Vanaf 1 januari 2023 moeten alle Franse restaurants met meer dan 20 zitplaatsen verplicht herbruikbaar servies en bestek aanbieden aan hun klanten. Fini dus, de kartonnen, papieren en plastic wegwerpverpakkingen die je na je maaltijd vanaf je dienblad zo de prullenbak inschuift. Een ware revolutie voor de 30.000 fastfood-restaurants in Frankrijk.
De wet die de kartonnen verpakkingen in fastfood-restaurants verbiedt, onderdeel van de anti-afvalwet AGEC, werd al in 2020 aangenomen.

Hoewel fastfoodketens zich al 3 jaar hebben kunnen voorbereiden, zijn de verschillen groot. Sommige filialen zijn er helemaal klaar voor, zoals de 14 McDonald's vestigingen in het departement Pyrénées-Orientales. Andere zetten de eerste weken van januari een eindsprint in om de overstap af te ronden. En sommige fastfoodbedrijven, vooral kleinere, blijken niet eens op de hoogte te zijn van de nieuwe maatregel.

Er staat dan ook nogal wat op het spel. Volgens milieuorganisaties produceren de Franse fastfood-bedrijven jaarlijks 180 miljoen kilo afval bij de 6 miljard maaltijden die ze serveren. Het verbod op de wegwerpverpakkingen moet 100 miljoen kilo afval gaan schelen. Diezelfde milieuorganisaties zetten de regering onder druk om vooral goed te controleren of de wet wel wordt nageleefd. Want het alternatief waar de meeste ketens voor hebben gekozen, valt hen tegen. Geen glas of porcelein, maar herbruikbaar plastic.

De fastfoodketens vinden dat ze meer dan genoeg doen. Niet alleen hebben ze hun logistieke processen moeten omgooien, ook hebben ze moeten investeren in vaatwassers en extra personeel. Om over het herbruikbare serviesgoed nog maar niet te spreken.

"Het servies is gemaakt van biologisch afbreekbaar plastic," zegt Kevin Desclaux, manager van een McDonald's in Perpignan. Desclaux verminderde het kartonverbruik van zijn restaurant met 30%. Maar daar staan meer kosten tegenover: een herbruikbaar glas kost tot 40 keer meer dan een kartonnen exemplaar. "We hebben geïnvesteerd in een nieuwe krachtige vaatwasser. In drie minuten reinigt deze de vaat op 60 graden en droogt het servies daarna." Maar er is ook iemand aangenomen om de klanten uit te leggen dat het serviesgoed kan worden hergebruikt. En mochten ze zich toch vergissen en hun bestek en servies in de afvalemmer schuiven, dan is er nog geen man overboord. McDonald's heeft in alle serviesgoed een chip aangebracht zodat het makkelijk te traceren is. Kostenplaatje? Tienduizenden euro's.

Nou maar hopen dat de bekers meer dan 40 keer afwassen doorstaan. Anders zijn de zorgen van de milieuorganisaties over de duurzaamheid van het herbruikbare serviesgoed alsnog gerechtvaardigd. Volgens de Europese verpakkingsindustrie (EPPA) is herbruikbaar serviesgoed slechter voor het milieu dan kartonnen verpakkingen. Het moet immers worden gewassen en gedroogd, waarbij "veel energie, water en wasmiddelen" worden gebruikt, zei voorzitter Éric Le Lay onlangs. "We zullen daar alert op zijn," aldus Alice Elfassi van Zero Waste France.