1 min
Het is hoog tijd dat de overheid de regie terugpakt op de voedselmarkt, vinden Joris Lohman en Hidde Boersma. Met zo’n New Farm Deal wordt echte verduurzaming eindelijk mogelijk.
Dat schrijven de twee voedselopiniemakers in de Volkskrant. Ze zien een aanleiding in de oplopende spanningen - die daadwerkelijk tot gewonden en doden kan leiden - in de boerenprotesten van afgelopen week.
Het debat , schrijven Lohman en Boersma, over de toekomst van de landbouw liep deze week flink uit de hand. Het begon met de arrestatie van een 17-jarige jongen die met een trekker inreed op een beambte van de marechaussee. Op woensdag werden tientallen boeren opgesloten in een cel in Assen en ging een werkbezoek van minister Carola Schouten aan Zeeland niet door omdat haar veiligheid niet gegarandeerd kon worden wegens verwachte trekkerdemonstraties. Met ‘wilde acties’ tonen boeren door het hele land hun frustratie over wat zij zien als een voortdurende aanval op hun levensstijl en toekomstperspectief door politici en beleidsmakers met weinig kennis van landbouw.
Als de Nederlandse overheid ingrijpt, dan kan ze dat alleen doen voor de omzet die Nederlandse boeren in eigen land maken. Die is gering en hoogstens een procent of dertig voor vlees en zuivel. In de tuinbouw gaat ruim 90% de grens over. Het bijzondere is: die sector hoor je niet en zeurt niet bij de poorten van distributiecentra. Vlees en zuivel wel.
Dat schrijven de twee voedselopiniemakers in de Volkskrant. Ze zien een aanleiding in de oplopende spanningen - die daadwerkelijk tot gewonden en doden kan leiden - in de boerenprotesten van afgelopen week.
Het debat , schrijven Lohman en Boersma, over de toekomst van de landbouw liep deze week flink uit de hand. Het begon met de arrestatie van een 17-jarige jongen die met een trekker inreed op een beambte van de marechaussee. Op woensdag werden tientallen boeren opgesloten in een cel in Assen en ging een werkbezoek van minister Carola Schouten aan Zeeland niet door omdat haar veiligheid niet gegarandeerd kon worden wegens verwachte trekkerdemonstraties. Met ‘wilde acties’ tonen boeren door het hele land hun frustratie over wat zij zien als een voortdurende aanval op hun levensstijl en toekomstperspectief door politici en beleidsmakers met weinig kennis van landbouw.
Als de Nederlandse overheid ingrijpt, dan kan ze dat alleen doen voor de omzet die Nederlandse boeren in eigen land maken. Die is gering en hoogstens een procent of dertig voor vlees en zuivel. In de tuinbouw gaat ruim 90% de grens over. Het bijzondere is: die sector hoor je niet en zeurt niet bij de poorten van distributiecentra. Vlees en zuivel wel.
Zolang Nederland zorgt dat de Nederlandse veehouderij op een eiland zit gaat er geen marge gehaald worden.
Een voorbeeld is dat wij voor brandstof voor onze machines ca €0.50 per liter meer betalen dan onze Belgische collega's. Gevolg van afschaffing landbouw diesel. Nog een voorbeeld is dat in Nederland de keurkosten voor vee door de Nvwa grotendeels afgewenteld worden op de slachterijen dus op de boeren. Daarbij komt nog dat die kosten een veelvoud zijn van de ons omringende landen.
En zo zijn er nog voorbeelden genoeg te vinden die concurrentie positie van de Nederlandse boer ondermijnen.
De regeldrift van de overheid is de bottleneck voor de veehouderij.
Krijn #14, "En we dus de productie begrenzen met fosfaatquota en dierrechten (Joris en Hidde hoeven dus niet te pleiten voor quotering, die hebben we in de veehouderij al)."
Even voor de lezers die dit niet weten: de melkquotering gold in de hele EU en ondersteunde de melkprijs voor alle Europese veehouders. De quotering via fosfaatrechten en dierrechten geldt alleen in Nederland en ondersteunt de prijzen voor de veehouders nauwelijks, want ze zitten in een Europese markt.
Een Europese quotering (in welke vorm dan ook) zou dus beter zijn voor het inkomen van de Europese en Nederlandse veehouders. Als Joris en Hidde dat bedoelen, hebben ze een punt.
Waarom tuinders niet klagen en boeren wel? Tuinders klagen ook, maar hebben producten en afzetmethoden waar je vaak creatief mee kan omgaan. Toen op vrijdag 13 maart j.l. de markt voor sierteeltproducten volledig instortte vanwege de coronacrisis (nog maar 30% werd verkocht) gingen er geluiden op om alles op het Binnenhof te storten. Gelukkig is dat niet gebeurd. Vrijwel direct zijn acties gestart om bloemen aan verzorgingshuizen en verplegend personeel te schenken. Soms waren dit individuele initiatieven, maar de veiling had achter de schermen ook een dikke vinger in de pap. Vervolgens zijn consumenten massaal bloemen aan elkaar gaan sturen. Dat loste het probleem van de exportmarkt niet op, maar het gaf wel een positieve vibe. Het werkte aanstekelijk en verbeterde het humeur. Tuinders zijn hun energie gaan steken in verkoop, zoals stalletjes en via webshops (ze hadden toch tijd over). Ik sprak vorige week een peperteler die zijn webshop de afgelopen maanden zag exploderen. Reken er maar op dat hij dat na corona vast probeert te houden.
Ook werkt -zover ik dat kan beoordelen- de lobby naar de politiek heel goed. Achter de schermen wordt keihard gewerkt aan goede regelingen die uiteraard op individueel niveau niet altijd passen. Er zullen dit jaar opnieuw bedrijven sneuvelen, maar veel minder dan aanvankelijk gedacht.
Corona is een tijdelijke crisis. Als je kijkt naar het verduurzamen van de tuinbouw, dan zie ik heel veel initiatieven bij individuele ondernemers. Investeren in nieuwe technieken die het milieu minder belasten geeft je een voorsprong op de buurman en lonen dus. Bovendien dicteert de retail dat producten vrij moeten zijn van residu of met lage footprint. Doe je niet mee, dan lig je er uit.
Henric daar komt nog een ander aspect bij de groenten kun je niet bewaren als er een overaanbod is wordt dat vernietigd. Maar met melk wordt opgeslagen door middel van melkpoeder en boter en met vlees wordt ingevroren. Dit bij altijd boven de markt hangen.
Rene, ook de tuinbouw kent een varkenscyclus. Door de kredietcrisis (minder goedkoop geld beschikbaar) zijn best wat bedrijven omgevallen, het verminderde rendement van wkk-installaties speelde een rol, hoge energieprijzen, uitbreiding van rozenteelt in Afrika, stagnerende woningbouw en de verzadigde markt voor potphalaenopsis niet te vergeten. Vwb de potphalaenopsis, daarin werden jarenlang enorme rendementen gemaakt, wat de prijs van tuinbouwgrond opdreef. Doordat uitbreiding in die teelt maar langzaam gaat, bleef dit effect heel lang aanhouden.
Dat banken dwingend adviseren om een groot huis te bouwen heb ik nog nooit gehoord, lijkt me een vreemd verhaal. Een huis is een kostenpost, en blijft een agrarische bedrijfswoning waarvan de waarde beperkt is.