In een tijd waarin NGO's de druk op bedrijven om te verduurzamen opvoeren, zet Unilever een stap terug. Het bedrijf, lang beschouwd als een rolmodel op het gebied van duurzaamheid, kondigde recent aan dat het zijn klimaatambities verlaagt. Is dat geldgedreven of realisme?
De voormalige topman van Unilever, Paul Polman, stond bekend als een fervent pleitbezorger van klimaatactie. De huidige CEO, Hein Schumacher, lijkt echter een meer pragmatische benadering te kiezen. Hij benadrukt realisme maar erkent de uitdagingen om significant bij te dragen aan een duurzamere wereld. Volgens het Financieele Dagblad roept dat de vraag op of Unilever's besluit een voorbode is voor vergelijkbare aanpassingen bij andere bedrijven.

Naming & shaming
De huidige generatie CEO's bevindt zich niet in de comfortabele positie van hun voorgangers, die ambitieuze doelen konden stellen zonder directe tegendruk. Milieuactivisten dreigen nu met juridische stappen tegen bedrijven die te weinig vooruitgang boeken op het gebied van klimaatdoelen. Unilever wordt door Milieudefensie verantwoordelijk gehouden voor een formidabel aantal miljarden aan klimaat- en milieuschade: de 'klimaatrekening' van de multinational zou €286 miljard bedragen. Dat doet pijn, want het publiek maken van de nalatigheid om netjes met de wereld om te gaan schaadt het merk. Ook naar andere grote bedrijven hanteert Milieudefensie een naming & shaming-strategie om hun merk, het kostbaarste bezit van deze bedrijven, te schaden.

Ondanks imago-risico's eisen aandeelhouders, en zeker die uit de Angelsaksische wereld, winst op korte termijn. Unilever werd bijna onder de CEO-stoel van Polman door verkocht omdat hij daar te weinig aandacht voor had, volgens aandeelhouders al zes jaar geleden. Polman had zich in 2015 al fel verzet tegen die visie. Zijn strijd liep uiteindelijk met een sisser af waardoor zijn duurzaamheidsstrategie door kon kabbelen. Tot de komst van de huidige CEO, Hein Schumacher, de voormalige topman van FrieslandCampina.

Balanceren of juist vooruit?
CEO's moeten volgens het FD balanceren tussen het halen van duurzaamheidsdoelen en voldoen aan kortetermijnwinstverwachtingen. Dit dwingt bedrijven zoals Unilever tot een heroverweging van hun klimaatambities, zoals Foodlog al eerder beschreef.

Toch is niet iedereen somber gestemd. Eumedion, een belangenclub voor institutionele beleggers, ziet juist geen afname van duurzaamheidsdoelen bij Nederlandse bedrijven. De focus op duurzaamheid groeit zelfs in beloningsprogramma's voor CEO's. Met een uitzondering dus voor Unilever.

Pikant
Unilever's stap om zijn klimaatambities te verlagen lijkt een reactie te zijn op de toenemende druk vanuit verschillende belanghebbenden, maar het zou ook heel goed een actie kunnen zijn van de invloedrijke belegger en inmiddels commissaris Nelson Peltz die de huidige CEO heeft aangesteld om meer winst uit Unilever te persen. Pikant is dat Peltz een rol heeft gespeeld bij de bedrijven die Unilever onder Polmans billen vandaan probeerden te verkopen aan de aandeelhouders van Kraft Heinz, omdat ze er meer winst op korte termijn in zagen dan via een verduurzamende strategie haalbaar is. Peltz en Schumacher kennen elkaar uit de periode dat de laatste voor Heinz werkte, lieten we hier eerder zien.

De Groningse hoogleraar Laurens Sloot (specialist in de relaties tussen winkelorganisaties en voedselverwerkende bedrijven) ziet geen klimaat- of milieurealisme maar een loutere winstgerichte strategie in de draai van Unilever. Volgens hem verdient Unilever meer dan genoeg om verduurzaming te kunnen betalen. Op iedere euro omzet, zegt hij, houdt het bedrijf 15 à 20 cent over aan winst voor belastingen. Ter vergelijking: supermarktorganisaties in de EU waren de afgelopen jaren al blij met een cent of 2.