Nog nooit was de cacaoprijs op de wereldmarkt zó hoog. Maar in de supermarktschappen zijn de chocoladerepen de afgelopen maanden juist goedkoper geworden. Dat klopt, zegt cacao-onderzoeker Yuca Waarts van de Wageningen Universiteit. Over de prijs van de repen die nu in het schap liggen, zijn de afspraken een jaar geleden al gemaakt. Waarts maakt zich dan ook zorgen over volgend jaar. Dan wordt de chocolade pas echt duur. En als wij geen chocola meer kopen omdat we het te duur vinden, is er straks helemaal geen chocola meer, denkt ze. Blijf het daarom eten, adviseert ze.
"Chocolade is een luxeartikel. Een deel van mijn klanten zal nu wel minder kopen," zegt chocolatier Dirk Smits in het AD. De chocolade is namelijk flink duurder geworden, doordat de inkoop - van cacao en suiker - het afgelopen jaar al 25 tot 30% duurder uitpakt. En nog maar kort geleden bereikte de prijs voor cacao een recordhoogte.

Opvallend dus, dat een Milka-reep die in augustus nog bijna een euro kostte, nu voor drie kwartjes te koop is. "Supermarkten willen de klanten blijven verleiden’’, zegt Yuca Waarts, die namens de Wageningen University onderzoek doet naar de cacaoketen. "Over de chocolade die nu in het schap ligt, zijn meestal een jaar geleden prijsafspraken gemaakt. De cacao die nu zo duur is, komt pas eind volgend jaar in de winkel."

Waarts maakt zich zorgen. Door zware regenval, droogte, ziekten en plagen is de opbrengst in de grote cacaoproducerende landen als Ghana en Ivoorkust veel kleiner uitgevallen. Bovendien leidde de hoge inflatie in die landen ertoe dat boeren geen geld hadden voor kunstmest en personeel. "Het overgrote deel van de boeren leeft niet met een fatsoenlijke levensstandaard," aldus Waarts. "In Ivoorkust heeft slechts 10 procent van de boeren genoeg inkomen voor een fatsoenlijke manier van leven, en meer dan de helft leeft onder de armoedegrens.’’

Van de €4,20 per kilo cacao, die nu als handelsprijs geldt, gaat €1,50 naar de cacaoboer. Voor een fatsoenlijk inkomen zou dat minimaal €2,20 moeten zijn, stelde Waarts vast.

De enige manier om dat te bereiken is chocolade kopen van bedrijven die aantoonbaar bijdragen (bijvoorbeeld met een keurmerk) aan betere inkomens voor de boeren. Consumenten moeten zich informeren en niet alleen voor de prijs gaan. Er zijn echt chocolademakers te vinden die een eerlijke prijs of premie aan de boer betalen. "Minder chocolade eten is niet de oplossing, want boeren leven ervan," aldus Waarts. Je kunt dat ook anders formuleren: als consumenten in kopersstaking gaan omdat ze de chocolade té duur vinden, verdwijnt dat luxeartikel van de markt als de consument het niet meer kan betalen. We kunnen de boer dus niet helpen want wat te duur is, koop je niet. Er zullen dan ook veel mensen minder chocolade gaan eten.