1 min
Uit de Inkomensraming 2023 van Wageningen Economic Research en het CBS voor de land- en tuinbouw blijken aanzienlijke verschillen tussen de sectoren.
De pluimvee- en varkenshouderij laten een sterke inkomensstijging zien, voornamelijk door hogere prijzen en lagere voerkosten ten opzichte van 2022. Dit is het gevolg van een krimpend Europees aanbod in combinatie met dalende voerprijzen. Ook fruittelers hebben een goed jaar door een kleiner productievolume in Europa, wat leidt tot hogere prijzen voor appels en peren.
Voor melkveehouders en akkerbouwers ziet het plaatje er anders uit. Zij hebben te kampen met dalende inkomsten. Melkveehouders zien een daling in inkomen door lagere melkprijzen als gevolg van een hogere melkaanvoer. Akkerbouwers ervaren een inkomensdaling door lagere opbrengsten van gewassen vanwege de vele regen en nattigheid dit jaar; niettemin springen ze er ten opzichte van het meerjarig gemiddelde over de periode 2018-2022 goed uit.
Door de gestegen energieprijzen van vorig jaar hebben glastuinders zich gefocust op kostenbeheersing. Dat betaalt zich nu uit. Hun inkomensverbetering in 2023 is te danken aan lagere operationele kosten bij fors lagere energiekosten. Tuinders met een warmtekrachtinstallatie produceren weer elektra voor de markt en hebben daardoor weer opbrengsten uit energieverkoop.
Wageningen Economic Research berekent het agrarisch inkomen per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje), wat een vergelijking tussen verschillende bedrijfstypen mogelijk maakt. Het gemiddelde inkomen per onbetaalde aje (agrarische ondernemers en hun gezinsleden verrichten in de meeste sectoren vaak nog het merendeel van de arbeid zelf maar krijgen meestal geen salaris) in de land- en tuinbouw wordt geraamd op €112.000 in 2023, wat licht lager is dan in 2022, maar aanzienlijk hoger dan het gemiddelde over de periode 2018-2022.
Samenvattend: sectoren met hogere productprijzen en lagere productiekosten, zoals varkens- en pluimveehouders en fruittelers, laten een sterke inkomensstijging zien. Sectoren met dalende productprijzen of hogere productiekosten, zoals melkveehouders en akkerbouwers, hebben te maken een daling in inkomen ten opzichte van 2022. Ook in België is dat beeld over de sectoren heen zichtbaar. Daar herstellen zich de landbouwinkomens na een jaar met torenhoge productiekosten, bleek afgelopen week uit de eerste ramingen van statistiekbureau Statbel.
Precieze getallen over de Nederlandse situatie kun je bekijken op de website van Wageningen UR.
De pluimvee- en varkenshouderij laten een sterke inkomensstijging zien, voornamelijk door hogere prijzen en lagere voerkosten ten opzichte van 2022. Dit is het gevolg van een krimpend Europees aanbod in combinatie met dalende voerprijzen. Ook fruittelers hebben een goed jaar door een kleiner productievolume in Europa, wat leidt tot hogere prijzen voor appels en peren.
Voor melkveehouders en akkerbouwers ziet het plaatje er anders uit. Zij hebben te kampen met dalende inkomsten. Melkveehouders zien een daling in inkomen door lagere melkprijzen als gevolg van een hogere melkaanvoer. Akkerbouwers ervaren een inkomensdaling door lagere opbrengsten van gewassen vanwege de vele regen en nattigheid dit jaar; niettemin springen ze er ten opzichte van het meerjarig gemiddelde over de periode 2018-2022 goed uit.
Door de gestegen energieprijzen van vorig jaar hebben glastuinders zich gefocust op kostenbeheersing. Dat betaalt zich nu uit. Hun inkomensverbetering in 2023 is te danken aan lagere operationele kosten bij fors lagere energiekosten. Tuinders met een warmtekrachtinstallatie produceren weer elektra voor de markt en hebben daardoor weer opbrengsten uit energieverkoop.
Wageningen Economic Research berekent het agrarisch inkomen per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje), wat een vergelijking tussen verschillende bedrijfstypen mogelijk maakt. Het gemiddelde inkomen per onbetaalde aje (agrarische ondernemers en hun gezinsleden verrichten in de meeste sectoren vaak nog het merendeel van de arbeid zelf maar krijgen meestal geen salaris) in de land- en tuinbouw wordt geraamd op €112.000 in 2023, wat licht lager is dan in 2022, maar aanzienlijk hoger dan het gemiddelde over de periode 2018-2022.
Samenvattend: sectoren met hogere productprijzen en lagere productiekosten, zoals varkens- en pluimveehouders en fruittelers, laten een sterke inkomensstijging zien. Sectoren met dalende productprijzen of hogere productiekosten, zoals melkveehouders en akkerbouwers, hebben te maken een daling in inkomen ten opzichte van 2022. Ook in België is dat beeld over de sectoren heen zichtbaar. Daar herstellen zich de landbouwinkomens na een jaar met torenhoge productiekosten, bleek afgelopen week uit de eerste ramingen van statistiekbureau Statbel.
Precieze getallen over de Nederlandse situatie kun je bekijken op de website van Wageningen UR.
Het Financieele Dagblad maakt ervan dat de intensieve dierhouderij het 'beste jaar ooit had'. Dat is overdreven. Ze hadden een goed jaar.
Het FD sprak met Robert Hoste, die treffend opmerkte dat het de krimp in de intensieve veehouderij zo groot is geweest dat de prijzen vermoedelijk ook in 2024 prima blijven. Logisch, want de krimp is harder omlaag gegaan dan de vraag zodat er een vraagmarkt is ontstaan. Het probleem aan de zit 'm in in de verwerkende kant, waar het aantal slachthaken te ruim is. Het aantal kippenslachters is in korte tijd gedaald. De varkensslachters zijn er nog allemaal, met uitzondering van Gosschalk die geen varkens meer slacht.
Pluimveehouders en varkenshouders, zeker de professionele grote, zien het voorlopig rooskleurig in en zijn in Nederland niet bang voor concurrentie binnen Europa met een lagere kostprijs.
Bijna een kwart van de Nederlandse varkenshouders heeft zich vorig jaar aangemeld voor de stoppersregeling. Van de pluimveeboeren deed 13% dat. Hun verkoopprijzen waren laag bij hoge voerkosten als gevolg van de strijd in Oekraïne. Nu die situatie gekeerd is, zullen er veel minder uitgekocht willen worden.