'Water is leven, water is voedsel' was het thema van de Wereldvoedseldag 2023. Water en voedsel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat is ook supermarktketen Whole Foods opgevallen. In het Whole Foods Trends Council signaleert de supermarktketen 'waterrentmeesterschap' als een van de belangrijkste voedseltrends in 2024. In Fortune onderzoekt journalist Daphne Ewing-Chow welke vormen waterrentmeesterschap kan aannemen in de voedselketen.
De wereldwijde agrovoedingsindustrie - met een waarde van $6 triljoen (6.000 miljard) - is een van de sectoren die het meest blootstaat aan waterrisico's. Wateruitputting, vervuiling en door het klimaat veroorzaakte droogtes bedreigen zowel de voedsel- als de waterzekerheid in talloze landen. Tegelijkertijd is de agrifood-sector een van de belangrijkste veroorzakers van het waterprobleem. Maar liefst 70% van alle zoetwateronttrekking komt op het conto van deze sector.

Gelukkig zijn er wereldwijd ook steeds meer initiatieven om verantwoord en duurzaam met water om te gaan. 'Waterrentmeesterschap', water stewardship, noemt Daphne Ewing-Chow dat. Zij signaleert een aantal initiatieven en trends. Sommige daarvan zijn bepaald verrassend.

Alternatieve waterbronnen
Wat te denken bijvoorbeeld van water uit 'alternatieve bronnen'? Het Australische merk Aqua Botanical haalt water uit groente en fruit die anders weggegooid zouden worden. Met hun gepatenteerde watertechnologie kunnen de Aussies uit een ton wortelen 600 liter water maken, dat ook nog eens 74 plantenmineralen bevat. Ook uit lucht valt water te maken, zoals Hawa water in de Verenigde Arabische Emiraten laat zien. En met een prijskaartje van $83 is Amazon Air Water wellicht best prijzig, maar de winst van dit uit het door de bomen in het regenwoud van de Amazone geproduceerde water gaat wel naar duurzame ontwikkelingsprojecten.

Duurzame en regeneratieve landbouw
De voedingssector heeft de 'regeneratieve landbouw' opgepikt. Hoewel er geen duidelijke definitie van is, heeft ongeveer de helft van de voedings- en drankenbedrijven van de S&P Global zich er inmiddels publiekelijk aan gecommitteerd; 85% van die bedrijven heeft programma's om het waterverbruik te verminderen.
Regeneratieve landbouw draait onder meer om het verbeteren van de bodemgesteldheid en de waterkwaliteit en het waterbergend vermogen van ecosystemen. Onder de grote voedingsbedrijven die regeneratieve landbouw steunen zijn bijvoorbeeld Unilever, Nestlé, McDonald's, Danone en General Mills.

Stadslandbouw
Wereldwijd nemen de restaurants met een 'farm-to-table'-concept toe. En dan gaat het niet om een moes- of pluktuin, maar om "duurzame, pesticidevrije en gesloten stadsboerderijen op locatie", ofwel aquaponics en aeroponics. In het Thaise restaurant Haoma gaat dat zelfs zo ver dat de 150.000 liter regenwater die het restaurant jaarlijks opvangt niet alleen voor de aquaponicsboerderij gebruikt worden maar ook - na filtering - als plat en bruisend water aan de gasten geserveerd wordt.

Het vervangen van slechts 10% van de Amerikaanse vleesconsumptie door oesters absorbeert de broeikasgasreductie van bijna 11 miljoen auto's
Eet minder vlees en meer oesters, mosselen en schelpdieren
De meerwaarde van oesters, kokkels en mosselen is niet te onderschatten. Niet alleen hebben ze geen externe voeding, land of zoet water nodig, maar ze verbeteren ook nog eens de waterkwaliteit én slaan koolstof in hun schelpen op. Volgens een recent onderzoek, gefinancierd door Sea Grant, zou het vervangen van slechts 10% van de Amerikaanse vleesconsumptie door oesters een broeikasgasreductie opleveren die gelijk staat aan de milieu-impact van het uit bedrijf halen van bijna 11 miljoen auto's.

'Plant-forward'
Dierlijke landbouw heeft een aanzienlijk grotere watervoetafdruk dan groenten, granen of peulvruchten. Een simpele manier voor voedingsproducenten om hun watervoetafdruk te verminderen is dan ook het omarmen van een 'plant-forward'-benadering. Zelfs traditionele vlees- en zuivelmerken verschuiven hun focus naar plantaardige producten en zuivel- en vleesvervangers.

Watervoetafdruk in marketing
Duurzaamheid op het gebied van water blijkt inmiddels een aantrekkelijk verkoopargument voor bedrijven, gezien het groeiende bewustzijn en de betrokkenheid van consumenten om milieuvriendelijke praktijken te ondersteunen. Watergebruik en waterbesparende praktijken maken hun entree op de verpakking, zoals bijvoorbeeld Quorn laat zien. Quorn verminderde zijn watervoetafdruk met 36% het afgelopen jaar en is daar op de sociale media niet verlegen over. "Wist je dat de watervoetafdruk van de productie van Quorn mycroproteïne 30x lager is dan die van rundvlees? Lekker EN goed voor de planeet."

Aangezien de toenemende waterschaarste een belangrijke bedreiging vormt voor de wereldwijde voedsel- en drankenproductie, zullen voedsel- en drankenproducenten moeten laten zien dat zij waterrentmeesterschap serieus nemen en bijdragen aan duurzamere en verantwoordere voedselproductiepraktijken, willen ze de consument niet kwijtraken, aldus Forbes.