In Japan is dienstverlening een tot in de perfectie doorgevoerde kunst. We kennen de verhalen van de mensen die - met handschoentjes aan - in de spits de reizigers in de altijd op tijd rijdende treinen proppen. Van de alomtegenwoordige verkoopautomaten en de sushi-restaurants met hun lopende band, waar recent een inbreuk op de etiquette als 'terreur' de pers haalde. Aan die onberispelijke service komt onherroepelijk een einde. Personeelstekorten gooien roet in het eten.
In Japan leidde de hevige concurrentie in de voedingssector en detailhandel niet tot prijsoorlogen en uitgeholde producten. Integendeel. Het resulteerde in een ongehoord hoog niveau van service ten aanzien van netheid, punctualiteit, efficiëntie, kennis van zaken en aandacht voor details. Niet voor niets is Japan het land waar innovatie een way of life is. Ook McDonald's moest zijn aanbod opschroeven in vergelijking met de rest van de wereld om in Japan succes te kunnen boeken. Wie niet aan de hoge verwachtingen van klanten voldoet, redt het niet in het land van de rijzende zon.
Een schok was het dan ook dat afgelopen weekend de zondagse McDonald's-bezoekers net buiten Yokohama 22 minuten moesten wachten op hun pannenkoeken, schrijft Asia Business Editor Leo Lewis in de Financial Times. Onbedoelde Slow Food-taferelen in een fastfood-restaurant, aldus Lewis, en volledig toe te schrijven aan het personeelstekort, zoals bleek uit "het prominente bord bij de toonbank waarop het personeelstekort voor elke dienst stond vermeld en waarop werd gevraagd om potentiële werknemers om de gaten op te vullen."
Dat Japan vergrijst is geen verrassing. Het land loopt voorop met verkoop- en sushirobots, en kent zelfs robots die de boeren vervangen. Hoe groot het chronische tekort aan arbeidskrachten is in Japan wordt inmiddels echt zichtbaar. Vorige week zei 49% van de 114 grootste Japanse bedrijven met een personeelstekort te kampen. In het eerste half jaar lag "het aantal faillissementen dat rechtstreeks werd veroorzaakt door personeelstekorten 2,5 keer hoger lag dan in dezelfde periode in 2022," aldus de Financial Times. Het personeelstekort raakt niet alleen de voedings- en detailhandelssectoren, maar ook bijvoorbeeld de infrastructuur van het uit heuvels en valleien bestaande land. De Japan Society of Civil Engineers maakt zich dan ook grote zorgen over het nationale tekort aan expertise op het gebied van bruggen en tunnels.
De oplossing voor het consumentgerichte Japan is vooralsnog 'krimpflatie', een ook in Europa welbekende taktiek: minder inhoud met behoud van de vertrouwde verpakkingsgrootte, maar vooral tegen dezelfde prijs. Want prijsverhogingen zijn in Japan, een land dat gewend is aan deflatie in plaats van inflatie, not done. Japan kent inmiddels verschillende websites die "tot in detail bijhouden op welke manieren, met welke afmetingen en binnen welk tijdsbestek de lengte van geliefde ijslolly's, het aantal verwerkte plakjes kaas in een pak of het aantal Melty Kiss chocolaatjes in een zakje is gereduceerd", aldus Lewis.
Lewis voorspelt dat krimpflatie-taktieken ook als minder service zullen opduiken. Dat zal gebeuren In de vorm van kortere openingstijden, langere rijen, langzamer fastfood, minder treinen, meer zelfbedieningskassa's. Tot het punt waarop de service niet langer voldoet.
En waar voedingsbedrijven, als de krimpflatie niet langer voldoet, alsnog hogere prijzen kunnen rekenen, moet Japan zich voorbereiden op een cultuurschok. Dan moet een "veel bredere set verwachtingen opnieuw worden ingesteld in een maatschappij die verwend is door uitmuntendheid." Het zijn de effecten van een krimpende bevolking met een te geringe jonge aanwas. Wie als een ingenieur denkt, zou kunnen zeggen: nodig jonge Afrikanen uit naar Japan. Afrika heeft de jongste bevolking van alle continenten, maar biedt zelf onvoldoende economisch perspectief.
Een schok was het dan ook dat afgelopen weekend de zondagse McDonald's-bezoekers net buiten Yokohama 22 minuten moesten wachten op hun pannenkoeken, schrijft Asia Business Editor Leo Lewis in de Financial Times. Onbedoelde Slow Food-taferelen in een fastfood-restaurant, aldus Lewis, en volledig toe te schrijven aan het personeelstekort, zoals bleek uit "het prominente bord bij de toonbank waarop het personeelstekort voor elke dienst stond vermeld en waarop werd gevraagd om potentiële werknemers om de gaten op te vullen."
Dat Japan vergrijst is geen verrassing. Het land loopt voorop met verkoop- en sushirobots, en kent zelfs robots die de boeren vervangen. Hoe groot het chronische tekort aan arbeidskrachten is in Japan wordt inmiddels echt zichtbaar. Vorige week zei 49% van de 114 grootste Japanse bedrijven met een personeelstekort te kampen. In het eerste half jaar lag "het aantal faillissementen dat rechtstreeks werd veroorzaakt door personeelstekorten 2,5 keer hoger lag dan in dezelfde periode in 2022," aldus de Financial Times. Het personeelstekort raakt niet alleen de voedings- en detailhandelssectoren, maar ook bijvoorbeeld de infrastructuur van het uit heuvels en valleien bestaande land. De Japan Society of Civil Engineers maakt zich dan ook grote zorgen over het nationale tekort aan expertise op het gebied van bruggen en tunnels.
De oplossing voor het consumentgerichte Japan is vooralsnog 'krimpflatie', een ook in Europa welbekende taktiek: minder inhoud met behoud van de vertrouwde verpakkingsgrootte, maar vooral tegen dezelfde prijs. Want prijsverhogingen zijn in Japan, een land dat gewend is aan deflatie in plaats van inflatie, not done. Japan kent inmiddels verschillende websites die "tot in detail bijhouden op welke manieren, met welke afmetingen en binnen welk tijdsbestek de lengte van geliefde ijslolly's, het aantal verwerkte plakjes kaas in een pak of het aantal Melty Kiss chocolaatjes in een zakje is gereduceerd", aldus Lewis.
Lewis voorspelt dat krimpflatie-taktieken ook als minder service zullen opduiken. Dat zal gebeuren In de vorm van kortere openingstijden, langere rijen, langzamer fastfood, minder treinen, meer zelfbedieningskassa's. Tot het punt waarop de service niet langer voldoet.
En waar voedingsbedrijven, als de krimpflatie niet langer voldoet, alsnog hogere prijzen kunnen rekenen, moet Japan zich voorbereiden op een cultuurschok. Dan moet een "veel bredere set verwachtingen opnieuw worden ingesteld in een maatschappij die verwend is door uitmuntendheid." Het zijn de effecten van een krimpende bevolking met een te geringe jonge aanwas. Wie als een ingenieur denkt, zou kunnen zeggen: nodig jonge Afrikanen uit naar Japan. Afrika heeft de jongste bevolking van alle continenten, maar biedt zelf onvoldoende economisch perspectief.