Vanwege de toenemende interesse in het microbioom, publiceerde het tijdschrift Science een speciale editie met onderzoeken op dit gebied. Opvallend zijn de sterk overeenkomende resultaten van twee verschillende onderzoeken.

Nederlandse Lifelines programma
Eén van de studies in het blad is die van de Groningse hoogleraar humane genetica Cisca Wijmenga. Zij onderzocht met een team van wetenschappers de ontlasting van ruim 1.100 personen die meedoen aan het Lifelines programma. De onderzoekers analyseerden zowel het DNA van de bacteriën en andere micro-organismen in de darm, als informatie over dieet, medicijngebruik en gezondheid. Hieruit filterden ze factoren die de samenstelling van het microbioom beïnvloeden.

Voeding blijkt een belangrijk effect te hebben op de samenstelling van de darmflora. Yoghurt, karnemelk, koffie, thee, fruit en rode wijn stimuleren de diversiteit, terwijl volle melk of een calorierijk dieet die juist verlagen. “In totaal vonden we 60 dieetfactoren die invloed hebben op de diversiteit. Wat dat precies betekent, is nog moeilijk te zeggen, maar er bestaat een goede correlatie tussen diversiteit en gezondheid: meer diversiteit is beter,” zegt onderzoeker Alexandra Zhernakova.

Ook vonden de onderzoekers ruim 19 medicijnen die de darmflora beïnvloeden. Onder meer maagzuurremmers, statines, laxeermiddelen, antibiotica en metformine (bloedglucoseverlagend middel) verkleinen de diversiteit van het microbioom.

Vlaams Darmflora Project
In dezelfde uitgave van Science is ook een andere studie opgenomen naar factoren die de darmflora beïnvloeden. Onderzoekers van het Vlaams Darmflora Project onderzochten de ontlasting van ruim 1.000 Belgische vrijwilligers. Zij vonden 69 factoren die van invloed zijn. De factoren komen voor 80% overeen met die uit het onderzoek van Wijmenga.

De belangrijkste factor die deze onderzoekers benoemen is de zogenoemde ‘stoeltransittijd’, oftewel de tijd die voeding nodig heeft om het lichaam te passeren. Ook de hoeveelheid vezels in de voeding speelt een rol. Onderzoeker Jeroen Raes vertelt verder dat de twee Belgische specialiteiten populair zijn: “Een specifieke groep bacteriën heeft het erg voor zwarte chocolade en ook de consumptie van bier is geassocieerd met de darmflorasamenstelling.”

Naast de voeding vonden ook Raes en collega’s bewijs voor de invloed van medicijnen. Naast antibiotica benoemen ze ook laxeermiddelen, hooikoortsmedicatie en hormonale medicijnen als negatieve beinvloeders van de darmflora. Ze vonden geen link tussen het microbioom van volwassenen met hun natuurlijke geboorte of borstvoeding.

Internationale samenwerking
De twee onderzoekscentra hebben tijdens de onderzoeken met elkaar samengewerkt. "De sleutel is de manier waarop het is uitgevoerd", zegt Wijmenga. Bij beide studies moesten de deelnemers, in tegenstelling tot veel andere onderzoeken, het poepsample direct invriezen, waarna de samples gekoeld werden opgehaald. Zo stonden de monsters minder bloot aan zuurstof en hoge temperaturen.

De samenwerking is essentieel voor robuuste resultaten. “Deze twee Science publicaties hebben dan ook de standaard gezet voor verder onderzoek,” aldus Wijmenga.
Dit artikel afdrukken