Wie houdt er nou niet van kaas? Amerikanen aten in 2021 gemiddeld 17,7 kilo kaas per hoofd van de bevolking. Wereldwijd staat de Amerikaan daarmee op de veertiende plaats van kaaseters, na 12 Europese landen (met Nederland op de tiende plaats) en Israël. We vinden kaas vooral lekker, maar is het ook gezond? Sommige kaas mag dat label best dragen, ontdekte CNN. Maar er zijn ook kazen die je uit gezondheidsoverwegingen beslist moet mijden.
Kaas bevat veel eiwitten, calcium, vitaminen en essentiële aminozuren. Tegelijkertijd is kaas ook een calorierijk voedingsmiddel dat veel vetten en zout kan bevatten. Is kaas dan nog gezond? Zoals met alles wat met voeding te maken heeft, hangt het af van de balans tussen alles wat je dagelijks eet.

"Als je kaas lekker vindt, kan het een goede bron van eiwitten en calcium zijn," zegt Lourdes Castro Mortillaro, directeur van het NYU Food Lab, op CNN. Maar je moet je kaasconsumptie vooral zien in de context van wat je nog meer op je bord legt. "Je hebt niet zoveel nodig om er de positieve effecten van te ondervinden," aldus Castro Mortillaro.

Eiwitbron versus calorieën
De 'gezondste' kaas die je kunt eten is ricotta. De 'echte' ricotta wordt gemaakt van de wei die overblijft nadat (schapen)melk gestremd is om er harde kaas zoals pecorino van te maken. In ricotta zit een hoge concentratie wei-eiwit die het lichaam makkelijk opneemt. Niet voor niets bestaan de door sporters geliefde eiwitshakes vooral uit wei-eiwitten. Ricotta is bovendien duurzaam, omdat het gemaakt wordt van een reststroom uit de kaasmakerij. In Nederland ging die stroom traditioneel naar de varkens.

Ook harde kazen, zoals Parmigiano, Emmentaler of Goudse horen tot de betere opties, volgens Castro Mortillaro. Ze bevatten minder water en zijn geconcentreerder. Er zit dus meer calcium in én ze zullen sneller verzadigen, "zodat je geneigd bent niet te veel te consumeren." Waar je op kunt letten om vast te stellen of een kaas tot de gezondere opties behoort, is de verhouding tussen eiwit en calorieën. "Voor elke 100 calorieën moet er minstens 10 gram eiwit zijn - dat vertelt je of het een goede eiwitbron is en dus een gezondere kaas".

'Gepasteuriseerde proceskaasproducten'
Er zijn ook kaassoorten die je absoluut moet vermijden. "Knijpbare kaas, Amerikaanse kaas en zelfs roomkaas bieden minimale eiwitten voor een veel hoger vet- en zoutgehalte," noemt voedingskundige Emily Martorano op CNN. Er zijn in de VS zelfs bewerkte 'kaassoorten' (kaas in blik, blokken die niet eens in de koelkast hoeven) die volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) niet eens technisch geclassificeerd worden als 'kaas', maar als 'gepasteuriseerde proceskaasvoeding' of 'gepasteuriseerde proceskaasproducten', afhankelijk van het percentage kaas dat ze samen met andere ingrediënten bevatten.

In de jaren '90 en begin 2000 werden er talloze producten als 'vetvrij' gelanceerd. Ook vetvrije kaas bijvoorbeeld. Daar gruwen de voedingsexperts nu van. "Vers is altijd beter", zegt Martorano onomwonden. "Het is beter om een kleinere hoeveelheid te nemen van iets dat gewoon meer gezond is en ervan te genieten." Over de vele plantaardige kazen die opgang doen, laten ze zich niet uit. Dat deed de Consumentenbond nog niet zo lang geleden wel, en dat oordeel was weinig gunstig.

Geniet met mate
Gebruik kaas als smaakmaker, is een laatste tip, en niet als een maaltijd op zich. Ontbijt met ricotta met havermout en fruit, lunch met een stukje emmentaler met groente en een volkoren cracker of een salade met feta of geitenkaas (kaas gemaakt van rauwe melk kan ook nog eens een goede bron van probiotica zijn) en een gezond dieet tekent zich al af. Uiteindelijk is de gezondste kaas je favoriete kaas, waar je met mate van geniet als de heerlijke traktatie die het af en toe zou moeten zijn, aldus de Amerikaanse experts die nog niet zo duurzaam denken als de onze. Melk vergt meer land dan bijvoorbeeld erwten en bonen waar je ook eiwitten van binnenkrijgt.