In de luwte van de klimaatcrisis, smeltende permafrost, stijgende CO2-uitstoot en de stikstofproblematiek, komt nog een andere crisis met rasse schreden naderbij. Het einde van de fosfaatvoorraden raakt in zicht.
Op Foodlog is het al tien jaar een onderwerp van belang. In de algemene pers groeit de belangstelling vanwege de macht die landen kunnen ontlenen aan de toegang tot fosfaat.
Fosfaat is een essentieel mineraal voor alle leven op aarde. Zonder fosfaat kunnen planten niet groeien en is er geen voedselketen. Zonder fosfor kan geen enkel organisme zich repliceren en zouden soorten ophouden te bestaan.
The Guardian schrijft dat we zonder toevoeging van uit mijnen gedolven fosfaat niet de helft van alle voedsel dat we nu produceren, kunnen maken. De afgelopen 50 jaar is het gebruik van fosfaat in de landbouw wereldwijd verviervoudigd. Verreweg het meeste fosfaat ter wereld bevindt zich in Marokko en de door Marokko bezette Westelijke Sahara. China, Algerije, Syrië en Brazilië beschikken ook over aanzienlijke voorraden, maar die vallen in het niet vergeleken met Marokko.
In een nieuwe studie luiden onderzoekers van Rothamsted Research, het bekende Britse landbouwonderzoekscentrum, de alarmbel. De voedselvoorziening van de nog altijd groeiende wereldbevolking staat op het spel, voorspelt Martin Blackwell van het centrum. "Over een paar jaar kan het een geopolitieke kwestie worden, als een paar landen in feite de voedselproductie beheersen doordat zij de fosfaatvoorraden in handen hebben. We zouden er veel harder aan moeten trekken om hier op voorbereid te zijn. We moeten wakker worden. Het gaat om één van de belangrijkste vraagstukken van nu."
The Guardian - Phosphate fertiliser 'crisis' threatens world food supply | Farming | The Guardian
Op Foodlog is het al tien jaar een onderwerp van belang. In de algemene pers groeit de belangstelling vanwege de macht die landen kunnen ontlenen aan de toegang tot fosfaat.
Fosfaat is een essentieel mineraal voor alle leven op aarde. Zonder fosfaat kunnen planten niet groeien en is er geen voedselketen. Zonder fosfor kan geen enkel organisme zich repliceren en zouden soorten ophouden te bestaan.
The Guardian schrijft dat we zonder toevoeging van uit mijnen gedolven fosfaat niet de helft van alle voedsel dat we nu produceren, kunnen maken. De afgelopen 50 jaar is het gebruik van fosfaat in de landbouw wereldwijd verviervoudigd. Verreweg het meeste fosfaat ter wereld bevindt zich in Marokko en de door Marokko bezette Westelijke Sahara. China, Algerije, Syrië en Brazilië beschikken ook over aanzienlijke voorraden, maar die vallen in het niet vergeleken met Marokko.
In een nieuwe studie luiden onderzoekers van Rothamsted Research, het bekende Britse landbouwonderzoekscentrum, de alarmbel. De voedselvoorziening van de nog altijd groeiende wereldbevolking staat op het spel, voorspelt Martin Blackwell van het centrum. "Over een paar jaar kan het een geopolitieke kwestie worden, als een paar landen in feite de voedselproductie beheersen doordat zij de fosfaatvoorraden in handen hebben. We zouden er veel harder aan moeten trekken om hier op voorbereid te zijn. We moeten wakker worden. Het gaat om één van de belangrijkste vraagstukken van nu."
In kader onderwerp is en komt veel nuttige informatie beschikbaar op het European Sustainable Phosphorus Platform (ESPP). Gratis abonnement ESPP eNews. Online and PDF version at: www.phosphorusplatform.eu/eNewsHome
Frank Eric (#24), of ik nog wat zinnigs kan toevoegen? Ik heb instemmend Wouters diverse bijdragen gelezen. Eén aspect kan ik iets uitdiepen, een ander aspect zal ik wat directer maken; het wordt indirect door Jeroen (#5) aangestipt.
