Het aantal boerenbedrijven dat de wereld nu nog telt, halveert tot 2100. De belangrijkste reden is dat meer mensen naar de steden trekken, zodat er minder mensen op het platteland achterblijven om het land te bewerken. Dit leidt tot een toename van de gemiddelde grootte van de boerderijen, en heeft gevolgen voor de voedselvoorziening en biodiversiteit.
Likely decline in the number of farms globally by the middle of the century. This world in which significantly fewer large farms replace numerous smaller ones carries rewards and risks for the human species and the food systems which support it. https://t.co/L6JjJEC7b1
— Zia Mehrabi (@ZiaMehrabi) May 11, 2023
Volgens de Amerikaanse hoogleraar Zia Mehrabi, verbonden aan de universiteit van Colorado, daalt het aantal boerderijen over de hele wereld van 616 miljoen in 2020 tot 272 miljoen in 2100. Om tot die getallen te komen analyseerde Mehrabi de ontwikkeling van het aantal boerderijen tussen 1969 en 2013 en de grootte van de boerenbedrijven. De uitkomsten projecteerde hij vervolgens op de tijdlijn tot 2100. Het onderzoek is verschenen in Nature Sustainability.
Een van de belangrijkste redenen voor de afname van het aantal boerderijen is de trek naar de steden. Naarmate de economie van een land groeit, trekken meer mensen naar de steden en blijven er minder mensen op het platteland achter om het land te bewerken. Dat leidt er dan ook toe dat de gemiddelde grootte en mechanisatie van de boerderijen toeneemt.
Volgens Mehrabi zal de gemiddelde omvang van de boerenbedrijven en bedrijfjes tot aan het einde van deze eeuw verdubbelen. "De schaalvergroting die in Verenigde Staten (VS) en Europa al lang gaande is, gaat nóg verder door," aldus Boerderij. "Volgens de recentste gegevens van het Amerikaanse ministerie van Landbouw waren er bijvoorbeeld in 2022 in de VS 200.000 agrarische bedrijven minder dan in 2007."
In Nederland is het aantal boerenbedrijven de afgelopen 40 jaar al meer dan gehalveerd, van 110.000 in 1980 via 97.000 in 2000 naar 52.000 in 2021. In 1950 telde Nederland nog 450.000 boeren.
Het Nederlandse landbouwareaal daalde met 91.000 hectare tussen 2000 en 2017, meldde het CBS in 2022. Op dit moment beslaat het Nederlandse areaal nog circa 1,8 miljoen hectare, bijna 54% van ons totale nationale territoir. In 1980 was dat meer dan 2 miljoen. De daling is een gevolg van verstedelijking in ons land en de wens van stedelingen om zich te kunnen ontspannen in natuurgebieden. Het stikstofdossier laat zien dat de wens om die trend voort te zetten, sterk is.
In België, waar het landbouwareaal 44,4% van het totale landoppervlak bestaat, verdrievoudigde de gemiddelde grootte van de landbouwbedrijven sinds 1980, blijkt vandaag uit cijfers van het Belgische statistiekbureau Statbel. Het aantal boerenbedrijven in België daalde in 40 jaar van 113.000 in 1980, via 62.000 in 2000 tot 36.000 in 2020.
Mehrabi voorspelt dat in Azië, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, Oceanië, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied vanaf 2050 een keerpunt zal optreden. Dan zal ook daar een wijdverbreide consolidatie optreden, die nog later in de eeuw ook in Afrika ten zuiden van de Sahara zal plaatsvinden. Dat brengt gevaren met zich mee voor de biodiversiteit en ook de voedselvoorziening, zegt Mehrabi. “Grotere bedrijven hebben doorgaans minder biodiversiteit en meer monoculturen. Kleinere boerderijen hebben doorgaans meer biodiversiteit en gewasdiversiteit, waardoor ze beter bestand zijn tegen uitbraken van plagen en klimaatschokken.” Ook zijn kleinere boerenbedrijven efficiënter in het gebruik van grond en water.
De totale hoeveelheid beschikbare landbouwgrond zal volgens Mehrabi niet afnemen, het zullen wel minder mensen zijn die de beschikbare grond bezitten en bewerken. Dat kan ook voordelen bieden, aldus Boerderij. "Consolidatie in de landbouw kan leiden tot verbeterde arbeidsproductiviteit en economische groei. Mensen gaan er economisch op vooruit en krijgen vaker de mogelijkheid om hun eigen loopbaan te kiezen, binnen of buiten de landbouw." Dat waren precies de doelstellingen die Sicco Mansholt voor Nederlandse en later Europese boeren wilde bereiken. Later in zijn carrière ontdekte hij dat de kracht van economische vooruitgang in de liberale economie verkeerd kan uitpakken: de groei van de productie nekt de prijzen en vraagt dan om een nauwelijks meer te realiseren beperking van de groei van de oogsten.
