Deze week bereikte de cacaoprijs een ongekend record: handelaren zagen met verbijstering aan hoe de prijs voor cacaobonen door de $10.000 per ton brak. Sinds het begin van dit jaar overtreft de procentuele prijsstijging van cacaobonen zelfs die van beurslieveling Nvidia, de chipfabrikant die profiteert van de hype rond AI, schrijft het FD. Fabrikanten trekken de trukendoos vast open: dat worden véél kleinere eitjes volgend jaar.
Een onderzoek van de Rabobank wijst uit dat een gemiddeld paasontbijt dit jaar 3,7% duurder uitvalt dan vorig jaar. De grootste boosdoener? Het glaasje jus, dankzij de begin dit jaar ingevoerde frisdranktaks. "De helft van de prijsstijgingen dit jaar komt door de hogere verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken. Jus d’orange is daardoor sinds begin 2024 flink duurder geworden," zegt Sebastiaan Schreijen van de bank in De Telegraaf. En waar gewone eieren ongeveer gelijk gebleven zijn in prijs, zijn de chocolade-eieren ook flink duurder geworden, zo'n 11%.

Recordprijs
Maar met de prijs van de paaseitjes is wat bijzonders aan de hand. De supermarktprijzen van dit paasweekeinde hebben namelijk nog niets te maken met de spectaculaire prijsontwikkeling van cacao op de wereldmarkt. Juist deze week bereikte de cacaoprijs het absolute record van €10.000 per ton. Die prijs zal op zijn vroegst over 6 tot 12 maanden doorsijpelen naar de chocola die wij in de winkel kopen. Seizoensproducten, zoals paaseitjes en chocoladeletters, worden immers maanden van te voren gemaakt van cacaobonen die al lang in opslag kunnen liggen, legden we hier uit.

'Chocolate meltdown'
Dat betekent dat chocoladefabrikanten zich zorgen maken. Want na de derde opeenvolgende tegenvallende oogst in West-Afrika dreigt een cacaotekort dat op zijn beurt tot een 'chocolate meltdown' zou kunnen leiden, volgens Bloomberg. Naast slecht weer en ziekten in de belangrijkste cacaoteeltregio ter wereld kampt de industrie met diepgewortelde structurele problemen zoals verouderde bomen, een chronisch gebrek aan investeringen en klimaatverandering. Ook de nieuwe EU-wet die tot doel heeft de verkoop van cacaobonen uit ontboste gebieden te verbieden, voegt 'structurele kosten' toe aan het systeem, signaleert de Financial Times.

"De cacaoprijzen zijn afgelopen jaar verdriedubbeld," zegt een Nestlé-woordvoerder in The Guardian. "Hoewel we slechts een fractie van de prijsstijgingen hebben doorberekend aan consumenten in 2023 [..] is het mogelijk dat we in de toekomst verantwoorde prijsaanpassingen moeten doorvoeren gezien de aanhoudend hoge cacaoprijzen." Verantwoord, omdat er maar een bepaalde rek in de prijs zit voordat consumenten zeggen 'nee, ik koop wel iets anders'. En dus zoeken chocolademakers hun heil in prijsbeperkende strategieën.

Krimpflatie, herformulering, substitutie
Als eerste op dat lijstje: krimpflatie. Maar die strategie ligt bijvoorbeeld in Frankrijk flink onder vuur. Daar dreigt de regering met maatregelen en nagelde supermarktketen Carrefour fabrikanten die zich daar aan bezondigen publiekelijk aan de schandpaal. Een iets andere (en wat mildere) vorm van krimpflatie is meer witte en 'luchtige' (Bros) chocolade, daar is immers minder cacao voor nodig. Om op andere wijze kosten te besparen, vervangen sommige chocoladefabrikanten dure ingrediënten door goedkopere alternatieven, zoals het gebruik van nepchocola in plaats van pure chocolade en goedkopere melkpoeder in plaats van duurdere melkvetten.

Daar tegenover staat Lindt & Sprüngli, bekend van de populaire paashaas, die zegt wel de prijzen te zullen verhogen, maar in geen geval de receptuur van zijn chocolade aan te passen. Hoe dan ook, de volledige impact van de huidige torenhoge cacaoprijzen zal doorsijpelen naar de markt. "Realistisch gezien zal Pasen dit jaar duurder zijn," zegt Andrew Moriarty van Mintec, een data-bureau voor commodities in de Financial Times. "Maar voor de rest van het jaar zal [de prijs van] chocolade verschrikkelijk zijn."