"Nergens in Europa is het aantal supermarkten per vierkante kilometer zo hoog als in België," zegt retailexpert Jorg Snoeck in de NRC. Per 10.000 inwoners telt België 3,1 supermarkten. In Nederland zijn dat er 2,5. "Dat zijn er simpelweg te veel." En toch plannen alle grote ketens verdere uitbreiding. Dat kan alleen ten koste van de andere gaan.
Het Belgische supermarktlandschap is hyperconcurrentieel. De oorspronkelijke Belgische supermarktketens Colruyt en Delhaize kregen in de jaren '70 concurrentie van het Franse Carrefour en de Duitse discounter Aldi. In de jaren '90 maakten het Duitse Lidl en Franse Intermarché hun entree en in 2011 opende het Nederlandse Albert Heijn zijn eerste winkels, gevolgd door Jumbo in 2019.
Over het algemeen hebben de nieuwkomers hun plek gevonden, zegt Pieter-Jan De Smet van RetailSonar in de NRC. De Duitse discounters willen gewoon in elke markt aanwezig zijn. De Fransen zochten aansluiting bij het Franstalige taalgebied, de Nederlandse bij het Vlaamse. Albert Heijn heeft zich stevig genesteld als lage prijzensuper. Jumbo worstelt en sluit daarom een nog maar kort geleden geopende winkel in Zonhoven. Jumbo wilde in 2025 100 supermarkten in Vlaanderen hebben, maar dat doel is 'niet langer heilig', zei topman Ton van Veen onlangs. De teller staat vooralsnog op 29.
Overvol
De nieuwkomers hebben de markt vol gemaakt; overvol volgens sommige retailexperts. In Zonhoven zijn 10 supermarkten voor 21.000 inwoners. In Pelt, waar de eerste Jumbo-supermarkt openging, zijn er 10 supermarkten voor 32.000 inwoners. De dichtst besuperde plaats van België is Sint-Denijs-Westrem, bij Gent, met één supermarkt per duizend inwoners. En dat heeft tot gevolg dat zo ongeveer alle supermarktketens lijden onder de felle concurrentie. "Zo is Delhaize relatief duur, terwijl "klanten nu meer op de euro’s letten". Colruyt biedt juist die lage prijzen, maar zit gevangen in zijn eigen beloftes: als een concurrent met aanbiedingen strooit, móét de marktleider mee, wat ten koste gaat van de winst," aldus Jorg Snoeck, oprichter van RetailDetail, in de NRC.
'Shophoppers'
Daar komt bij dat de Belgische klant veel minder trouw is aan zijn of haar supermarkt dan de klant in Nederland. "De consument gaat hier vaak naar meerdere supermarkten. Hun grote aankopen doen ze bij formule A, de aanbiedingen halen ze bij keten B, bij barbecueweer gaan ze naar winkel C,” zegt De Smet. Ook de vele aanbiedingen, waarmee ketens elkaars klanten proberen te lokken, spelen een rol. Nog nooit eerder kochten de Belgen zo veel levensmiddelen in de aanbieding als vorig jaar, volgens marktonderzoeker Nielsen.
Wat de supermarktsituatie in België extra complex maakt, is dat in België de lonen gekoppeld zijn aan de inflatie. En die liep afgelopen jaar flink op. Dat betekent dat de supermarkten per 1 januari van dit jaar geconfronteerd werden met een loonkostenstijging van 11%. "Marges staan daardoor echt onder druk,” zegt De Smet. Met faillissementen (Makro), overnames (Mestdagh), verliezen (Carrefour, Cora, Lidl) en extra kapitaalinjecties (Jumbo) tot gevolg.
Dat neemt niet weg dat de ketens winkels blijven openen. Carrefour wil er dit jaar 20 filialen bij, Delhaize 14 en Albert Heijn, Lidl en Jumbo elk 10. Dat kan alleen maar lukken ten koste van andere ketens, volgens De Smet. "Want het is niet alsof we hier dadelijk ineens véél meer boodschappen gaan kopen.”
Over het algemeen hebben de nieuwkomers hun plek gevonden, zegt Pieter-Jan De Smet van RetailSonar in de NRC. De Duitse discounters willen gewoon in elke markt aanwezig zijn. De Fransen zochten aansluiting bij het Franstalige taalgebied, de Nederlandse bij het Vlaamse. Albert Heijn heeft zich stevig genesteld als lage prijzensuper. Jumbo worstelt en sluit daarom een nog maar kort geleden geopende winkel in Zonhoven. Jumbo wilde in 2025 100 supermarkten in Vlaanderen hebben, maar dat doel is 'niet langer heilig', zei topman Ton van Veen onlangs. De teller staat vooralsnog op 29.
Overvol
De nieuwkomers hebben de markt vol gemaakt; overvol volgens sommige retailexperts. In Zonhoven zijn 10 supermarkten voor 21.000 inwoners. In Pelt, waar de eerste Jumbo-supermarkt openging, zijn er 10 supermarkten voor 32.000 inwoners. De dichtst besuperde plaats van België is Sint-Denijs-Westrem, bij Gent, met één supermarkt per duizend inwoners. En dat heeft tot gevolg dat zo ongeveer alle supermarktketens lijden onder de felle concurrentie. "Zo is Delhaize relatief duur, terwijl "klanten nu meer op de euro’s letten". Colruyt biedt juist die lage prijzen, maar zit gevangen in zijn eigen beloftes: als een concurrent met aanbiedingen strooit, móét de marktleider mee, wat ten koste gaat van de winst," aldus Jorg Snoeck, oprichter van RetailDetail, in de NRC.
'Shophoppers'
Daar komt bij dat de Belgische klant veel minder trouw is aan zijn of haar supermarkt dan de klant in Nederland. "De consument gaat hier vaak naar meerdere supermarkten. Hun grote aankopen doen ze bij formule A, de aanbiedingen halen ze bij keten B, bij barbecueweer gaan ze naar winkel C,” zegt De Smet. Ook de vele aanbiedingen, waarmee ketens elkaars klanten proberen te lokken, spelen een rol. Nog nooit eerder kochten de Belgen zo veel levensmiddelen in de aanbieding als vorig jaar, volgens marktonderzoeker Nielsen.
Wat de supermarktsituatie in België extra complex maakt, is dat in België de lonen gekoppeld zijn aan de inflatie. En die liep afgelopen jaar flink op. Dat betekent dat de supermarkten per 1 januari van dit jaar geconfronteerd werden met een loonkostenstijging van 11%. "Marges staan daardoor echt onder druk,” zegt De Smet. Met faillissementen (Makro), overnames (Mestdagh), verliezen (Carrefour, Cora, Lidl) en extra kapitaalinjecties (Jumbo) tot gevolg.
Dat neemt niet weg dat de ketens winkels blijven openen. Carrefour wil er dit jaar 20 filialen bij, Delhaize 14 en Albert Heijn, Lidl en Jumbo elk 10. Dat kan alleen maar lukken ten koste van andere ketens, volgens De Smet. "Want het is niet alsof we hier dadelijk ineens véél meer boodschappen gaan kopen.”
