The Guardian vestigt de aandacht op upcycling om voedselverspilling te verminderen. Dat betekent koekjes en brood bakken van de pulp die overblijft nadat de olie uit de sojabonen is geperst of het bier is gebrouwen van de gerst. De krant ziet de echte principes waarmee voedselverspilling kan worden tegengegaan over het hoofd.
De beste manier om voedselverspilling te voorkomen is dan ook om er minder van te maken
Jaarlijks eindigt ongeveer een derde van al ons voedsel ongegeten als afval; in de VS zou het zelfs om 40% gaan. Dat komt neer op zo’n 1,3 miljard ton voedsel dat per jaar verloren gaat of verspild wordt. Al die verrotte appels, gebroken koekjes, oud brood en misvormde wortels veroorzaken naar schatting 8% van de CO2-uitstoot. Die komt voornamelijk vrij als broeikasgas bij het rotten van voedsel op afvalstortplaatsen.
Upcyclen van voedselafval
Upcycling-initiatieven maken van afval nieuwe levensmiddelen voor mensen. The Guardian schrijft over hergebruik van de overgebleven pulp die ontstaat bij het persen van vruchtensappen. Daarmee richtte Kaitlin Mogentale in de VS Pulp Pantry op, een bedrijf dat er vezelrijke chips van maakt. Andere voorbeelden zijn bakmixen van gerste- en sojapulp of thee van koffiebladeren. Ook Nederland zijn soortgelijke initiatieven te vinden. Zo verkoopt onder meer Albert Heijn bananenbrood van SUNT dat wordt gebakken van cosmetisch afgekeurde bananen die anders veevoer of energie (via de vergister) zouden zijn geworden en Lidl verspil-me-niet pastasauzen van onverkoopbare verse tomaten.
In 2019 werd in de VS de Upcycled Food Association (UFA) opgericht die een keurmerk introduceerde voor geüpcycled voedsel. Het keurmerk helpt consumenten producten te herkennen die bijdragen aan het verminderen van voedselverspilling. In Nederland kennen we daar geen equivalent van. Wij hebben de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling die het duurzaamheidsdoel van de Verenigde Naties ondersteunt om in 2030 voedselverspilling zowel thuis als in de productieketen met de helft te verminderen. De anti-verspillings-app Too Good To Go draagt daar dik aan bij voor verse producten die over de datum dreigen te gaan in winkels en restaurants.
Het echte probleem zit thuis
Voedsel gaat in alle schakels van de keten verloren, maar het meeste thuis. Bij de boer gaat naar schatting wereldwijd 16,2% verloren, in de horeca 14,6%, via handel en verwerking 14,7% en in de supermarkt 5,6%. Maar consumenten spannen de kroon met het formidabele aandeel van 48,2% in de verspilling. Upcycling kan niets doen aan de nalatigheid waarmee wij appels op de fruitschaal laten verpieteren, wortels in de groentenla van de koelkast laten verschrompelen en dat pakje York-ham over de datum laten gaan zodat het beschimmelt. Die appels, wortels en ham gooien we uiteindelijk weg alsof het niets kost.
Moerman, mest en energie
The Guardian vergeet in te gaan op de in Nederland bekende veevoer (traditioneel), óf als voedingsbodem te gebruiken voor bacteriën en schimmels die er eiwitten en vetten voor humane consumptie van kunnen maken. Zo verwerkt veevoerbedrijf Nijsen uitsluitend koekjes, winegums, taart en brood tot diervoeder. De schaal waarop dat gebeurt, zet zoden aan de dijk. Grappig was dan ook de boze teleurstelling van veganisten toen ze ontdekten dat de restproducten van Oatly’s vegan havermelk prima voer voor varkens opleveren. Die maken er op hun beurt mest van waar de boer weer aardappelen van kan telen zonder extra kunstmest te hoeven gebruiken.
Maar voedselfabrikanten zijn ook dol op dit soort reststromen om er energie van te maken. IJsfabrikant Ben & Jerry’s heeft zelfs een eigen biovergister om ijsresten om te zetten in energie. Hetzelfde doet Heineken op nog veel grotere schaal. Van de bierbostel, de gerstepulp, worden geen koekjes gebakken maar stroom gemaakt waar de vrachtwagens en brouwerij van onze nationale biertrots op draaien. Da's andere koek en niet OK volgens de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling op basis van de ladder van Moerman. Energie maken is ecologisch gezien not done als je er vee-, insecten- of bacterie- en schimmelvoer van kunt maken. Helaas levert stroom maken van brood, appelen, gerstepulp en ham meer op dan deze grootschalige vormen van upcycling. Daar zouden belastingmaatregelen tegen moeten worden getroffen, maar die zijn er nog niet.