1. De voorraden: Wouter (#6) noemt 2 uitersten; voldoende voor 30 of voor 300 jaar (getal dat ook Frank Eric #16 noemt). Er is inderdaad een moment geweest dat men bang was voor snelle uitputting van de voorraden; men dacht dat er nog maar voor enige decennia voldoende P zou zijn. Begin van deze eeuw zijn experts bij elkaar gekomen. Als ik mij goed herinner was dat in Bazel. Er waren ook 2 collega's van mij bij; ik werkte toen bij het IFDC, toen het International Fertilizer Development Center. Uit die bijeenkomst is dat getal van 300 jaar gekomen. Toen ik het relatief recent eens over dat getal had met mijn vroegere baas, de toen directeur van het IFDC, durfde hij te zeggen dat er waarschijnlijk wel genoeg is voor 700 jaar.
Maar daarbij moet je je goed realiseren dat wat Wouter benadrukt: schaarste leidt tot hogere prijzen, waardoor moeilijk te winnen product ook geëxploiteerd kan gaan worden. In woonde bijna 8 jaar in Togo, het 13e land wat het mijnen van fosfaat betreft. Het betreft oude maritieme afzettingen (net als vaak fossiele brandstoffen). In de afval van de mijn zocht ik graag naar haaientanden! Het ligt aan de oppervlakte en is relatief zacht. Het gebied wordt een meter of dertig diep totaal afgegraven. Maar Togo heeft nog een andere grote voorraden, die door vulkanische werking erg hard is geworden met alle consequenties van dien voor exploitatie. Toen ik er woonde werd daar niet aan gedacht.
Of kunstmest voor boeren betaalbaar is hangt af van de voedselprijzen. In de Afrikaanse landen waar alleen een enkeling wel eens kunstmest gebruikt, waar akkeropbrengsten sinds 1960 stagneren of zelfs dalend zijn en de voedselzekerheid beroerd, is de relatie kunstmestprijs versus graanprijs maar ongeveer 50% beroerder dan in de landen waar sprake is van groeiend kunstmest gebruik, stijgende graanopbrengsten en voedselzekerheid. Met Wouter vrees ik dat lichte stijgingen van kunstmest prijzen grote gevolgen kunnen hebben voor het gebruik. Fosfaat als geopolitiek probleem, net als b.v. zoet water, zou de verschillen tussen rijk en arm op onze wereld wel eens sterk kunnen doen toenemen. Is dat al zichtbaar in de groeiende ongelijkheid die Thomas Piketty beschrijft? Of waar Naomi Klein, in haar nieuwe boek 'Brand', aan denkt? Of moet je die twee zien als indertijd de Club van Rome?
2. Het karakter van fosfaat: Jeroen (#5) wijst terecht op de grote effectiviteit van kunstmest fosfaat bij rijen bemesting. De reden is dat fosfaat, anders dan kunstmest stikstof, kalium e.a. , niet echt goed oplosbaar is. Goed oplosbare voedingsstoffen gedragen zich zo dat hun concentratie in bodemwater op een akker overal ongeveer gelijk blijft. Maar planten moeten fosfaat door wortelgroei halen (ik overdrijf iets). Het probleem is dat fosfaat zich heel gemakkelijk sterk aan de grond bindt. In sommige gronden, fosfaat fixerende, trekt de grond sterker dan de wortels kunnen zuigen. Er wordt dan ook veel aandacht besteed aan de efficiëntie van fosfaat meststoffen; er is daar nog veel te 'verdienen'. Het betekent echter ook dat je niet licht moet denken over terugwinnen van fosfaat. Het betreft technieken die gemakkelijk te duur worden. Laten we erg zuinig zijn met wat we hebben.
Henk Breman , misschien kan jij ook hier je kijk over uit laten. Dank alvast.
#18 - #21 : Dat is dus wat ik wilde bereiken, een wat meer genuanceerde analyse dan "P raakt op, help!" wat we tot dusver gezien hebben.
Ik wilde ook zeker niet zeggen dat het wel meevalt, maar ik denk dat Frank Eric dat wat ironisch bedoelde. Landbouw blijft echt wel extractie, al kan het veel minder intensief dan wat nu (gangbaar) gebeurt. Toch hebben we maar erg weinig cijfers beschikbaar om een beter beeld te krijgen.
Iemand suggesties?
Rare vergelijking. Heeft ooit iemand beweerd dat koolstof schaars wordt of opraakt?