Een social jetlag heeft dezelfde gevolgen als heen en weer vliegen door tijdzones: afwijkend eetgedrag, moeheid en irritatie.Met dit verschil: hij zit ingebakken in ons leven.

In onderstaand filmpje legt de Zweedse onderzoeker Till Roenneberg beknopt en helder uit wat 'social jetlag' is. Roenneberg heeft onderzocht wat hoe het zit met het verschil tussen de biologische klok van mensen en de 'sociale klok', het leef- en werkritme waar de moderne mens aan blootgesteld wordt. De (verontrustende) resultaten achter het filmpje zijn beschreven in een artikel in Cell.

Till Roenneberg over de implicaties van Social Jetlag voor ons eet-, rook- en drinkgedrag from dickfoodlognl on Vimeo.



De vier hoofdconclusies van Roennebergs onderzoek:
1. 70 procent van de bevolking kampt met de gevolgen van een sociale jetlag, waardoor de biologische en sociale klok meer dan een uur uit elkaar lopen.
2. onze sociale jetlag blijkt een medebepalende factor van BMI te zijn, vooral als mensen toch al te zwaar zijn.
3. mensen zijn de afgelopen tien jaar minder gaan slapen, maar alleen door de week, tijdens het weekend wordt bijgeslapen.
4. individuele mensen worden steeds meer blootgesteld aan minder licht, en daardoor gaat hun biologische klok achterlopen.

Ons zogenaamde circadiaanse ritme (het aangeboren ±24-uurs ritme) bepaalt o.a. hoeveel we slapen. Iemands chronotype beschrijft zijn slaappatroon dat bepaald blijkt te worden door zijn genetische achtergrond, leeftijd, sexe en omgevingsfactoren, zoals licht. Sociale jetlag is het meetbare verschil tussen uw circadiaanse en sociale ritmes. Het komt tot uiting in een letterlijk chronische slaaptekort.

De circadiaanse klok reguleert ook de energiehuishouding van het lichaam. Zo laten bijvoorbeeld de lichaamstemperatuur en energiebehoeften een cyclisch verloop zien. Van de 'gewone' reisjetlag is al vastgesteld dat die effect heeft op het eetgedrag. In Roennebergs grootschalige epidemiologische onderzoek wordt aangetoond dat behalve slaapduur, ook sociale jetlag tot verstoring van de energiehuishouding en gewichtsproblemen kan leiden.

Roenneberg: 'Onze resultaten laten zien dat 'tegen de klok leven' een factor zou kunnen zijn die bijdraagt aan de obesitasepidemie. Dit is van groot belang in de lopende discussies over het invoeren van zomertijd en werk- of schooltijden, die allemaal bijdragen aan de hoeveelheid sociale jetlag die een individu oploopt. Onze gegevens wijzen erop dat het meer gelijk laten lopen van biologische en sociale klokken zal helpen het obesitasprobleem in de hand te houden.'

Fotocredits: Judy **
Dit artikel afdrukken