Een van de belangrijkste redenen voor de afname van het aantal boerderijen is de trek naar de steden. Naarmate de economie van een land groeit, trekken meer mensen naar de steden en blijven er minder mensen op het platteland achter om het land te bewerken. Dat leidt er dan ook toe dat de gemiddelde grootte en mechanisatie van de boerderijen toeneemt.
Volgens Mehrabi zal de gemiddelde omvang van de boerenbedrijven en bedrijfjes tot aan het einde van deze eeuw verdubbelen. "De schaalvergroting die in Verenigde Staten (VS) en Europa al lang gaande is, gaat nóg verder door," aldus Boerderij. "Volgens de recentste gegevens van het Amerikaanse ministerie van Landbouw waren er bijvoorbeeld in 2022 in de VS 200.000 agrarische bedrijven minder dan in 2007."
In Nederland is het aantal boerenbedrijven de afgelopen 40 jaar al meer dan gehalveerd, van 110.000 in 1980 via 97.000 in 2000 naar 52.000 in 2021. In 1950 telde Nederland nog 450.000 boeren.
Sinds 1950 telt Nederland 358.000 landbouwbedrijven minder en in deze periode is het areaal landbouwgrond met 525.000 hectare gekrompen. Er resteren nu nog 52.000 boerenbedrijven die op 1,8 miljoen ha grond boeren, tegen ruim 2,3 mln ha in 1950.https://t.co/mM1msSzr11 pic.twitter.com/j9OEWoCedJ
— Cor Pierik (@CrPierik) January 10, 2022
Het Nederlandse landbouwareaal daalde met 91.000 hectare tussen 2000 en 2017, meldde het CBS in 2022. Op dit moment beslaat het Nederlandse areaal nog circa 1,8 miljoen hectare, bijna 54% van ons totale nationale territoir. In 1980 was dat meer dan 2 miljoen. De daling is een gevolg van verstedelijking in ons land en de wens van stedelingen om zich te kunnen ontspannen in natuurgebieden. Het stikstofdossier laat zien dat de wens om die trend voort te zetten, sterk is.
In België, waar het landbouwareaal 44,4% van het totale landoppervlak bestaat, verdrievoudigde de gemiddelde grootte van de landbouwbedrijven sinds 1980, blijkt vandaag uit cijfers van het Belgische statistiekbureau Statbel. Het aantal boerenbedrijven in België daalde in 40 jaar van 113.000 in 1980, via 62.000 in 2000 tot 36.000 in 2020.
Mehrabi voorspelt dat in Azië, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, Oceanië, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied vanaf 2050 een keerpunt zal optreden. Dan zal ook daar een wijdverbreide consolidatie optreden, die nog later in de eeuw ook in Afrika ten zuiden van de Sahara zal plaatsvinden. Dat brengt gevaren met zich mee voor de biodiversiteit en ook de voedselvoorziening, zegt Mehrabi. “Grotere bedrijven hebben doorgaans minder biodiversiteit en meer monoculturen. Kleinere boerderijen hebben doorgaans meer biodiversiteit en gewasdiversiteit, waardoor ze beter bestand zijn tegen uitbraken van plagen en klimaatschokken.” Ook zijn kleinere boerenbedrijven efficiënter in het gebruik van grond en water.
De totale hoeveelheid beschikbare landbouwgrond zal volgens Mehrabi niet afnemen, het zullen wel minder mensen zijn die de beschikbare grond bezitten en bewerken. Dat kan ook voordelen bieden, aldus Boerderij. "Consolidatie in de landbouw kan leiden tot verbeterde arbeidsproductiviteit en economische groei. Mensen gaan er economisch op vooruit en krijgen vaker de mogelijkheid om hun eigen loopbaan te kiezen, binnen of buiten de landbouw." Dat waren precies de doelstellingen die Sicco Mansholt voor Nederlandse en later Europese boeren wilde bereiken. Later in zijn carrière ontdekte hij dat de kracht van economische vooruitgang in de liberale economie verkeerd kan uitpakken: de groei van de productie nekt de prijzen en vraagt dan om een nauwelijks meer te realiseren beperking van de groei van de oogsten.