Voor het zesde jaar op rij schakelen minder boeren om naar biologisch. In 2020 waren het er 96, in 2019 124 en in 2016 245, aldus Bionext. Biologisch heeft een aandeel van 4% in het totale Nederlandse landbouwareaal. In Europa ligt het gemiddelde op bijna 8% voor biologisch. Er zijn landen, zoals Oostenrijk, die boven de 25% zitten.
Vraag
Daar komt bij dat in Nederland het biologisch marktaandeel in de Nederlandse supermarkten met 3,2% gering is. "Als de vraag naar biologisch zou stijgen, willen boeren de overstap wel maken," zegt Bionext-directeur Michaël Wilde. "Daarvoor is stimulering nodig, bijvoorbeeld met een publiekscampagne vanuit de overheid en retailers die open staan om de aankoop van biologisch in de winkel te stimuleren. Als meer consumenten biologisch kopen, zijn er genoeg boeren die de overstap willen maken. Het zijn immers ondernemers die naar kansen kijken.”
Kostbaar omschakelingstraject
Het omschakelingstraject van gangbaar naar biologisch is kostbaar. Tijdens de omschakelperiode van twee jaar moeten boeren al wel biologisch werken (zonder chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest), investeren en extra lasten dragen, zonder dat ze hun producten als biologisch mogen afzetten. Eenmaal gecertificeerd kunnen ze ervan uit gaan dat de bedrijfsresultaten van biologische landbouwbedrijven over het algemeen hoger zijn dan bij gangbare bedrijven.
Maar dan moet er dus wel vraag zijn. "In het verleden is nog weleens de fout gemaakt boeren te stimuleren om over te schakelen naar biologisch, zonder te kijken of er ook vraag is naar de producten", aldus Wilde op Boerenbusiness. "We moeten nu vooral de markt stimuleren en ook kansen voor bijvoorbeeld export naar Duitsland en Frankrijk ontwikkelen. Als de afzet van de biologische producten op orde is, kan de overheid boeren ondersteunen die de omschakeling wel willen, maar niet kunnen maken vanwege de financiële situatie."
Nederland is een land met dure hectares in vergelijking tot omringende landen. Daardoor kost omschakelen extra veel geld en doorzettingswil, terwijl betaalbare buitenlandse importen uit met name voormalige Oostblok-landen meer voor de hand liggen voor detaillisten die het eindproduct verkopen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het biologisch areaal van de EU besloeg in 2019 13,8 miljoen hectare, ofwel 8,5% van het totale landbouwoppervlak, schrijft VILT op basis van cijfers van de Europese statistische dienst Eurostat weten.
De top 5 bestaat uit Oostenrijk (25,3%), Estland (22,3%), Zweden (20,4%), Tsjechië en Italië (beide 15,2%). De vijf landen met het kleinste bioareaal zijn Malta (0,5%), Ierland (1,6%), Bulgarije (2,3%), Roemenië (2,9%) en Polen (3,5%). Nederland komt volgens Eurostat in 2019 uit op 3,7%.
België staat voor 6,9% in de boeken, maar dat is ongelijk verdeeld. Slechts 1,4% van het Vlaamse landbouwareaal wordt vandaag biologisch bewerkt, terwijl dat in Wallonië in 2019 11,5% was.
Wat ook opvalt in de Eurostatcijfers: biologische landbouwers zijn gemiddeld een stuk jonger dan hun gangbare collega’s. Ruim één op vijf bioboeren is jonger dan 40 jaar, bij de conventionele landbouwers gaat het om één op tien.
Sinds 2012 steeg het biologische landbouwareaal met 46%. Toch is het de vraag op de ambitieuze doelstelling uit de Farm to Fork-strategie haalbaar is. "Als in 2030 25 procent van het landbouwareaal moet omgeschakeld zijn, dan betekent dit dat zo’n 40 miljoen hectare biologisch bewerkt zal moet worden. Concreet zou het bioareaal de komende tien jaar moeten stijgen met 26 miljoen hectare," aldus VILT.
De eenvoudigste vorm van democratie, als je meer bio wilt trek de schappen leeg in de winkel en het aanbod volgt vanzelf.
In de berichtgeving hierover mist wel het kader dat er jaarlijks honderden boerenbedrijven stoppen. Dus het enige wat groeit is het aantal bio-boeren. Verder zijn er talloze initiatieven van kleinere voedseltuinen/bossen en bv herenboeren die zich buiten de bio-regelgeving ophouden maar wel vanuit dat principe werken. De Nederlandse supermarkt is nooit happig geweest op bio, omdat we hier vooral prijsvechters zijn en omdat ze vanuit de EU wetttelijke borging voor bio geen grip hebben op de regelgeving. Ze zullen proberen om hun eigen groene stempels te zetten met nieuwe termen als regeneratief en zo.....de bio-sector heeft de overheid daarbij wel nodig om ferm te staan voor bio vanuit ook de farm to fork strategie van de EU en misleiding te voorkomen. Anders worden we echt het lachertje in Europa waar in veel landen bio groeit en bloeit.
Die directeur van Bionext snapt het nog steeds niet zo te lezen, er is geen stimuleringsregeling nodig voor bio, er is een bepaald soort klanten nodig die Bio wil kopen, er het geld voor over heeft. En gelooft dat biologische werkelijk veel beter is dan regulier natuurlijk.
Gewoon als sector beter je best doen, reclame maken, voordelen laten zien, wie weet komt die klant dan vanzelf.