Dat de bacteriën in onze darmen tot ongelofelijke dingen in staat zijn, wordt gaandeweg duidelijker. Technische verbeteringen in het lab hebben het onderzoek aan het microbioom het afgelopen decennium een enorme lift gegeven.

Darmflora stuurt ons autonoom aan
Het microbioom zijn alle bacterie-achtigen op en in het lichaam bij elkaar. Ze bevatten meer dan honderd keer zoveel celmateriaal en genen dan het lichaam zelf. In de darmen vinden processen plaats, die niet door het lichaam worden aangestuurd, maar autonoom door de darmflora.

Amerikaanse onderzoekers menen te kunnen beweren dat de darmbacteriën ook bepalen waar wij trek in hebben. Dat is namelijk het voedsel dat zij zelf nodig hebben. Op die manier kan het lichaam aangezet worden tot overeten, met obesitas tot gevolg.

Bacteriën zijn onder meer te onderscheiden naar het voedsel dat ze nodig hebben: vet of suiker (koolhydraten). De bacteriekolonies geven bepaalde signaalmoleculen af, die via de darmwand het lichaam binnenkomen. Daar beïnvloeden ze het immuunsysteem, het zenuwstelsel of het hormonale systeem.

Manipulatie mogelijk
Deze mechanismen van informatieoverdracht tussen de darmbacteriën, het lichaam en de hersenen zijn al langer bekend. Dat de darmbacteriën het vermogen hebben ons eetgedrag actief te beïnvloeden en te bepalen wat wij van de menukaart kiezen, is nieuw.

De onderzoekers voorzien dat het in de toekomst mogelijk moet zijn de samenstelling van de bacteriekolonies te manipuleren, bijvoorbeeld met probiotica. En wel dusdanig, dat wij minder eten en meer trek hebben in gezonder eten.

Een korreltje zout
Het microbioomonderzoek komt geregeld met verbluffende bevindingen, maar het kan wel een gezonde dosis scepsis gebruiken. Dat zegt hoogleraar epidemiologie William P. Hanage in Nature. De onderzoekers moeten bij elk resultaat vijf vragen stellen:

1. Laten de proeven [met bacteriën] echt betekenisvolle verschillen zien?
2. Wordt er een causaal verband aangetoond of alleen een relatie?
3. Wat is het mechanisme?
4. In welke mate geven de proeven de werkelijkheid weer?
5. Kan iets anders de resultaten verklaren?

Verder zegt Hanage: ‘Persvoorlichters moeten ophouden met het overdrijven van resultaten en journalisten moeten ophouden met alles te slikken.’ Waarvan akte. Een korreltje zout is gewenst.
Dit artikel afdrukken