Intermittent fasting is een populaire methode voor gewichtsverlies. Volgens de nodige experts zelfs een veelbelovende. Uit recent onderzoek zou blijken dat de langetermijneffecten van periodiek vasten het risico op vervroegd overlijden verhogen. Dat zijn harde conclusies.
Intermitterend vasten is een dieetpatroon dat periodes van vasten afwisselt met periodes van eten. Er zijn verschillende manieren om periodiek vasten toe te passen. Een vaak toegepaste methode is het beperken van de periode waarin je eet tot acht uur per dag om daarna zestien uur niet meer te eten. De Ramadan is hier een voorbeeld van. Maar periodiek vasten wordt ook veelal toegepast om af te vallen. Op de korte termijn zou het helpen tegen hoge bloeddruk en cholesterolwaarden.
Observationeel onderzoek
Onderzoekers van de Universiteit van Shanghai in China presenteerden tijdens een congres van de Amerikaanse Hartstichting tegengestelde resultaten op de lange termijn. Ze ontdekten dat deelnemers die zich hielden aan een vastenperiode van minstens zestien uur het risico op overlijden door hart- en vaatziekten met 91% verhoogt in vergelijking met deelnemers die niet periodiek vasten en hun maaltijden spreiden over de dag.
Opmerkelijk is dat bestaande hart- en kankerpatiënten ook risico liepen op eerder overlijden (66%). De onderzoekers hielden in hun analyse rekening met het feit dat de vastende deelnemers een hoger BMI hadden en onvoldoende toegang tot voedsel. Maar de negatieve resultaten bleven hetzelfde.
De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op data van meer dan 20.000 Amerikanen over een gemiddelde periode van 15 jaar. Mannen en vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 49 jaar werden in deze periode slechts twee keer gevraagd naar hun eetgewoonten via zelfrapporterende vragenlijsten.
Hoofdonderzoeker Victor Zhong geeft zelf al aan dat het onderzoek geen oorzakelijk verband laat zien tussen periodiek vasten en hart- en vaatziekten. De resultaten over de langetermijneffecten van periodiek vasten zijn nog niet gepubliceerd en dus nog niet beoordeeld door een wetenschappelijk panel.
Harde conclusies
De Nederlandse Hartstichting kijkt serieus naar het onderzoek, maar benadrukt dat er nog veel onduidelijkheid is: “We weten bijvoorbeeld nog niet wat het profiel was van de mensen die aan de studie meededen. Misschien zijn er andere redenen waarom zij een hoger risico liepen”, zegt woordvoerder Dave Krajenbrink.
Critici wijzen op de beperkingen van het onderzoek zonder specifieke registratie van de duur van de vastenperiode. Het kan zijn dat deelnemers niet opzettelijk vastten. Ook is het onduidelijk wat deelnemers aten buiten de vastenperiode. Bovendien zijn voedingsvragenlijsten vaak onnauwkeurig om voedingspatronen te beoordelen doordat mensen kunnen vergeten wat ze hebben gegeten, vooral als het gaat om tussendoortjes. De Amerikaanse Cardioloog Francisco Lopez-Jimenez merkt op dat de timing van de maaltijden van invloed kan zijn op de resultaten.
Er zijn vooralsnog geen harde feiten die aantonen dat periodiek vasten gezond of ongezond is. Onderwijl horen consumenten zoveel tegenstrijdige gedachten over wat gezond en ongezond zou zijn dat de feiten hen niet meer interesseren en zij gewoon hun eigen gang gaan.
Onderzoeker Dennis Zeilstra vindt de aandacht voor het onderzoek opmerkelijk en laat zich uit op LinkedIn: “Een grote mate van terughoudendheid lijkt mij op zijn plaats.” Prof. Edith Feskens (WUR) merkt op: "Pas op met dit soort press releases klakkeloos over te nemen!", naar aanleiding van berichtgeving over dit 'grote nieuws' door de NOS.
De aandacht voor het onderzoek lijkt vooral gedreven door sensatie. Nieuwe onderzoeksresultaten kunnen volgende week weer anders uitpakken.
