.jpg){kind=link}
Voor het eerst in de geschiedenis schoot de wereldwijde omzet van champagne in 2022 door de €6 miljard-grens. Toch maken de champagneboeren zich ongerust. Door de klimaatverandering verandert de smaak van champagne. Bovendien dreigt een champagnetekort. Met de aanplant van nieuwe, klimaatbestendigere druivensoorten, hopen de champagneboeren vooruit te lopen op de toekomst.
De oogst van 2023 moet nog beginnen - rond 7 september naar verwachting - maar de champagnesector kijkt alvast terug op een uiterst geslaagd 2022. In totaal gingen er vorig jaar 325,5 miljoen flessen champagne over de toonbank, voor een bedrag van €6,3 miljard. De meeste champagne ging naar de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Japan, maakte de handelsorganisatie Comité Champagne bekend.
De vooruitzichten zijn minder rooskleurig dan ze lijken. De vraag is groter dan de productie aankan. Vorig jaar zat een aantal champagneproducten al in november door zijn voorraad verkooprijpe flessen heen, aldus De Tijd. Voor de komende oogst draait het Comité bovendien de maximale opbrengst per hectare met 600 liter omlaag, naar 11.400 liter, waarmee gemikt wordt op een productie van 314 miljoen flessen. De recordhoge productie van de afgelopen 2 jaar is op termijn niet vol te houden, omdat de kwaliteit van de dure wijn niet gebaat is bij maximale productie. Eén van de complicaties van het maken van champagne is het blenden van verschillende jaargangen. Als krappe oogsten volgen op rijpe, raakt dat het proces en de kwaliteit van de beroemde schuimwijn. Maar ook en vooral maakt de klimaatverandering de toekomst onzeker.
'Zoetere druiven'
De afgelopen 30 jaar is de temperatuur in de Champagne met gemiddeld 1,1 °C gestegen. Met positief effect, zegt Grégoire van den Ostende, directeur Benelux van het Comité Champagne. "Champagne uit de Champagnestreek wordt gedefinieerd door drie dingen: het terroir, dus de natuurlijke omgeving, het klimaat, en de eeuwenoude knowhow van de producenten. [...] Alles hangt af van het evenwicht tussen de zuurtegraad en het suikergehalte. Simpel gesteld hebben de warmere zomers door de jaren heen tot zoetere druiven geleid." Met die natuurlijke suikers en in combinatie met modernisering en betere technieken is het smaakevenwicht "bijna perfect in balans" gekomen.
Maar de 16.000 champagneboeren kunnen bepaald niet op hun lauweren rusten. Uit een rapport van Standard & Poor's Global, een bureau dat kredietwaardigheid in kaart brengt, blijkt dat het risico op droogte en ander extreem weer de komende 25 jaar zal verdrievoudigen. Sneller rijpende en zoetere druiven leiden tot wijnen met een hoger alcoholpercentage en minder zuren. Niet voor niets oogstten de wijnboeren in het zuiden van Frankrijk begin deze maand al de druiven voor de daar gemaakte mousserende wijnen. Het zal dan ook geen verwondering wekken dat de oenologen van het Comité Champagne naarstig op zoek zijn naar nieuwe druivensoorten die trager rijpen, en bovendien beter bestand zijn tegen ziektes.
Terug naar de oude, beginnen met nieuwe
Traditiegetrouw mag champagne gemaakt worden van 7 rassen: chardonnay, pinot noir, pinot meunier en een heel kleine minderheid arbane, petit meslier, pinot blanc en pinot gris. Nu al planten sommige champagneboeren de uit de gratie geraakte petit meslier en arbane opnieuw aan, omdat de reden achter hun verdwijnen was dat ze moeilijk afrijpen in een 'cool climate region', zoals de Champagne.
'PIWI's'
En sinds 2000 al experimenteert het Comité Champagne met de ontwikkeling van nieuwe druivensoorten. De komende 10 jaar zal bijvoorbeeld de voltis uitgeprobeerd worden, waarmee wijnboeren tot 5% van hun areaal mogen beplanten. De voltis is een druivensoort die later geoogst kan worden en dus minder risico loopt bij late nachtvorst, maar ook resistent is tegen valse en echte meeldauw, beruchte wijnschimmels. Het toelaten van een dergelijke nieuwe druivensoort is een regelrechte revolutie in de bol van traditie staande Franse wijnwereld en al helemaal in de Champagne. In die streek begonnen de heel precieze beschrijvingen waar een wijn aan moet voldoen om een streekaanduiding te mogen dragen.
