De wereldwijde wijnconsumptie zakte in 2023 naar het laagste niveau in 27 jaar. Volgens de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijnbereiding (OIV) is er sinds 1996 niet zo weinig wijn gedronken: 'maar' 221 miljoen hectoliter. Een daling van 2,6%, die voornamelijk te wijten is aan het feit dat consumenten door inflatie minder te besteden hebben en wijn duurder is geworden door hogere productie en distributiekosten. Maar ook veranderende consumentenvoorkeuren en klimatologische invloeden spelen een rol.
Voorheen mochten vrouwen twee glaasjes wijn per dag, de heren drie. Maar dat wordt nu levensgevaarlijk geacht
"Rood, wit en rosé is een beetje aan het vergrijzen," zegt wijnexpert Harold Hamersma op BNR. Jongere generaties, millennials en generatie Z drinken, "van alles een beetje, liever een vodka, een cocktail of slaan een dag over." Hamersma linkt dat aan de stijgende interesse in gezondheid en ook aan het alcoholadvies van de Wereldgezondheidsorganisatie, volgens welke er voor alcoholische dranken geen 'veilige hoeveelheid' bestaat. "Voorheen mochten vrouwen twee glaasjes wijn per dag, de heren drie. Maar dat wordt nu levensgevaarlijk geacht," aldus Hamersma.

Dure wijn
De stijgende wijnkosten spelen ook een niet te onderschatten rol. De gemiddelde literprijs van wijn kwam vorig jaar uit op €3,62 (inclusief bruiswijn, wijn-in-pak en bulkcontainers van meer dan 10 liter). Dat is de hoogste prijs ooit gemeten door de OIV. Gebottelde wijn kwam uit op €4,70 de liter, aldus de Volkskrant. Tegelijkertijd knaagde de inflatie aan het besteedbaar inkomen van consumenten, waardoor zij minder geneigd zijn die dure wijnen te kopen.

Portugezen zijn de grootste wijndrinkers ter wereld met 61,7 liter per jaar per inwoner van 15 jaar of ouder, gevolgd door Frankrijk (45,8 liter - opvallend genoeg heeft wijn na 2 jaar bier weer ingehaald als populairste drankje) en Italië (42,1 liter). Nederlanders vormen de middenmoot met 23,1 liter, iets minder dan de Spanjaarden (24,0 liter) en iets meer dan de Britten (23,0 liter). Chinezen drinken met 0,6 liter per jaar per inwoner de minste wijn - al zijn er natuurlijk wel heel veel Chinezen.

Productiedip
Niet alleen de wijnconsumptie viel vorig jaar tegen, ook de wijnproductie. Klimaatverandering vormt een ernstige bedreiging voor traditionele wijnregio's. Extreme weersomstandigheden zoals droogte, hittegolven en overstromingen hebben geleid tot mislukte oogsten in vooraanstaande wijnlanden zoals Italië, Spanje en Frankrijk. Italië, normaliter het grootste wijnland, zag zijn productie vorig jaar met 23% dalen naar de laagste opbrengst sinds 1950. De totale wijnproductie was in 2023 met 237,7 miljoen hectoliter maar net groter dan de wijnconsumptie van 221 miljoen hectoliter.

De wijncrisis leidde onder meer tot protesten door de Zuid-Franse wijnboeren. De Franse overheid besloot bij te springen en met een steunpakket van €200 miljoen wijn uit de markt te halen. Tegelijkertijd oriënteert de sector zich op andere druivensoorten, die beter bestand zijn tegen het veranderende klimaat en minder bestrijdingsmiddelen nodig hebben.

Nederwijn
Druivenrassen die het ook in Nederland uitstekend doen. Voor ons land, dat met zijn wijnproductie van 12.774 hectoliter een druppeltje vertegenwoordigt in de wereldwijde wijnplas, was 2023 juist een uitzonderlijk goed jaar. Maar het wijnjaar 2024 begon dramatisch, met de onverwacht hevige nachtvorst van begin vorige week.

Ook Frankrijk, Duitsland en België kreunen onder de risico's van nachtvorst. 'Het wordt een ramp in de Jura', kopte France Bleu. Elders in Frankrijk viel het wel weer mee.