De grotendeels inheemse bevolking van Groenland is zich sterk bewust van het veranderende klimaat. Groenlanders worden direct getroffen door smeltend ijs en radicaal veranderend weer. Toch denken vooral mensen met een traditionele Inuït-levensstijl niet in de eerste plaats aan menselijke activiteit als oorzaak van klimaatverandering. Dat blijkt uit onderzoek dat komende week in het tijdschrift Nature Climate Change verschijnt.
Juist in Groenland ervaren mensen de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve. "Maar er is een grote discrepantie tussen de klimaatwetenschap en het lokale bewustzijn van door de mens veroorzaakte klimaatverandering", zegt hoofdauteur Kelton Minor, een postdoctoraal onderzoeker aan het Data Science Institute van Columbia University en de Columbia Climate School op Science Daily.

Gebieden die grenzen aan de Noordpool warmen tot vier keer sneller op dan het wereldgemiddelde. Traditionele Groenlanders hebben hun leven gebouwd op hun ijzige omgeving. Sneeuw en zee-ijs waren de voorspelbare springplanken om van de ene plek naar de andere te komen en te jagen. Regenstormen nemen de plaats van sneeuw in, zelfs in de winter. De permafrost smelt en de grote centrale ijskap verliest in hoog tempo zijn massa. Voor de Groenlanders zijn de gevolgen daarvan direct merkbaar.

De onderzoekers vroegen circa 1.600 mensen, ongeveer 4 procent van de volwassen bevolking van Groenland, mee te doen aan een enquête over hun kijk op klimaatverandering. Ze ontdekten dat 89% weet dat het klimaat verandert. Dat percentage is vergelijkbaar met andere landen die grondgebied binnen het Arctisch grondgebied hebben, zoals Zweden, Canada, Rusland en IJsland. Ook de Verenigde Staten (Alaska) hoort bij die landen, maar daar gelooft slechts 68% in klimaatverandering.

Het aantal Groenlanders dat zegt dat ze de gevolgen direct in hun eigen leven ervaren, ligt op bijna 80%, twee keer zoveel als in andere Arctische landen. Onder vissers, jagers en mensen die in kleine plattelandsdorpen wonen, ligt dit percentage nog iets hoger (85%).

De onderzoekers waren verrast door de antwoorden die zij kregen op de vraag of de mens verantwoordelijk is voor de veranderingen die hun leven beïnvloeden. Slechts 50% vond dat het geval, in het landelijke gebied zelfs maar 40%.

De onderzoekers denken dat onderwijs een sterke rol speelt bij de oordeelsvorming van mensen. Groenlandse plattelanders hebben veelal alleen lager onderwijs genoten.

Cultuurhistorica Manumina Lund-Jensen van de Ilisimatusarfik Groenland Universiteit en co-auteur van het onderzoek denkt dat andere overtuigingen over mens en milieu ook een rol spelen. Traditionele Groenlanders hebben contact met Sila, zegt ze. Dat is het Groenlandse besef van de verbondenheid van de fysieke en geestelijke wereld waarvan individuele mensen maar een klein onderdeel zijn. Lund-Jensen: "Kennis over Sila is van generatie op generatie doorgegeven door mondelinge overleveringen en observaties, en kan het verschil maken om te overleven voor jezelf en anderen." Groenlanders weten dat ze Sila niet kunnen beheersen maar zich daaraan moeten aanpassen. Die levensbeschouwing kan "de psychologische afstand" verklaren tot de gedachte dat mensen het klimaat veranderen, denkt Lund-Jensen.

Ook mede-onderzoeker Minik Rosing, geoloog aan de Universiteit van Kopenhagen, gaat in op het verschil in beleving van de rol van mensen versus die van de macht van de natuur. Rosing: "Begrijpen hoe percepties worden gevormd is van fundamenteel belang voor zowel onderzoek naar klimaatverandering als het informeren over klimaatmaatregelen."