Observationeel onderzoek
Onderzoekers van de Universiteit van Shanghai in China presenteerden tijdens een congres van de Amerikaanse Hartstichting tegengestelde resultaten op de lange termijn. Ze ontdekten dat deelnemers die zich hielden aan een vastenperiode van minstens zestien uur het risico op overlijden door hart- en vaatziekten met 91% verhoogt in vergelijking met deelnemers die niet periodiek vasten en hun maaltijden spreiden over de dag.
Opmerkelijk is dat bestaande hart- en kankerpatiënten ook risico liepen op eerder overlijden (66%). De onderzoekers hielden in hun analyse rekening met het feit dat de vastende deelnemers een hoger BMI hadden en onvoldoende toegang tot voedsel. Maar de negatieve resultaten bleven hetzelfde.
De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op data van meer dan 20.000 Amerikanen over een gemiddelde periode van 15 jaar. Mannen en vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 49 jaar werden in deze periode slechts twee keer gevraagd naar hun eetgewoonten via zelfrapporterende vragenlijsten.
Hoofdonderzoeker Victor Zhong geeft zelf al aan dat het onderzoek geen oorzakelijk verband laat zien tussen periodiek vasten en hart- en vaatziekten. De resultaten over de langetermijneffecten van periodiek vasten zijn nog niet gepubliceerd en dus nog niet beoordeeld door een wetenschappelijk panel.
Harde conclusies
De Nederlandse Hartstichting kijkt serieus naar het onderzoek, maar benadrukt dat er nog veel onduidelijkheid is: “We weten bijvoorbeeld nog niet wat het profiel was van de mensen die aan de studie meededen. Misschien zijn er andere redenen waarom zij een hoger risico liepen”, zegt woordvoerder Dave Krajenbrink.
Critici wijzen op de beperkingen van het onderzoek zonder specifieke registratie van de duur van de vastenperiode. Het kan zijn dat deelnemers niet opzettelijk vastten. Ook is het onduidelijk wat deelnemers aten buiten de vastenperiode. Bovendien zijn voedingsvragenlijsten vaak onnauwkeurig om voedingspatronen te beoordelen doordat mensen kunnen vergeten wat ze hebben gegeten, vooral als het gaat om tussendoortjes. De Amerikaanse Cardioloog Francisco Lopez-Jimenez merkt op dat de timing van de maaltijden van invloed kan zijn op de resultaten.
Er zijn vooralsnog geen harde feiten die aantonen dat periodiek vasten gezond of ongezond is. Onderwijl horen consumenten zoveel tegenstrijdige gedachten over wat gezond en ongezond zou zijn dat de feiten hen niet meer interesseren en zij gewoon hun eigen gang gaan.
Onderzoeker Dennis Zeilstra vindt de aandacht voor het onderzoek opmerkelijk en laat zich uit op LinkedIn: “Een grote mate van terughoudendheid lijkt mij op zijn plaats.” Prof. Edith Feskens (WUR) merkt op: "Pas op met dit soort press releases klakkeloos over te nemen!", naar aanleiding van berichtgeving over dit 'grote nieuws' door de NOS.
De aandacht voor het onderzoek lijkt vooral gedreven door sensatie. Nieuwe onderzoeksresultaten kunnen volgende week weer anders uitpakken.
Dennis Zeilstra onderbouwt zijn kritiek feitelijk:
The attention paid to this study is remarkable. This type of observational study is surrounded by confounding factors that strongly influence conclusions. For example: the participants completed a 24-hour questionnaire twice at the beginning of the study. And were then followed for a median of 8 years. How representative are any two days of the past week for your diet in 1 year? Or in 8 years? Certainly something like intermittent fasting is not typically something that people stick with for years.
And there are countless other problems. In general, in this type of research, the assumptions of researchers have a greater impact on the conclusions than the data. On Foodlog I have written several articles about this.
The attention paid to this study is remarkable. This type of observational study is surrounded by confounding factors that strongly influence conclusions. For example: the participants completed a 24-hour questionnaire twice at the beginning of the study. And were then followed for a median of 8 years. How representative are any two days of the past week for your diet in 1 year? Or in 8 years? Certainly something like intermittent fasting is not typically something that people stick with for years.
And there are countless other problems. In general, in this type of research, the assumptions of researchers have a greater impact on the conclusions than the data. On Foodlog I have written several articles about this.