Tot nu toe was alleen uit Brits onderzoek bekend dat daar ongeveer twee derde van alle aardappels als afval uit de keten verdwijnt.
De hele keten
Onderzoekers van Agroscope en de ETH Zürich namen voor hun onderzoek de hele keten onder de loep: boer, handelaar, verwerker, supermarkt en consument. Om vast te stellen hoeveel aardappelen al bij de producent verloren gaan, gebruikten ze de data van de kwaltiteitscontrole van meer dan 220.000 individuele piepers. Ze gingen na hoeveel aardappels er bij groothandelaren en in de retail verloren gaan. Ze ondervroegen 2.000 huishoudens over hun aardappelverspilling en lieten 87 mensen een dagboek bijhouden. Daarin moesten ze aangaven hoeveel aardappelen ze precies aten en hoeveel van hun aardappelaankopen, inclusief schillen en afsnijdsels in de afvalbak belandde.
De onderzoekers keken naar zowel tafelaardappel als fabrieksaardappelen, die bijvoorbeeld gebruikt worden voor de productie van kant-en-klare frites. Ook maakten ze onderscheid tussen aardappels uit biologische en gangbare teelt.
Dezelfde eisen voor een ander product
In totaal bleek van de fabrieksaardappelen 41% van de biologische en 46% van de gangbare aardappels weggegooid te worden. De grotere verspilling aan gangbare aardappels heeft volgens de onderzoekers te maken met overproductie. In de biologische teelt is daar nauwelijks sprake van. Toch blijkt van de biologische tafelaardappelen een nog groter deel in de afvalbak te belanden: 55% van de biologische tegen 53% van de gewone aardappelen. De onderzoekers schrijven dit toe aan het feit dat biologische aardappels aan dezelfde kwaliteitsstandaarden moeten voldoen maar dat in de ogen van de consument vaker niet halen.
Bij consument het meest te winnen
De verliezen traden in de hele keten op. Van de totale verspilling vindt 25% plaats bij de producent en verwerker, 12-24% tijdens het sorteren in de groothandel, 1-3% in de supermarkt en zo’n 15% bij de consument. Toch suggereren de onderzoekers dat juist bij de consument veel te winnen valt, omdat diens afval rechtstreeks op de afvalberg belandt. Boeren, verwerkers en handelaren hergebruiken afvalaardappels voor veevoer of biogas. Vooral jonge consumenten blijken veel aardappels te verspillen. Dat zou kunnen komen doordat zij minder goed hoe ze aardappelen moeten bewaren en angstiger zijn voor bederf.
Om tot minder aardappelverspilling te komen, bepleiten de onderzoekers vooral maatregelen aan de kant van de producenten. Gewasrotatie om infecties te voorkomen en het ontwikkelen van nieuwe, robuuste varianten moeten de houdbaarheid vergroten en bederf tegengaan. Daarnaast zouden er nieuwe kwaliteitsstandaarden moeten komen die de verliezen in de keten beperken. Tot slot vinden ze dat consumenten moeten leren ook minder fraaie aardappels te waarderen.
Het onderzoek verscheen in Waste Management.
Fotocredits: Peter M.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Asrtid toch! Geen aardappels in het rokje met tomaat en kabeljauw geproefd?
Dan heb je het lekkerst gemist. Jammer!
Hier in Utrecht, in de Vinkenburgstraat waar ook de handafdrukken en voetstappen van diverse corifeeen vd NLse cinema zijn te zien, is de beste frietbakker van NL gevestigd, hij drukt elk halfuur een mand vol aardappels met schil en al door de snijder, die dan later tot o zo verse frieten gefrituurd worden, een hele tijd had hij ook een aantal groene aardappelplanten in potjes ten toon gesteld in zijn vitrine, hartstikke leuk, zo kun je je kinderen die om friet zeuren ook bij de les houden, en vertellen waar de frietjes eigenlijk vandaan komen, dat is nooit weg, en leert ze misschien om wat zorgvuldiger te zijn met eten.
Ook al gaan we nooit met vakantie Joep, dat kunnen we gerust doen, want we eten geen gefrituurde dingen, LOL!! Hoewel, heel soms kibbeling, maar das ook het enige.
Jopie, dat is mooi!
Overigens is het verloren gaan van een paar aardappelen nauwelijks milieubelastend. Bij dierlijke producten (behalve slakken en insecten) ligt dat natuurlijk anders. Zij hebben per kilo gewicht immers een veelvoud daarvan verbruikt. Ik vermoed dat men eerder geneigd is om een vlees-, vis- of zuivelproduct, na het verstrijken van de houdbaarheidsdatum, weg te gooien dan een aardappel met een groeipuntje.
Astrid, ga maar niet met je mannetje naar Frankrijk, daar is het de laatste tijd gewoonte om de "frites maison" ongevraagd met schil en al te frituren.
Het onderwerp en de de daaropvolgende discussie roepen bij mij toch vooral associaties op Monthy Python's "Every sperm is sacred", al heeft het laatste nog meer gevoel voor humor. Ik heb even zitten wachten of de dunschiller nog als oplossing van het voedselvraagstuk boven kwam drijven, maar die is om mij onbegrijpelijke redenen onbesproken gebleven.
Vandaag heb ik nog op de aardappelrooier gestaan. Minder dan 1 promille rot, hooguit 1% op het veld achtergebleven en zo'n 10 % uitgesorteerd, deels groen, te klein, beschadigd, misvormd of wat dan ook. Die gaan deze week naar een buurman die ze opvoert aan de koeien. Wordt dit deel dan geclassificeerd als weggegooid omdat het als veevoer verkocht wordt? Lijkt me niet, dan zou tarwe die onvoldoende bakkwaliteit heeft en als veevoer verkocht wordt opeens een 100% misoogst zijn. En wat te denken van soja?
Ik schat dat we op ons bedrijf 75 tot 85% van de aardappelen aan de consument of groothandel verkopen, waarbij hooguit 1 à 2 % verrot of achterblijft op het land en de rest naar de koeien gaat.