Er is nog een andere oplossing voor degenen die de 'echte' champagnesmaak niet willen missen. Overstappen op de vaak uitstekende mousserende wijnen uit Luxemburg, België, Groot-Brittannië en zelfs Nederland. Want waar de klassieke champagnerassen lijden onder de klimaatverandering, doen die nieuw ontwikkelde, schimmelbestendige rassen als de voltis, de solaris, souvignier gris, ook wel noordelijkere streken juist uitstekend. Maar ook de Chardonnay, de druif waar een belangrijk deel van de champagnes van gemaakt is, doet het in noordelijker streken als vanouds fris in de Champagne.
De vooruitzichten zijn minder rooskleurig dan ze lijken. De vraag is groter dan de productie aankan. Vorig jaar zat een aantal champagneproducten al in november door zijn voorraad verkooprijpe flessen heen, aldus De Tijd. Voor de komende oogst draait het Comité bovendien de maximale opbrengst per hectare met 600 liter omlaag, naar 11.400 liter, waarmee gemikt wordt op een productie van 314 miljoen flessen. De recordhoge productie van de afgelopen 2 jaar is op termijn niet vol te houden, omdat de kwaliteit van de dure wijn niet gebaat is bij maximale productie. Eén van de complicaties van het maken van champagne is het blenden van verschillende jaargangen. Als krappe oogsten volgen op rijpe, raakt dat het proces en de kwaliteit van de beroemde schuimwijn. Maar ook en vooral maakt de klimaatverandering de toekomst onzeker.
'Zoetere druiven'
De afgelopen 30 jaar is de temperatuur in de Champagne met gemiddeld 1,1 °C gestegen. Met positief effect, zegt Grégoire van den Ostende, directeur Benelux van het Comité Champagne. "Champagne uit de Champagnestreek wordt gedefinieerd door drie dingen: het terroir, dus de natuurlijke omgeving, het klimaat, en de eeuwenoude knowhow van de producenten. [...] Alles hangt af van het evenwicht tussen de zuurtegraad en het suikergehalte. Simpel gesteld hebben de warmere zomers door de jaren heen tot zoetere druiven geleid." Met die natuurlijke suikers en in combinatie met modernisering en betere technieken is het smaakevenwicht "bijna perfect in balans" gekomen.
Maar de 16.000 champagneboeren kunnen bepaald niet op hun lauweren rusten. Uit een rapport van Standard & Poor's Global, een bureau dat kredietwaardigheid in kaart brengt, blijkt dat het risico op droogte en ander extreem weer de komende 25 jaar zal verdrievoudigen. Sneller rijpende en zoetere druiven leiden tot wijnen met een hoger alcoholpercentage en minder zuren. Niet voor niets oogstten de wijnboeren in het zuiden van Frankrijk begin deze maand al de druiven voor de daar gemaakte mousserende wijnen. Het zal dan ook geen verwondering wekken dat de oenologen van het Comité Champagne naarstig op zoek zijn naar nieuwe druivensoorten die trager rijpen, en bovendien beter bestand zijn tegen ziektes.
Terug naar de oude, beginnen met nieuwe
Traditiegetrouw mag champagne gemaakt worden van 7 rassen: chardonnay, pinot noir, pinot meunier en een heel kleine minderheid arbane, petit meslier, pinot blanc en pinot gris. Nu al planten sommige champagneboeren de uit de gratie geraakte petit meslier en arbane opnieuw aan, omdat de reden achter hun verdwijnen was dat ze moeilijk afrijpen in een 'cool climate region', zoals de Champagne.
'PIWI's'
En sinds 2000 al experimenteert het Comité Champagne met de ontwikkeling van nieuwe druivensoorten. De komende 10 jaar zal bijvoorbeeld de voltis uitgeprobeerd worden, waarmee wijnboeren tot 5% van hun areaal mogen beplanten. De voltis is een druivensoort die later geoogst kan worden en dus minder risico loopt bij late nachtvorst, maar ook resistent is tegen valse en echte meeldauw, beruchte wijnschimmels. Het toelaten van een dergelijke nieuwe druivensoort is een regelrechte revolutie in de bol van traditie staande Franse wijnwereld en al helemaal in de Champagne. In die streek begonnen de heel precieze beschrijvingen waar een wijn aan moet voldoen om een streekaanduiding te mogen dragen.
Er is nog een andere oplossing voor degenen die de 'echte' champagnesmaak niet willen missen. Overstappen op de vaak uitstekende mousserende wijnen uit Luxemburg, België, Groot-Brittannië en zelfs Nederland. Want waar de klassieke champagnerassen lijden onder de klimaatverandering, doen die nieuw ontwikkelde, schimmelbestendige rassen als de voltis, de solaris, souvignier gris, ook wel noordelijkere streken juist uitstekend. Maar ook de Chardonnay, de druif waar een belangrijk deel van de champagnes van gemaakt is, doet het in noordelijker streken als vanouds fris in de Champagne.