmiddelenproductie is de kern van het EU-landbouwbeleid.