Te goedkoop
De echte uitdaging om minder voedselproducten en de milieu- en klimaateffecten daarvan te verspillen, ligt in het veranderen van ons productie- en consumptiegedrag. We verspillen thuis zoveel voedsel omdat het niet zo duur is. Het gekke is alleen dat als we geen voedsel meer zouden verspillen, de hoeveelheid beschikbaar voedsel zo sterk toeneemt dat het nóg goedkoper wordt. De beste manier om voedselverspilling te voorkomen, is dan ook om er minder van te maken.
Upcyclen van voedselafval
Upcycling-initiatieven maken van afval nieuwe levensmiddelen voor mensen. The Guardian schrijft over hergebruik van de overgebleven pulp die ontstaat bij het persen van vruchtensappen. Daarmee richtte Kaitlin Mogentale in de VS Pulp Pantry op, een bedrijf dat er vezelrijke chips van maakt. Andere voorbeelden zijn bakmixen van gerste- en sojapulp of thee van koffiebladeren. Ook Nederland zijn soortgelijke initiatieven te vinden. Zo verkoopt onder meer Albert Heijn bananenbrood van SUNT dat wordt gebakken van cosmetisch afgekeurde bananen die anders veevoer of energie (via de vergister) zouden zijn geworden en Lidl verspil-me-niet pastasauzen van onverkoopbare verse tomaten.
In 2019 werd in de VS de Upcycled Food Association (UFA) opgericht die een keurmerk introduceerde voor geüpcycled voedsel. Het keurmerk helpt consumenten producten te herkennen die bijdragen aan het verminderen van voedselverspilling. In Nederland kennen we daar geen equivalent van. Wij hebben de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling die het duurzaamheidsdoel van de Verenigde Naties ondersteunt om in 2030 voedselverspilling zowel thuis als in de productieketen met de helft te verminderen. De anti-verspillings-app Too Good To Go draagt daar dik aan bij voor verse producten die over de datum dreigen te gaan in winkels en restaurants.
Het echte probleem zit thuis
Voedsel gaat in alle schakels van de keten verloren, maar het meeste thuis. Bij de boer gaat naar schatting wereldwijd 16,2% verloren, in de horeca 14,6%, via handel en verwerking 14,7% en in de supermarkt 5,6%. Maar consumenten spannen de kroon met het formidabele aandeel van 48,2% in de verspilling. Upcycling kan niets doen aan de nalatigheid waarmee wij appels op de fruitschaal laten verpieteren, wortels in de groentenla van de koelkast laten verschrompelen en dat pakje York-ham over de datum laten gaan zodat het beschimmelt. Die appels, wortels en ham gooien we uiteindelijk weg alsof het niets kost.
Moerman, mest en energie
The Guardian vergeet in te gaan op de in Nederland bekende veevoer (traditioneel), óf als voedingsbodem te gebruiken voor bacteriën en schimmels die er eiwitten en vetten voor humane consumptie van kunnen maken. Zo verwerkt veevoerbedrijf Nijsen uitsluitend koekjes, winegums, taart en brood tot diervoeder. De schaal waarop dat gebeurt, zet zoden aan de dijk. Grappig was dan ook de boze teleurstelling van veganisten toen ze ontdekten dat de restproducten van Oatly’s vegan havermelk prima voer voor varkens opleveren. Die maken er op hun beurt mest van waar de boer weer aardappelen van kan telen zonder extra kunstmest te hoeven gebruiken.
Maar voedselfabrikanten zijn ook dol op dit soort reststromen om er energie van te maken. IJsfabrikant Ben & Jerry’s heeft zelfs een eigen biovergister om ijsresten om te zetten in energie. Hetzelfde doet Heineken op nog veel grotere schaal. Van de bierbostel, de gerstepulp, worden geen koekjes gebakken maar stroom gemaakt waar de vrachtwagens en brouwerij van onze nationale biertrots op draaien. Da's andere koek en niet OK volgens de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling op basis van de ladder van Moerman. Energie maken is ecologisch gezien not done als je er vee-, insecten- of bacterie- en schimmelvoer van kunt maken. Helaas levert stroom maken van brood, appelen, gerstepulp en ham meer op dan deze grootschalige vormen van upcycling. Daar zouden belastingmaatregelen tegen moeten worden getroffen, maar die zijn er nog niet.
Te goedkoop
De echte uitdaging om minder voedselproducten en de milieu- en klimaateffecten daarvan te verspillen, ligt in het veranderen van ons productie- en consumptiegedrag. We verspillen thuis zoveel voedsel omdat het niet zo duur is. Het gekke is alleen dat als we geen voedsel meer zouden verspillen, de hoeveelheid beschikbaar voedsel zo sterk toeneemt dat het nóg goedkoper wordt. De beste manier om voedselverspilling te voorkomen, is dan ook om er minder van te maken.